FRB مرموز

تلسکوپ عظیم کشور چین، اثری تازه از یک FRB مرموز و تکرار شونده ثبت کرد

تلسکوپ عظیم و 500متری کشور چین، اخیرا اثری تازه از یک FRB مرموز و قدیمی را ثبت کرد. FRBها امواج ناشناخته رادیویی هستند که تاکنون بشر از درک آن‌ها عاجز بوده است.

اگر اخبار علم نجوم را دنبال می‌کنید، دیگر قطعا تا حالا با انفجارهای رادیویی پرسرعت (Fast Radio Bursts) موسوم به FRB آشنا شده‌اید. این امواج رادیویی که عمدتا به صورت غیر تکرار شونده و یکتا منتشر می‌شوند، شبیه هیچ موج رادیویی دیگری که تاکنون بشر موفق به ثبت آن‌ها شده، نیستند و حکایت از اتفاقاتی دارند که میلیاردها سال پیش رخ داده‌اند. به عنوان مثال، FRB مرموز و تکرار شونده‌ای که اخیرا تلسکوپ چینی، اثری تازه از آن را ثبت کرده، به اتفاقی اشاره دارد که 3میلیارد سال پیش رخ داده است!

یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که سر راه دانشمندان برای رمزگشایی از امواج رادیویی FRB وجود دارد این است که تقریبا تمام آن‌ها، غیر تکرار شونده و یکتا هستند. وقتی یک اتفاقی تنها یک‌بار رخ دهد و دیگر هرگز تکرار نشود، هرچقدر هم که بشر تلاش کند، باز هم بسیار بعید است که بتواند آن را درک کند. این موضوع درست مانند این است که شخصی از خودش یک کلمه اختراع کند و تنها یک بار آن کلمه را به زبان بیاورد! مطمئنا فهمیدن اینکه معنای آن کلمه چیست، چیزی نزدیک به غیرممکن است.

اما هرازگاهی، FRBهایی هم توسط تلسکوپ‌های رادیویی ثبت می‌شوند که تکرار شونده هستند. اگر قرار باشد بشر شانسی برای درک این امواج مرموز رادیویی داشته باشد، احتمالا تنها راهی که دارد، بررسی همین امواج تکرار شونده است. با استفاده از این امواج، دانشمندان تاکنون به این نتیجه رسیده‌اند که ممکن است انفجارهای رادیویی پرسرعت که به انفجارهای سریع رادیویی هم شناخته می‌شوند، مربوط به سیاه چاله ها یا ستاره های نوترونی باشند. هرچند عده اندکی هم هستند که معتقدند این امواج مرموز رادیویی، ممکن است تلاش تمدن های فرازمینی برای برقراری ارتباط با دیگر تمدن‌ها باشند!

FRB مرموز و تکرار شونده 121102

به تازگی تلسکوپ عظیم کشور چین که با نام اختصاری FAST شناخته می‌شود، اثری تازه از یک FRB مرموز و قدیمی را ثبت کرده است. این موج رادیویی مرموز که با نام FRB 121102 شناخته می‌شود، اولین بار در سال 2012 و در رصدخانه‌ای واقع در کشور پورتو ریکو مشاهده شد. محققان معتقدند که منبع این FRB تکرار شونده، 3میلیارد سال نوری با ما فاصله دارد. این یعنی حتی اگر ما بتوانیم منبع ارسال کننده این موج رادیویی را پیدا کنیم، باز هم اتفاقاتی را مشاهده می‌کنیم که 3میلیارد سال پیش در آن رخ داده است!

تلسکوپ FAST

تلسکوپ 500متری FAST ؛ بزرگترین تلسکوپ ساخت بشر که در کشور چین قرار دارد

اما این اولین باری نبود که تلسکوپ FAST توانست اثری از FRB 121102 را ثبت کند. اولین بار در روز 8 شهریور همین امسال (30 آگوست) تلسکوپ رادیویی FAST اثری از این FRB مرموز را ثبت کرد. اما اوج ماجرا به 4روز بعد و 12شهریور برمی‌گردد؛ در این روز بخصوص، تلسکوپ FAST توانست 20 اثر تازه از FRB مرموز 1211102 را ثبت کند! مطمئنا برای پدیده‌ای که به غیر تکراری بودن مشهور است، 20بار تکرار شدن تنها در یک روز، چیزی نیست که به سادگی بتوان آن را توجیه کرد.

از آنجایی که تلسکوپ FAST، بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان است، توانایی به مراتب بیشتری هم نسبت به دیگر تلسکوپ‌های جهان برای ردیابی FRBها دارد. این تلسکوپ عظیم، می‌تواند سیگنال‌های رادیویی که در رِنج 1.05 تا 1.45 گیگا هِرتزی قرار دارند را ثبت کند. دانشمندان امیدوارند که با استفاده از FAST، بتوانند پرده از راز FRB مرموز 121102 و متعاقبا، دیگر FRBهای ثبت شده توسط بشر، بردارند.