امروز میخواهیم به مقایسه دو هواپیمای بمب افکن نورثروپ گرامن B-21 ریدر و بوئینگ B-52 استراتوفورترس بپردازیم. بمب افکن های ترسناک بی 52 و بی 21 تا سالها ستون فقرات نیروی هوایی ارتش آمریکا خواهند بود.
نیروی هوایی آمریکا اهمیت زیادی به بمب افکن های استراتژیک خود میدهد. جدیدترین بمب افکن آنها نیز B-21 Raider نام دارد که توسط شرکت نورثروپ گرامن ساخته شده است. اما بمب افکن B-21 ریدر در مقایسه با بمب افکن B-52 بوئینگ چه تفاوتهایی دارد؟
مقایسه ویژگیها و توانمندیهای بمب افکن بوئینگ B-52 با نورثروپ گرامن B-21
هواپیماهای نظامی با اهداف و ماموریتهای مختلف طراحی میشوند. برخی برای برتری هوایی و پشتیبانی از نیروهای زمینی هستند. برخی نیز برای حمله به اهدافی در عمق خاک دشمن کارایی دارند. همچنین یک دسته از آنها برای جابهجایی ادوات نظامی بهکار میروند. هرچند گروهی هم هستند که وظیفه آنها پاک کردن یک هدف از روی کره زمین است.
به این هواپیماهای ترسناک بمب افکن گفته میشود. آنها میتوانند با قدرت آتش فوقالعاده بالای خود آسیب شدیدی را به اماکن و تجهیزات نظامی دشمن وارد کنند و البته روحیه آنها را نیز حسابی پایین بیاورند. حتی برخی کارشناسان تصور میکنند که آسیب روانی وارد شده پس از حمله یک بمب افکن استراتژیک بیشتر از آسیب فیزیکی آن اهمیت دارد.
بههمین بهانه قصد داریم پیچیدهترین و بهترین بمب افکن استراتژیک جهان یعنی B-21 ریدر را با بمب افکن افسانهای B-52 مقایسه کنیم.
تفاوت سنی
اولین چیزی که هنگام مقایسه بمب افکن B-21 و B-52 بهچشم میآید، تفاوت سنی بسیار زیاد آنها است. پرنده سنگینوزن بوئینگ اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۲ انجام داد که یعنی سابقه حضور این هواپیما در آسمان به ۷۲ سال پیش باز ميگردد. این در حالی است که تاریخچه عملیاتی بی 21 از یکسال فراتر نمیرود.
طبیعتا بمب افکن B-21 از نظر تکنولوژی نسبت به B-52 برتری قابل توجهی دارد. هرچند فاصله بین این دو بمب افکن هر روز کمتر خواهد شد. بوئینگ طوری پرنده خطرناک خود را طراحی کرده است که بتواند در آینده آن را بهبود ببخشد. در واقع قرار است بی 52 به موتور، اویونیک و ماژولهای جدید مجهز شود. این تغییرات سبب میشود که استراتوفورترس تا سال ۲۰۶۰ در نیروی هوایی آمریکا باقی بماند.
مقایسه بمب افکن B-21 و B-52 :طراحی
اگرچه هر دو هواپیما بمب افکن هستند، اما از فلسفه طراحی کاملا متفاوتی پیروی میکنند. بوئینگ B-52 از یک طراحی سنتی بهره میبرد تا بتواند حجم بالایی از تسلیحات را با خود حمل کند. همچنین این هواپیما برای پرواز در ارتفاع بالا برای مدت طولانی طراحی شده است. غول بوئینگ از نظر سرعت نمیتواند فراتر از صوت حرکت کند.
همچنین در هنگام طراحی این بمب افکن مسئله رادارگریزی در اولویت نبوده است. بههمینخاطر بهراحتی در رادار دشمن دیده میشود. علاوه بر اینها مانورپذیری از نقاط مثبت بمب افکن B-52 محسوب نمیشود. در واقع سکان در نظر گرفته شده اصلا مناسب هواپیمایی با این ابعاد نیست. ظاهرا مهندسان بوئینگ انتظار داشتند که خلبانها از تفاوت نیروی رانش بین ۸ موتور هواپیما بهجای سکان استفاده کنند.
