طرح صیانت از فضای مجازی به صورت آزمایشی برای ۲ تا ۷ سال به اجرا در خواهد آمد. این طرح باعث مسدودسازی فضای مجازی نخواهد شد.
یکی از مهمترین مسائلی که طی ماههای اخیر افکار عمومی را مشغول خود کرده مصوبه جدید مجلس تحت عنوان طرح صیانت از فضای مجازی است. بسیاری از افراد معتقد هستند که مجلس قصد دارد با این طرح شبکه های اجتماعی و اپلیکیشنهای بینالمللی را از دسترس شهروندان کشور خارج کند. این در صورتی است که مجلس تاکنون برای دفعات متعدد به اصلاح متن این مصوبه پرداخته و مسئولیت بررسی آن را بر عهده کمیسیون مشترک گذاشته تا پس از بررسی در آنجا برای تأیید در اختیار شورای نگهبان قرار داده شود.
تا به امروز کمیسیون مشترک در دو جلسه به بررسی این طرح پرداخته که البته هر دو جلسه به صورت زنده از طریق شبکه های اجتماعی پخش شدهاند. لطفالله سیاهکلی، سخنگوی کمیسیون مشترک به تازگی در رابطه با وضعیت مصوبه جدید مجلس عنوان کرده است که کمیسیون مشترک به دلیل تعطیلی مجلس در این هفته به بررسی طرح صیانت از فضای مجازی نخواهد پرداخت، اما در کل کمیسیون مشترک در روزهای یکشنبه و سه شنبه از ساعت ۱۶ تا ۱۸ به صورت علنی به بررسی این طرح میپردازد.
تمام جلسات کمیسیون مشترک به صورت علنی برگزار خواهد شد
سیاهکلی در ادامه با اشاره به این که کمیسیون مشترک تمام گفتوگوهای خود در رابطه با مصوبه جدید مجلس را به صورت علنی برگزار خواهد کرد، بیان کرد که مجلس مطابق با اصل ۸۵ قانون اساسی مسئولیت بررسی طرح صیانت از فضای مجازی را به کمیسیون مشترک واگذار کرده است، این در صورتی است که در اصل صحن علنی مجلس باید به این مسئله رسیدگی میکرد که به همین دلیل کمیسیون مشترک باید تمام جلسات خود را همانند صحن علنی برگزار کند.
کمیسیون مشترک همانند صحن علنی مجلس با حضور ۲۳ نفر برگزار خواهد شد و اصل بر این است که برگزاری تمام جلسات کمیسیون مانند صحن مجلس به صورت علنی باشد. این در صورتی است که صحن مجلس بعضی از جلسات خود را به صورت غیر علنی برگزار میکند و با توجه به این موضوع کمیسیون مشترک نیز اجازه دارد تا برخی از جلسات خود را غیر علنی برگزار کند.
وی ادامه داد مردم باید مستقیما در جریان تصویب یک قانون قرار بگیرند و نباید قانون مخفی از مردم نوشته شود، چرا که جامعه از قانون تأثیر مستقیم میپذیرد. پوشش مستقیم جلسههای کمیسیون مشترک از سوی رسانهها البته با هماهنگی قبلی امکانپذیر است و علاوه بر این افرادی که نسبت به این مصوبه انتقاداتی دارند و همچنین افرادی که به دنبال اجرای آن هستند نیز میتوانند جلسات مربوط به بررسی طرح صیانت از فضای مجازی را به صورت مستقیم ببینند و سؤالات خود را مطرح کنند.
سیاهکلی افزود در حال حاضر آیین نامه کمیسیون تصویب شده و جلسه بعدی در خصوص کلیات طرح خواهد بود. از این رو از تمام افرادی که در حوزه اینترنت مهارت و تخصصی دارند دعوت به عمل میآید که نقطه نظرات خود را در کمیسیون مشترک ارائه کنند و قطعا نظرات کاربردی مورد توجه قرار خواهد گرفت. در صورتی که مصوبههای مجلس به تأیید رسیده و همچنین رضایت شورای نگهبان را نیز جلب کنند در قالب قانون به اجرا در خواهند آمد، اما چنانچه کمیسیون مشترک طرحی را تأیید کرده و همچنین شورای نگهبان نیز با آن مخالفتی نداشته باشد به صورت آزمایشی به اجرا در خواهد آمد. از این رو میتوان گفت که نقطه نظرات فعالان فضای مجازی در رابطه با این طرح بسیار حائز اهمیت است.
