دستگاه‌های تست سریع آنتی‌بادی کرونا به اندازه کافی دقیق نیستند

اعتبار تست سریع کرونا که در زمانی کوتاه ابتلا فرد به کووید 19 را مشخص می‌کند، توسط متخصصان زیر سوال رفته است. در ادامه با ما همراه باشید.

نوع خاصی از دستگاه‌های تست سریع کرونا با گرفتن نمونه خون، مشخص می‌کنند که آیا فرد به تازگی به بیماری کووید 19 مبتلا شده یا خیر؛ در همین رابطه محققان اعلام کرده‌اند که دقت آزمایش مورد نظر به ‌اندازه‌ای که تصور می‌شد، بالا نیست و مقاله جدیدی که در این رابطه منتشر شده، اعتبار این تست را به میزان قابل توجهی زیر سوال برده است.

نام این نوع دستگاه‌های آزمایشی، تست سریع AbC-19 بوده که برای بررسی وضعیت کارکنان کادر درمانی بریتانیا و اتحادیه اروپا در زمانی بسیار کوتاه طراحی شده است. این آزمایش در نمونه خونی که با سوراخ کردن انگشت افراد تهیه می‌شود، به دنبال آنتی‌بادی‌های ترشح شده‌ای می‌گردد که نشان دهنده مقابله سیستم دفاعی بدن فرد با ذرات ویروسی کرونا هستند. نتایج این تست بدون نیاز به نظر کارشناسی، در کمتر از 20 دقیقه مشخص می‌شود.

ایده اصلی، به کار گیری دستگاه مورد نظر در مکان‌های عمومی و برای پیدا کردن ردی از آنتی‌بادی کووید 19 در خون افراد بوده تا از این طریق در زمانی بسیار کوتاه، حجم بسیار زیادی از افراد از لحاظ ابتلا به بیماری مورد نظر مورد بررسی قرار بگیرند. این مسئله به قدری برای دولت بریتانیا مهم بود که بلافاصله پس از معرفی محصول، یک میلیون دستگاه از این تست سریع کرونا با قیمت تقریبی 100 میلیون دلار سفارش داده شد.

اعتبار تست سریع کرونا

اعتبار دستگاه مورد نظر در همان زمان توسط نتایج مثبت مقاله‌ای که در همین رابطه منتشر شده بود، پشتیبانی شد. این مقاله توسط دانشمندانی از دانشگاه آلستر ایرلند شمالی تهیه شده بود و تا به امروز ژورنال مسئول چاپ آن، مقاله را به صورت رسمی بازبینی نکرده است. در این مقاله گزارش شده که خطای دستگاه AbC-19 در تشخیص نمونه‌هایی که هیچ آنتی‌بادی ندارند، صفر است و به هیچ وجه نتیجه منفی به اشتباه توسط این وسیله ارائه نمی‌شود.

به علاوه دانشمندان آلستر اعلام کردند که دقت این تست سریع کرونا به حدی است که در 97.7 درصد موارد ابتلای فرد به کووید 19 را به درستی تشخیص می‌دهد. با این حال تحقیق جدیدی که توسط دانشمندانی مستقل و بدون هیچ ارتباطی با دو کمپانی سازنده تست AbC-19 انجام شده، نتایجی بسیار متفاوت با آنچه از دانشگاه آلستر گزارش شده را به ما نشان داده است.

این دانشمندان مستقل از طرف دانشگاه‌های بریتانیایی بریستول، کمبریج و وارویک بودند و با بررسی وضعیت نمونه خون بیش از 2800 نفر، اعتبار تست‌های سریع که با نمونه‌برداری از انگشت افراد انجام می‌شوند را به پرسش گرفتند. در میان این افراد که جزو کادر درمانی بیمارستان‌ها بودند، حدودا 250 نفر سابقه ابتلا به کووید 19 داشتند و در مورد سابقه مابقی از لحاظ آلودگی به ویروس کرونا اطلاعاتی در دست نبود.

