هلیکوپتر لینکس

هلیکوپتر لینکس به پایان عمر خدمتی خود رسید؛ پایانی برای سریع‌ترین هلیکوپتر دنیا

هلیکوپتر لینکس در سال 1978 وارد خدمت در ارتش بریتانیا شد و یکی از سریع‌ترین هلیکوپترهای موجود در دنیاست. با این حال این هلیکوپتر به پایان عمر خدمتی خود رسیده است.

هلیکوپتر لینکس

لینکس (بالا) و وایلدکت (پایین)

لینکس (Lynx) یک هلیکوپتر چندمنظوره است و می‌تواند ماموریت و وظایف گوناگونی انجام دهد. این هلیکوپتر توسط کمپانی انگلیسی وستلند هلیکاپترز (Westland Helicopters) طراحی و ساخته شد و 40 سال در ارتش بریتانیا خدمت کرد. ارتش بریتانیا به تازگی اعلام کرده است که تا 31 ژانویه (11 بهمن)، آخرین هلیکوپترهای لینکس که پنج فروند هستند نیز رسما بازنشسته می‌شوند. این هلیکوپتر که روزگاری هلیکوپتر اصلی ارتش بریتانیا بود، به طور کامل با هلیکوپتر جدیدتری به نام وایلد‌کت (Wildcat) جایگزین ‌می‌شود.

هلیکوپتر لینکس

هلیکوپتر لینکس متعلق به نیروی دریایی آلمان

همانطور که گفته شد لینکس به عنوان یک هلیکوپتر چندمنظوره در سال 1978 وارد خدمت شد. این هلیکوپتر در اصل برای ارتش و نیروی دریایی بریتانیا و به عنوان جایگزینی برای هلیکوپترهای اسکاوت (Scout) و وسپ (Wasp) ساخته شد، اما 16 کشورهای دیگر همچون آلمان،‌ فرانسه، دانمارک، کره جنوبی و… نیز از خریداران آن بودند.

هلیکوپتر لینکس

هلیکوپتر لینکس مسلح به موشک‌های ضد زره در جنگ خلیج فارس،‌ سال 1991

از همان روزهای ابتدایی ورود به خدمت،‌ هلیکوپتر لینکس در نقش یک هلیکوپتر نمایش هوایی بسیار جلوتر از زمان خود بود. این هلیکوپتر می‌توانست مانورهای حلقه و چرخش را به راحتی انجام دهد. لینکس با وجود اینکه به عنوان یک هلیکوپتر چندمنظوره طراحی شد، اما به سرعت به عنوان یک هلیکوپتر ضد زره بسیار توانمند، هلیکوپتر جستجو و نجات، هلیکوپتر شناسایی، هلیکوپتر نمایش هوایی، و هلیکوپتر ضد زیردریایی نیز معروف شد.

هلیکوپتر لینکس

هلیکوپتر لینکس متعلق به نیروی دریایی بریتانیا

تولید هلیکوپتر لینکس از سال 1978 آغاز و تا سال 2009 ادامه داشت و در طول این 31 سال 450 فروند لینکس در مدل‌های گوناگون ساخته شد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نمونه ساخته شده برای نیروی دریای بریتانیا اشاره کرد. این نمونه دارای پروانه‌های جمع شوند، ارابه فرود 3 چرخ و دیگر تفاوت‌ها و سیستم‌های لازم برای نشست و برخاست از عرشه شناورهای نیروی دریایی بریتانیا همچون ناوشکن‌ها و ناوچه‌ها بود.

هلیکوپتر لینکس

هلیکوپتر لینکس در حمله به عراق،‌ سال 2003

لینکس به مدت چهار دهه در تمامی عملیات‌ نظامی مهم بریتانیا شرکت‌ داشت و در هر شرایط آب و هوایی خدمت کرد، از شرایط جوی جنوب شرقی آسیا گرفته تا ایرلند شمالی و همچنین قطب جنوب.

هلیکوپتر لینکس

موتور توربوشفت جم

لینکس هلیکوپتری دو موتور است و وظیفه فراهم کردن نیروی لازم برای پرواز و حرکت توسط دو موتور توربوشفت (مشتقی از موتور جت) مدل جم (Gem) فراهم می‌شود. این موتورها ساخت بخش هوافضای کمپانی انگلیسی رولز-رویس (Rolls-Royce) هستند و هر کدام 1120 اسب بخار قدرت دارند.

هلیکوپتر لینکس

اما چرا لینکس لقب سریع‌ترین هلیکوپتر را دارد؟ در تاریخ 11 آگوست سال 1986 میلادی، یک نمونه از هلیکوپتر که به طور خاص بهینه و به پروانه‌های آزمایشی پیشرفته‌ای مجهز شده بود، توانست به سرعت 400.78 کیلومتر بر ساعت برسد. این سرعت همچنان نزد فدراسیون بین‌المللی هوانوردی به عنوان بالاترین رکورد رسمی ثبت شده برای هلیکوپترهاست. گرچه در سال‌های اخیر، هلیکوپترهای آزمایشی X2 از آمریکا و X3 از اروپا به سرعت‌های بیشتر از آن نیز دست یافتند، اما رکوردهای آنان رسمی نیست.

هلیکوپتر لینکس

وایلدکت

هلیکوپتر چندمظنوره وایلدکت ساخت کمپانی هوافضای ایتالیایی-انگلیسی آگوستا وستلند (AgustaWestland) که جایگزین لینکس است، سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته‌تر، ارتفاع پروازی بالاتر و توان حمل بار/مهمات بیشتری نسبت به لینکس دارد. این هلیکوپتر از اواخر سال 2014 وارد خدمت شد و علاوه بر ارتش و نیروی دریایی بریتانیا، کره جنوبی و فیلیپین نیز از خریداران آن هستند. نکته جالب اینجاست که با وجود اینکه وایلدکت بر اساس لینکس ساخته شده است، اما این دو هلیکوپتر تنها 5 درصد اشتراک قطعاتی دارند.

هلیکوپتر لینکس

آخرین هلیکوپترهای لینکس که به همراه یک فروند هلیکوپتر ترابری سنگین شینوک رهسپار آخرین ماموریت خود هستند.

هلیکوپتر لینکس سال گذشته در نیروی دریایی بریتانیا بازنشته شد. در حال حاضر 4 فروند از آخرین بازماندگان لینکس‌ها که مجموعا 5 فروند و متعلق به ارتش هستند، در یک ماموریت در جنوب انگلستان به سر می‌برند. این هلیکوپترها پس از بازگشت از ماموریت خود، در یک مراسم رسمی از خدمت خارج خواهند شد. در این مراسم هر 5 فروند در یک آرایش به شکل حرف V انگلیسی، از بالای رودخانه تمز در بخش لندن مرکزی برای آخرین بار پرواز خواهند کرد و سپس بعد از 40 سال با خدمت در بریتانیا خداحافظی می‌کنند. البته ناگفته نماند 11 کشور دیگر همچنان آن را خدمت دارند.