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از فضای مجازی بیان کرد که کمیسیون مشترک قصد دارد تا طرح صیانت از فضای مجازی را به صورت دقیق و با تمرکز بسیار بالا مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. همانگونه که تجربه نشان داده معمولا طرحهایی که به کمیسیون مشترک ارسال میشوند با دقت بیشتر و بسیار تخصصیتر از صحن علنی مورد بررسی قرار میگیرند.
وی ادامه داد کمیسیون مشترک به دنبال آن نیست که با اجرای این طرح دسترسی جامعه به فضای مجازی را قطع یا محدود کند. در هیچیک از بندهای این مصوبه نیز چنین مسالهای نیامده و مردم اگر قصد دارند که این طرح را به صورت دقیق پیگیری کنند پیشنهاد میکنیم این کار را از طریق رسانههایی که اجازه پوشش دارند انجام دهند. لازم به ذکر است که طرح پس از تأیید در اختیار شورای نگهبان قرار خواهد گرفت و در صورت موافقت این شورا به صورت آزمایشی برای مدت زمان ۲ تا ۷ سال به اجرا در خواهد آمد. چنانچه در آن شرایط طرح با ایرادی مواجه شود سریعا نسبت به برطرف کردن ایراد اقدام خواهد شد.
مجلس در تلاش است تا بتواند با این طرح پلتفرمهای خارجی را با قوانین کشور سازگار کند و همچنین پلتفرمهای داخلی را نیز با پیشرفت همراه کند. اما به هیچ عنوان به دنبال از دسترس خارج کردن فضای مجازی نیست. در حال حاضر قانون هیچ حمایتی از افرادی که قصد سرمایهگذاری در فضای مجازی را دارند انجام نمیدهد و به همین خاطر این افراد نیز از قصد خود منصرف میشوند. از این رو باید قانونی تصویب شود که خیال این افراد را از بابت سرمایهگذاری در فضای مجازی راحت کرده و آنها بتوانند بدون هیچ دغدغهای به فعالیت در این فضا ادامه دهند. در صورتی که قانونی وجود نداشته باشد هیچ سرمایهگذاری اقدام به تأسیس کارخانه، کارگاه یا تولیدی نخواهد کرد. در حقیقت این قانون است که افراد را تشویق به سرمایهگذاری کرده و از آنها حمایت میکند.
سیاهکلی در ادامه بیان کرد ما به دنبال آن هستیم تا بتوانیم فعالیت پلتفرمهای خارجی در کشور را با یک سازوکار مناسب همراه کنیم که البته تاکنون در ارتباط با این موضوع هیچ طرحی ابلاغ نشده است. احتمال دارد که طرح صیانت از فضای مجازی یک تغییر کلی را تجربه کرده یا بعضی از بندهای آن اصلاح شده یا به طور کلی از بین بروند. در حال حاضر این طرح به بررسی و اصلاحات بیشتری احتیاج دارد و منتقدان نباید فکر کنند که کارهای تصویب و اجرای آن تمام شده است.
جلسات کمیسیون مشترک در حضور حداکثری رسانهها برگزار خواهد شد
مرتضی آقا تهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در ارتباط با طرح صیانت از فضای مجازی عنوان کرده است که کمیسیون مشترک تمام نشستها را به صورت علنی برگزار خواهد کرد و حضور رسانهها نیز حداکثری خواهد بود، زیرا مردم از ما قول گرفتهاند که در جریان جزئیات طرح قرار بگیرند. این در صورتی است که پیش از این شایعاتی مبنی بر این که جلسات پشت درهای بسته انجام خواهد شد مطرح شده بود، اما اینگونه نیست و این شایعات فقط برای ترساندن مردم از این مصوبه مطرح میشوند.
