استعمال ماری جوانا باعث کاهش تعداد اسپرم در مردان می‌شود

محققان دریافته‌اند که مصرف ماری جوانا می‌تواند باعث کاهش تعداد اسپرم در مردان و حتی ناباروری شود. اما این ماده مخدر چگونه می‌تواند سیستم فرزندآوری بدن مرد را تحت تاثیر خودش قرار دهد؟

مصرف تفننی ماریجوانا در ایالات متحده و اکثر کشورهای جهان افزایش پیدا کرده است٬ اما این به معنای سالم بودنش نیست. مشابه الکل و تنباکو٬ مواد مخدر نیز ریسک‌های زیادی به همراه دارند. به دنبال یک مطالعه‌ی جدید مشخص شده که استعمال ماری جوانا نیز می‌تواند همانند الکل و تنباکو٬ تعداد و قدرت اسپرم‌ها در مردان را کاهش دهد.

هرچند گستردگی این تحقیق کوچک است (تنها 24 شرکت کننده)٬ در هر صورت محققان برای نخستین بار دریافته‌اند که غلظت بالای تتراهیدروکانابیونول (THC) در ادرار٬ با تعداد کم اسپرم مرتبط است. این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که تغییراتی در مشخصات ژنتیکی اسپرم مصرف کنندگان ماری جوانا وجود دارد٬ در حالی که دیگر مطالعات از رشد غیرطبیعی و افزایش خطر ابتلا به سرطان در این افراد خبر می‌دهند. تحقیی که 30 آذر ماه در مجله‌ی Epigenetics منتشر شده٬ تعیین کننده‌ی این قضیه نخواهد بود که آیا این تغییرات در مقدار و کیفیت اسپرم می‌تواند بر روی روند لقاح و سلامت فرزندآوری نیز تاثیرگذار باشد یا خیر٬ اما محققان آن توصیه می‌کنند که باید در هر صورت احتیاط کرد.

سوزان مورفی٬ مسئول این مطالعه و رئیس بخش علوم تولید مثل زنان و زایمان در دانشگاه پزشکی دوک کارولینای شمالی چنین می‌گوید:

در غیاب یک مطالعه‌ی بزرگ‌تر و قطعی‌تر٬ بهترین توصیه این است که ما فرض را بر این بگیریم که تغییرات در اسپرم‌ها واقعیت دارد. من می‌گویم به عنوان یک اقدام پیشگیرانه٬ پیش از آنکه نتایج به قطعیت برسد٬ حداقل به مدت شش ماه مصرف را قطع کنید.

مطالعه‌های پیشین به این نکته اشاره داشتند که استعمال ماری جوانا می‌تواند تعداد اسپرم‌ها را بکاهد که این تعداد مربوط به اسپرم‌هایی است که در آب منی هنگام خروج از بدن وجود دارد. با این حال٬ مطالعه‌ی جدید محققان نشان می‌دهد که همبستگی قوی بین غلظت THC در ادرار و اسپرم زنده وجود دارد. به طور متوسط٬ میزان اسپرم در مایع منی 12 فرد که این ماده مخدر را استعمال نمی‌کردند٬‌ دو برابر افرادی بود که دست به چنین کاری می‌زدند. مورد نگران کننده‌تر برای محققان٬ میزان تغییرات اپی‌ژنتیکی در میان افراد مصرف کننده است. اپی‌ژنتیک به مجموعه‌ای از برچسب‌های شیمیایی کوچک گفته می‌شود که به ساختار DNA اضافه می‌شوند و ژن را تغییر می‌دهند. در حالی که این روند طبیعی است٬ اما می‌تواند تغییر پیدا کند.

محققان دریافتند مردانی که به استعمال ماری جوانا می‌پردازند٬ دچار تغییرات اپی‌ژنتیکی در DNA اسپرم خود شامل صدها ژن و دو مسیر تنظیم کننده‌ی اصلی شده‌اند: یکی برای کمک به اندام‌های بدن در جهت تکامل و دیگری برای رشد بنیادی در سیر تکاملی. چندین نوع از سرطان‌ها با این مسیرها مرتبط هستند٬ گرچه این تحقیق به طور خاص از ارتباط استفاده از ماری جوانا و سرطان سخن نگفته است. همانطور که با تعداد اسپرم٬ غلظت THC در ادرار مردان نیز بیشتر می‌شود٬ تغییر اپی‌ژنتیک نیز در اسپرم‌ها بیشتر می‌شود. در تحقیقاتی که این گروه از دانشمندان بر روی موش‌ها انجام داده‌اند نیز٬ تغییرات مشابهی در الگوی ژن آن‌ها به وجود آمده است.

اسکات کولینز٬ یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه٬ استاد روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه دوک٬‌ در بیانیه‌ای گفته است:

ما هنوز نمی‌دانیم این به چه معناست٬ اما واقعیت این است که بیشتر مردان دسترسی آسان و قانونی (در برخی کشورها) به مواد مخدر دارند و ما باید در این مورد فکری کنیم.

تاثیرات استعمال ماری جوانا بر فرزندآوری

تغییرات در میزان اسپرم و کیفیت تولید آن‌ها به واسطه‌ی کشیدن ماری جوانا شاید دائمی نباشد. خانم مورفی می‌گوید٬ مردان هر روز اسپرم جدید تولید می‌کنند. اسپرم حدود 70 روز برای بالغ شدن زمان نیاز دارد و پس از آن٬ اگر انزالی صورت نگیرد٬ در مدت کوتاهی می‌میرند. DNA اسپرم به معنای مرسوم خود جهش یافته نیست. به طور کلی این بدان معناست که در صورت استفاده نکردن از ماری جوانا٬ ممکن است اسپرم‌های جدید به شکل عادی تولید شوند. با این وجود٬ اسپرم آسیب دیده از استعمال ماری جوانا به طور نظری بر روی فرزندآوری تاثیر می‌گذارد.

تیم جنکینز٬ متخصص اپی‌ژنتیک و ناباروردی مردان در دانشکده پزشکی دانشگاه یوتا٬ در این مطالعه شرکت نکرده است٬ اما در مورد آن اینچنین می‌گوید:

با وجود تعداد محدود نمونه‌ها در این آزمایش٬ پایداری واقعی داده‌های حیوانی به طور قابل توجهی با داده‌های انسانی یکسان است که نتایج را متقاعد کننده‌تر می‌سازد.

با این حال جنکینز بر اهمیت تحقیقات تکمیلی تاکید کرده است. وی می‌گوید٬ ضروری است که تحقیقات اضافی در این زمینه انجام شود تا خطرات واقعی مصرف ماری جوانا روی عملکرد اسپرم و مهم‌تر از آن٬ بر سلامت فرزندآوری مشخص شود. این مطالعه گام بزرگی برای رسیدن به چنین نتایجی است٬‌ اما هنوز گام‌‌های مهم دیگری نیز در این عرصه باید برداشته شود.

مورفی می‌گوید جهت رسیدن به نتایج دقیق‌تر در مرحله‌ی بعدی٬ روی دو برابر نمونه‌های آزمایشی مرحله‌ی نخست٬ تحقیق انجام خواهد گرفت.