در مقایسه با B-52، بمب افکن B-21 با محوریت رادارگریزی ساخته شده و میراثدار تنها بمب افکن پنهانکار موفق تاریخ یعنی بی 2 اسپیریت است. بمب افکن پیشرفته نورثروپ گرامن از همان زبان طراحی B-2 Spirit بهره میبرد و سطح مقطع راداریی بسیار کمی دارد. همچنین هر قسمت از هواپیما طوری به قسمت دیگر وصل شده که هیچ لبه تیزی برای آشکار شدن در رادارها باقی نماند.
اگر از گوشه به این بمب افکن نگاه کنید، به یک شاهین آماده شیرجه شباهت دارد. دیگر تفاوت این دو بمب افکن به تعداد موتورهای آنها مجهز میشود. بوئینگ B-52 از هشت موتور بهصورت دوتایی بهره میبرد. در حالیکه B-21 Raider به تنها دو موتور مجهز شده است. هرچند که این مسئله ابدا بهمعنی نیروی رانش کمتر نیست.
ابعاد و ظرفیت حمل تسلیحات
متاسفانه هنوز تمامی جزئیات و مشخصات بهترین بمب افکن آمریکا اعلام نشده است. بههمینخاطر مقایسه دو بمب افکن کمی با حالت ایدهآل فاصله دارد. بهگفته شرکت بوئینگ بمب افکن B-52 تقریبا ۴۸.۵ متر طول دارد و طول بال آن نیز به ۵۶.۴ متر میرسد.
در مقایسه با B-52 بوئینگ، بمب افکن B-21 کوچکتر است. بر اساس شایعات و اخبار نظامی گفته میشود که این هواپیما تنها ۱۶ متر طول دارد و طول بال آن نیز از ۴۰ متر فراتر نميرود. ابعاد بسیار کوچکتر بی 21 ریدر بهخاطر طراحی متفاوت آن و البته مسئله کاهش سطح مقطع راداری بوده است.
تفاوت بین وزن و ظرفیت حمل تسلیحات ارتباط مستقیمی با ابعاد دو هواپیما دارد. وزن B-52 بدون تسلیحات به ۸۳۲۵۰ کیلوگرم میرسد. هرچند که ریدر تنها یک سوم پرنده پیر آمریکایی وزن دارد. همچنین بمب افکن B-21 ریدر میتواند با حداکثر وزن ۸۱۶۴۷ کیلوگرم پرواز کند، ولی این میزان برای B-52 به رقم عجیب ۲۲۱ هزار کیلوگرم میرسد.
تکامل و اهداف عملیاتی
در قسمت آخر مقایسه بمب افکن بوئینگ B-52 و B-21 ریدر به تکامل و اهداف عملیاتی میرسیم. بی 52 نتیجه یک برنامه طولانی و سخت بود که از سال ۱۹۴۶ آغاز شد. در آن زمان فرماندهی عملیاتی نیروی هوایی آمریکا به یک بمب افکن استراتژیک نیاز داشت که بتواند طیف گستردهای از عملیاتهای مختلف را بدون نیاز به توقف در کشورهای دیگر انجام دهد.
در عوض B-21 ریدر بمب افکن آینده نیروی هوایی آمریکا محسوب میشود. تاکنون تنها یک فروند از این بمب افکن ساخته شده است؛ اما ميبایست تا سال ۲۰۴۰ بهطور کامل جایگزین بمب افکن Rockwell B-1 Lander و نورثروپ گرامن B-2 Spirit شود. همچنین این بمب افکن در سال ۲۰۶۰ بوئینگ B-52 را نیز بازنشسته خواهد کرد.
برنامه ساخت نورثروپ گرامن B-21 در سال ۲۰۱۱ آغاز شد؛ اما هنوز بخش زیادی از تواناییها و مشخصات این هواپیما پنهان ماندهاند. هرچند بهراحتی میتوان گفت که بی 21 فراتر از یک بمب افکن عمل خواهد کرد. گفته میشود که این هواپیما نقشهای پلتفرم جمعآوری اطلاعات، مدیریت نبرد و حتی رهگیر را نیز ایفا میکند.
شرکت سازنده بمب افکن B-21 ریدر را اولین هواپیما نسل ششم جهان مینامد. هواپیمایی که بهراحتی ميتواند از خطوط دفاعی متراکم دشمن گذشته و آسیب شدیدی را به مراکز حیاتی و مهم وارد کند. در مقایسه با B-21 ریدر، بمب افکن B-52 در برابر خطوط پدافندی آسیبپذیر است و میتوانست طیف محدودتری از عملیاتها را انجام دهد.