کشتی های غرق شده در دریای سیاه

پنجره‌ای جدید رو به تاریخ: کشف بیش از 40 کشتی غرق شده متعلق به 1700 سال قبل در دریای سیاه

طی یک اکتشاف علمی که اخیرا در دریای سیاه صورت گرفته، محققین به نتایج شگفت‌انگیزی دست پیدا کرده‌اند و بعید نیست تا تاریخ را دست‌خوش تغییر قرار بگیرد. تعداد کشتی های غرق شده در دریای سیاه و کشف شده طی این تحقیق و تفحص، به بیش از 40 عدد رسیده است؛ کشتی‌هایی که از فرسایش کامل نجات یافته و امروز تبدیل به یک اثر تاریخی برای ما شده‌اند. گفتنی است این کشتی های غرق شده در دریای سیاه به زمان امپراتوری عثمانی و بیزانس (روم شرقی) باز می‌گردند.

کشتی های غرق شده در دریای سیاه

بهتر است تا ابتدا گذری به تاریخ داشته باشیم تا شگفتی کشف کشتی های غرق شده در دریای سیاه را بیشتر متوجه شویم. امپراتوری عثمانی (Ottoman Empire) یک امپراتوری مسلمان بود و بین سال 1299 تا 1922 میلادی (حدود 6 قرن) در منطقه‌ی مدیترانه حکومت می‌کرد. امپراتوری عثمانی در قرن شانزدهم، یعنی در اوج قدرت خود، مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمت‌هایی از شمال آفریقا و قسمت جنوب‌شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می‌شد، چنان که در این زمان گستردگی امپراتوری نزدیک به 5.6 میلیون کیلومتر مربع تخمین زده می‌شود.

و اما درباره امپراتوری بیزانس، در روزگار امپراتوری کنستانتین (Constantine)، رومیان پس از چندین شکست سخت در جنگ با ایران، برای فائق آمدن به مشکلات کنونی خود پایتخت امپراتوری را از رم به دهکده‌ی بیزانتیوم منتقل کردند که این شهر بعدها به نام کنستانتین، کنستانتینوپول (قسطنطنیه – Constantinople) نامیده شد. پس از چندی تئودئوس (Theodosius) اول به عنوان امپراتور وقت روم، دستور دو نیمه شدن امپراتوری به دو قسمت شرقی و غربی را در سال 395 میلادی صادر کرد. در این اتفاق نیمه شرقی به آرکادیوس (Arcadius) پسر بزرگ‌تر و نیمه غربی به هونوریوس (Honorius) پسر کوچک‌تر او رسید.

در سال 1453 میلادی، ترک‌های عثمانی با هدف گسترش زمین‌های تحت فرمان خود به طرف قسطنطنیه به حرکت درآمدند. عثمانی‌ها حدود یک ماه تمام، شهر را با پیاده‌نظام، توپ‌ها و کشتی‌های خود محاصره کرده و سرانجام در بیست و نهم می همان سال، با دستور سلطان محمد فاتح حمله به شهر را از سه طرف آغاز کردند.  هزاران نفر از جمله کنستانتین یازدهم (امپراتور وقت بیزانس در آن زمان) در این نبرد کشته شدند. بد نیست بدانید در سال 1770 میلادی سلطان مصطفی سوم، تلاش کرد نام اسلامبول (اسلام‌شهر) را برای آن شهر فراگیر کند.

محققین حین کندوکاش در دریای سیاه در نواحی کشور بلغارستان، به کشتی های غرق شده در دریای سیاه برخورد کردند که به گفته رهبر تیم تحقیقاتی یکی از شگفت‌انگیزترین اکتشافات در دهه‌های اخیر است. به‌راستی کشف کشتی‌هایی متعلق به 1700 سال قبل حیرت‌انگیز نیست؟

تغییر دریا

دریای سیاه تا پیش از آخرین عصر یخبندان، یعنی 12 هزار سال قبل، گستردگی بسیار کمتری داشت، اما با ذوب شدن کوه‌های یخی سطح دریا به مراتب بالاتر آمده و بخش اعظم سواحل کنونی بلغارستان را که سرزمین‌هایی خشک بیش نبودند، به طور کامل زیر آب فرو رفت. این تیم تحقیقاتی در حال پژوهش برای پی بردن به این موضوع هستند که چه دسته‌ای از گنجینه‌های تاریخی با پایان یافتن عصر یخبندان به زیر آب فرو رفتند.

