خطرات مصرف زیاد کافئین در قهوه و مواد خوراکی دیگر

مصرف زیاد کافئین می‌تواند مشکلات خطرناکی را برای ما ایجاد کند؛ با وجود محدودیت‌هایی که در آمریکا و کشورهای دیگر برای این ماده محرک به وجود آمده‌اند، برای حفظ سلامتی خود در این رابطه به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟

مصرف زیاد کافئین می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ با وجود فواید زیاد این ماده خوراکی که در قهوه و مواد غذایی دیگری مانند سیب هم وجود دارد، زیاده‌روی در استفاده از کافئین می‌تواند فوق‌العاده خطرناک باشد. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید تا بیشتر به این موضوع بپردازیم.

کافئین یک نوع ماده محرک روانی است که بیشتر از هر ترکیب مشابهی در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و تقریبا می‌توان در تمامی کشورهای جهان به مقادیر بسیار زیاد آن به شکل قهوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و یا مواد خوراکی دیگر دست پیدا کرد. کشورهای جهان در این رابطه محدودیت خاصی ندارند، اما نکته جالب‌توجه اینجاست که علاوه بر مواد غذایی مورد نظر، پودر کافئین در برخی فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد.

پودر کافئین محصولی غنی شده و فوق‌العاده قوی است که یک قاشق چای‌خوری آن تقریبا برابر با 28 فنجان قهوه کافئین دارد. به واسطه گزارش مرگ افراد زیادی که از چنین موادی استفاده کرده‌اند، در کشورهایی مثل ایالات متحده فروش عمده این مواد و همچنین مکمل‌های غذایی حاوی کافئین خالص که معمولا توسط ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممنوع بوده و مجموعه‌هایی مانند سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) از مدت‌ها پیش در مورد مصرف زیاد کافئین و استفاده بیش از حد از این ماده محرک در شکل‌های غنی شده هشدار داده‌اند.

عوارض مصرف زیاد کافئین

مرگ چندین نفر در سال‌های اخیر به واسطه اوردوز با کافئین، باعث به وجود آمدن محدودیت‌های مورد نظر شده و اخیرا هم تحقیقاتی در بیمارستان ملکه الیزابت لندن انجام شده که مجددا خطرات این موضوع را به ما یادآور می‌شود. دکتر ربکا هارستن (Rebecca Harsten) سرپرست این تحقیقات بوده و موضوع اصلی مقاله هم زن 26 ساله‌ای بوده که حدودا سه ساعت بعد از مصرف 2 قاشق چای‌خوری (معادل 20 گرم) کافئین غنی شده، کارش به بیمارستان کشید.

بر اساس اطلاعات FDA مصرف 20 گرم کافئین خالص معادل خوردن 50 تا 60 فنجان قهوه است و این مقدار بیشتر از حداقلی بوده که می‌تواند باعث مرگ مصرف کننده شود. هارستن می‌گوید که خوردن 1 تا 2 گرم از این ماده می‌تواند آثار مسموم کننده شدیدی به وجود بیاورد و تاکنون افرادی بوده‌اند که با مصرف بیش از 5 گرم کافئین غنی شده، جان خود را از دست داده‌اند.

بیمار هارستن بسیار خوش شانس بود که قبل از بدتر شدن اوضاع به بیمارستان رفت و پزشکان معالج در گزارش‌های خود میزان کافئین خون این بیمار را دو برابر بیشتر از حداقل اعلام شده توسط سازمان غذا و دارو ثبت کردند. این زن جوان با علائمی مانند تپش قلب شدید، فشار خون کم، مشکل تنفسی، استفراغ، اضطراب بالا و تعرق بیش از حد به بیمارستان معالجه کرده بود.

درمان بیمار اوردوز کرده

بررسی‌های بیشتر نشان داد که در کنار نامنظم شدن ضربان قلب، مقادیر زیادی مواد اسیدی در بدن بیمار شکل گرفته بود و با برهم خوردن تعادل اکسیژن و کربن دی اکسید جریان خون، گلبول‌های سفید زیادی به داخل خون زن جوان وارد شده بود. پس از بی‌ثمر بودن مایع درمانی و الکترولیت درمانی، پزشکان فرد را به بخش مراقبت‌های ویژه بردند و او را به دستگاه تنفس مصنوعی و دیالیز وصل کردند.

کادر درمانی برای درمان تک‌تک مشکلات موجود از جمله تپش قلب، افزایش اسیدیته، جمع شدن مواد سمی در داخل کلیه‌ها و کاهش فشار خون سخت تلاش کردند؛ اما نکته قابل ‌توجه اینجاست که بروز تعداد زیادی علائم خطرناک و کشنده به صورت هم‌زمان گواهی بر خطرات شدید مصرف زیاد کافئین بوده و به همین دلیل مصرف کنندگان باید در این رابطه بسیار مراقب باشند.

خوشبختانه مجموعه داروها و درمان‌های به کار رفته جان زن جوان را نجات داد و بعد از دو روز، دستگاه‌های دیالیز و تنفس مصنوعی از بیمار جدا شدند. پس از گذراندن یک هفته در بخش مراقبت‌های ویژه این بیمار به قسمت غیر اورژانسی بیمارستان منتقل شد و یک ماه بعد از این اتفاق هم شرایط او به حالت عادی برگشت.

هارستن و همکارانش می‌گویند که اوردوز به وجود آمده با مصرف زیاد کافئین اتفاقی نسبتا نادر است و به همین دلیل سیستم مشخصی برای مقابله با چنین مشکلی وجود ندارد. با این حال می‌توان از موارد کمیابی مانند دختر 26 ساله تحقیق اخیر درس‌هایی را آموخت که در آینده مداوای بیماران اوردوز کرده را راحت‌تر می‌کند. مقاله این تیم تحقیقاتی در ژورنال “BMJ Case reports” منتشر شده است.