باکتری کیمیاگر فلزات سنگین و سمی را به طلا تبدیل می‌کند!

دانشمندان خبر از کشف نوعی باکتری کیمیاگر داده‌اند که با تخلیه ساختار خود از سموم گوناگون،‌ فلز طلا را از سیستمش دفع می‌کند؛ به نظر می‌رسد که رویای کیمیاگران در شرف واقعی شدن است!

در طول تاریخ،‌ افراد زیادی بودند که زندگی خود را وقف موضوع کیمیاگری کردند؛ بر اساس تعریف‌های موجود این افراد به دنبال روش و یا موادی می‌گشتند که به کمک آن‌ها بتوان فلزات بی‌ارزش را به طلا و یا نقره تبدیل کرد. با این وجود به نظر می‌رسد که چند قرن کیمیاگری نتایج مطلوب این افراد را به دنبال نداشت و روشی برای کسب ثروت در زمانی کوتاه و با کمک تکنیک‌های مختلف امکان‌پذیر نبود؛ البته تا به امروز!

باکتری کیمیاگر

جالب است بدانیم که محققانی از آلمان و استرالیا به تازگی نوعی فرآیند مولکولی را توسعه داده‌اند که به یک باکتری خاص به نام “Cupriavidus metallidurans” امکان این را می‌دهد تا با هضم فلزات سمی، از خود طلا دفع کند!

به گزارش وب سایت ساینس آلرت (Science alert) اولین بار در سال 2009 بود که دانشمندان دفع ذرات طلا از این باکتری میله‌ای را مشاهده کردند و گزارش شد که ارگانیسم موردنظر می‌تواند ترکیبات سمی طلا را هضم کرده و به صورت فلز بی‌خطر طلا از سیستم خود خارج کند.

با این تفاسیر پژوهش جدید نشان می‌دهد که باکتری کیمیاگر ما اکثرا در خاک‌های حاوی مقادیر زیاد فلزات سنگین زندگی کرده و به گونه‌ای خود را با شرایط محیطی تطابق داده که وضعیت سمی محیط زندگی‌اش بقای آن را مختلف نمی‌کند.

دیتریچ اچ نیس (Dietrich H. Nies)، میکروبیولوژیستی از دانشگاه مارتین لوتر آلمان که در نگارش مقاله اخیر نقش داشته در این رابطه می‌گوید که اگر این باکتری طلاساز تصمیم بگیرد که در چنین محیط خطرناکی زندگی کند، باید راهی برای محافظت از خودش پیدا کند.

تصویری از یک ذره طلای دفع شده از باکتری کیمیاگر C. metallidurans؛ گفته‌ شده که در صورت تجمع این ذرات کنار هم، بزرگی آن‌ها به اندازه دانه‌های شن می‌رسد!

روش زنده ماندن این باکتری کیمیاگر در محیط‌های سمی تبدیل فلزات به ماده ارزشمندی مانند طلا است. همچنین، نیس می‌گوید که با وارد شدن ترکیباتی از مس به ارگانیسم باکتری، همانند فرآیند رخ‌داده در مورد طلا آنزیم‌هایی که با نام‌های “CupA” و”CopA” شناخته می‌شوند دست به کار شده و اتم‌های مزاحم ترکیبات را از اتم‌های فلز گران‌بها جدا می‌کنند.

کیمیاگری نقش بزرگی در شکل‌گیری دانش شیمی مدرن ایفا کرده است و همانطور که نیس و همکارانش اظهار کرده‌اند، به نظر می‌رسد که دانش بیوشیمی قدمی بزرگ را برای تحقق رویای کیمیاگران برداشته است؛ رویایی که برای سال‌های طولانی دست‌یافتنی نبود.

مقاله تیم نیس در ژورنال “Metallomics” به چاپ رسیده است.