جزئیات تحقیقات

به علاوه برای بالا بردن دقت تحقیقات، دانشمندان مورد نظر نمونه خون 1995 نفر که قبل از وقوع پاندمی خون اهدا کرده بودند را بررسی کردند. در نهایت بررسی این محققان مستقل نشان داد که خطای این تست سریع کرونا صفر درصد نبوده، بلکه حدودا در 2.1 درصد از مواقع اشتباها نمونه خون را عاری از آنتی‌بادی‌های بیماری اعلام می‌کند. از طرف دیگر در مورد کسانی که سابقه ابتلا دارند، دقت دستگاه AbC-19 حدودا 92.5 درصد بوده و برای کسانی که هیچ اطلاعاتی از وضعیت پیشین آن‌ها در دست نیست، این دقت می‌تواند تا میزان 84.7 درصد کاهش یابد.

می‌توان گفت که اختلاف دو تحقیق انجام شده توسط دانشگاه آلستر و دانشمندان مستقل دیگر به احتمال قوی به واسطه اختلاف شرایط آزمایش رخ داده است؛ اما چنین مسئله‌ای نشان می‌دهد که دانشمندان آلستر در ابتدای سفارش دستگاه‌های تست، اطلاعات دقیقی را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار نداده بودند.

دیپندر گیل (Dipender Gill) و مارک جی پانسفورد (Mark J Ponsford)، دو کارشناس امور بهداشتی در این رابطه می‌گویند که دانشمندان آلستر برای آزمایش دستگاه مورد نظر افرادی که مطمئنا در بدن خود آنتی‌بادی کووید 19 را انتخاب کردند و از طرف دیگر، افراد کاملا سالم دیگر مورد بررسی این تحقیق هم شرایط مشابهی داشتند. این دو کارشناس می‌گویند که چنین کاری باعث بروز خطای شناخته شده‌ای به نام پدیده «سوگیری طیفی» (spectrum bias) می‌شود و دقت دستگاه‌های مورد نظر را بیش از حد بالا نشان می‌دهد.

رانیا مولچاندانی (Ranya Mulchandani)، نویسنده اصلی تحقیقات مستقل انجام شده می‌گوید که اگر تصور کنیم که 10 درصد جمعیت یک منطقه به بیماری کووید 19 مبتلا باشد، یک نفر از هر 5 کادر درمانی که دستگاه تست سریع کرونا AbC-19 به او نتیجه مثبت می‌دهد، به صورت اشتباهی نتیجه مثبت گرفته است.

شفاف سازی در مورد تست سریع کرونا

در حالی که هیچ دستگاه تستی بی‌نقص نیست، مسئله مورد نظر به ما یادآور می‌شود که باید چنین اختلافی در دقت اندازه‌گیری را دست‌کم نگیریم. متخصصان می‌گویند که برخورداری از اطلاعات دقیق در مورد دقت این نوع تست‌ها به ما می‌گوید که چه تعداد از افراد مورد آزمایش، به غلط نتیجه مثبت دارند و همچنین، از این طریق می‌توان تخمین زد که دستگاهی مانند AbC-19 آلودگی چه تعداد از مبتلایان را تشخیص نمی‌دهد.

دپارتمان بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی بریتانیا (DHSC) می‌گوید که یافته‌های تیم مولچاندانی نشان دهنده سوء نیت تحقیقات پیشین دانشگاه آلستر نبوده است. به علاوه، دستگاه‌های سفارش داده شده هم تنها برای بررسی وضعیت آنتی‌بادی بدن کادر درمانی استفاده می‌شود و عموم مردم با استفاده از تست‌های دقیق‌تری مورد آزمایش قرار می‌گیرند. مدیران این سازمان می‌گویند که دستگاه‌های AbC-19 برای استفاده در مطالعات نظارتی خریداری شده‌اند و تازه‌ترین تحقیقات دانشمندان هم کارایی این تجهیزات تست سریع کرونا برای استفاده مورد نظر را تایید می‌کنند.

گفته شده که این تجهیزات هیچ‌گاه برای استفاده عموم مردم خریداری نشده‌اند و باید در تمامی گزارش‌هایی که در این رابطه منتشر می‌شود، این مسئله به خوبی مورد توجه قرار بگیرد.

با این تفاسیر نتایج به دست آمده برای بسیاری شوکه کننده بوده‌اند و حتی اتهاماتی در مورد جلوگیری از انتشار به موقع تحقیقات تیم مولچاندانی توسط دولت بریتانیا مطرح شده است.

مقاله تیم مولچاندانی در ژورنال “The BMJ” منتشر شده است.