هماکنون برخی از افراد و رسانهها میگویند که با اجرای طرح صیانت از فضای مجازی پیام رسان های خارجی از دسترس مردم خارج خواهند شد، اما این حرفها اصلا درست نیست و ما برای این که بتوانیم اعتماد مردم را به دست بیاوریم تصمیم گرفتهایم تا جلسات را به صورت علنی برگزار کرده و حتی صدا و سیما نیز نشستها را تحت پوشش مستقیم قرار خواهد داد.
از کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس تقاضا کردهایم که حتی در صورت عدم همخوانی کمیسیون مشترک با کمیسیون تلفیق بودجه اولویت به کمیسیون مشترک داده شود و رادیو تمام جلسات را تحت پوشش زنده قرار دهد. مجلس قصد دارد با این طرح از ضایع شدن حقوق افراد در فضای مجازی جلوگیری کرده و همچنین پلتفرمهای داخلی را نیز مورد حمایت همه جانبه قرار دهد، به همین دلیل لازم است که تمام نشستها به صورت علنی برگزار شوند.
اکنون قصد داریم که برخی از دیدگاههای اعضای کمیسیون مشترک در رابطه با طرح صیانت از فضای مجازی را مورد بررسی قرار دهیم.
دیدگاههای موافقان طرح صیانت از فضای مجازی
نصرالله پژمان فر به عنوان یکی از پایهگذاران طرح صیانت از فضای مجازی معتقد است که این طرح کاربران را از خطرهای احتمالی حفظ کرده، پلتفرمهای داخلی را توسعه داده و همچنین در فضای مجازی کسب و کار ایجاد خواهد کرد. رضا تقی پور، نماینده کمیسیون صنایع و معادن در کمیسیون مشترک در ارتباط با این مصوبه بیان کرده است که دشمن برای ۸ سال بدون هیچ مزاحمت و مانعی فضای مجازی ایران را تحت سلطه خود قرار داد و هم اکنون باید برای مبارزه با آن قانونی را ایجاد کرد.
سید علی یزدی خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در کمیسیون مشترک نیز عنوان کرده است هدف اصلی از این طرح ایجاد نظم در فضای مجازی بوده و مسدودسازی در دستور کار قرار ندارد. لازم به ذکر است که در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا فضای مجازی خود را قانونمند کردهاند. این طرح همواره مورد موافقت افرادی که از فضای مجازی استفادههای نادرست میکنند قرار نمیگیرد و این افراد معمولا دلیل قانع کنندهای نیز برای مخالفت خود ندارند.
موسی غضنفر آبادی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون مشترک نیز در ارتباط با طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی بیان کرده است که مجلس قصد ندارد تا با اجرای این مصوبه کسب و کار مردم در فضای مجازی را با اختلال مواجه کند. از طرفی نیز مسدودسازی اینترنت در دستور کار ما قرار ندارد و قصد داریم با اعمال قوانین، افراد را از استفادههای نامناسب حفظ کنیم.
تاکنون دیدگاههای موافقان طرح صیانت از فضای مجازی را عنوان کردیم، اما عدهای از نمایندگان مجلس نیز نسبت به این طرح انتقاد دارند که در ادامه دیدگاه آنها را نیز خواهیم آورد.
دیدگاههای مخالفان طرح صیانت از فضای مجازی
مهرداد گودرزوند چگینی، یکی از اعضای کمیسیون مشترک که از منتقدان مصوبه جدید مجلس به شمار میرود بیان کرده است دستگاههای فرهنگی مسئول اصلی مدیریت فضای مجازی هستند و وضع قوانین عجلهای نمیتواند راه به جایی ببرد.
مهرداد ویس کرمی، از دیگر اعضای کمیسیون مشترک نیز عنوان کرده است این مسئله که فضای مجازی باید مدیریت شده و مورد نظارت قرار گیرد موضوع درستی است، اما نکته اصلی این است که طرح صیانت از فضای مجازی آیا میتواند فضای مجازی کشور را منظم بکند یا خیر.