ما در تلاشیم تا به برخی سوال‌های مورد بحث داغ و جدل‌انگیز کنونی درباره زمان افزایش سطح آب به میزان بسیار بسیار زیاد پاسخ دهیم. این افزایش با چه سرعتی صورت گرفت و چه تاثیراتی بر روی جمعیت انسان‌های زنده آن زمان در سواحل بلغارستان دریای سیاه گذاشت؟

برای جمع‌آوری داده، محققین از دو وسیله نقلیه کنترل از راه دور (ROV –> Remotely Operated Vehicle) استفاده کردند. یکی از این ماشین‌ها اقدام به فیلم‌برداری و نقشه‌برداری دریایی به صورت سه بعدی (3D) کرده و دیگری مجموعه‌ای از ابزار را از دوربین‌های با کیفیت بالا برای عکس‌برداری گرفته تا لیزر برای نقشه‌برداری از بستر دریا حمل می‌کرد. مشاهده کشتی های غرق شده در دریای سیاه روال یکنواخت تحقیقات را تغییر داد.

مقاومت در برابر فرسایش

کشتی های غرق شده در دریای سیاه تنها به دلیل محیط منحصر‌به‌فرد بودن این دریا تاکنون از تخریب و متلاشی شدن کامل حفظ شده‌اند. بدنه آب ارتباط کمی با دریای مدیترانه داشته و آب تازه این قاره در بالایی آب شور دریای مدیترانه شناور می‌شود. به خاطر این لایه‌بندی، آب‌های در عمق 490 فوت (150 متر)، اکسیژن بسیار کمی دارند. این اتفاق سبب جلوگیری از تخریب کشتی های غرق شده در دریای سیاه و در کل هر جسم دیگری در این عمق به وسیله موجودات چوب‌خوار می‌شود. از همین رو است که کشتی های غرق شده در دریای سیاه برای قرن‌ها دست نخورده باقی مانده‌اند.

البته، محققین برای سال‌ها به موضوع کشتی های غرق شده در دریای سیاه اشراف داشتند. به عنوان نمونه در سال 2000 میلادی، یک اکتشاف دریایی به کشف چندین کشتی شکسته حتی در عمق 1066 فوتی (325 متری) ختم شد. کشتی کشف شده در این عمق، که سینپ دی (Sinop D) نام گذاری شد، به قرن پانزدهم باز می‌گردد. نکته جالب اینجاست که دکل دیده‌بانی این کشتی با گذشت 5 قرن همچنان ایستاده باقی مانده است.

تیم تحقیقاتی اخیر از تصاویر سه بعدی برای مقایسه میلیون‌ها نقطه بر روی تصاویر تداخلی (تصاویر دو بعدی گرفته شده برای تشکیل تصاویر سه بعدی) استفاده کرده و ساخت مدل‌های سه بعدی کشتی های غرق شده در دریای سیاه را بدون دست زدن به آن‌ها آغاز کرد. این عکس‌ها به طور زیبایی، شکوه و جلال کشتی های غرق شده در دریای سیاه را در زمانی که کاملا سرپا بودند به تصویر می‌کشند. به عقیده تیم تحقیقاتی، مدل‌های به دست آمده جزو بهترین مدل سازی‌ها تاکنون هستند. هنوز زمان زیادی برای تحقیق و تفحص بر روی کشتی های غرق شده در دریای سیاه لازم است، چرا که به عقیده محققین برخی از آن‌ها به زمان امپراتوری عثمانی (سال 1299 تا 1922 میلادی) و برخی دیگر به زمان امپراتوری بیزانس (سال 330 تا 1453 میلادی) باز می‌گردند.

پاسخ بدهید

وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید *

*