مغز

بررسی تاثیرات قرص‌های تقویت حافظه بر روی علمکرد مغز

انسان همواره در زندگی روزمره خود به دنبال تلاش و کسب جایگاه بالاتر نسبت به دوستان و یا افراد جامعه است. در چنین دنیایی رقابت بسیار تنگاتنگ بوده و گاهی اوقات رقیب شما یکی از دوستان و یا همکاران شما هستند. متاسفانه در برخی شرایط انسان برای پیشی گرفت از دیگران دست به ترفند و کارهای غیراخلاقی و نامشروع میزند که نمونه‌های این موارد را به‌وفور در تاریخ جهان مشاهده می‌کنیم و مصداق ساده‌ای از این موضوع شیوع دوپینگ بین ورزشکاران است.

محققین در بررسی‌های اخیر خود بر روی افراد جامعه متوجه شدند اشخاص زیادی به‌طور افراطی از داروهای افزایش‌دهنده عملکرد بدن برای انجام کارهای روزمره خود مانند نشستن سر جلسه امتحان، کنفرانس دادن، مذاکره و… استفاده می‌کنند که این داروها در 3 دسته عمده داروهای ضدافسردگی، beta blockers (مسدودکننده‌های بتا) و مواد مخدر هوشمند قرار می‌گیرند که هر یک تغییرات خاصی را در عملکرد بدن ایجاد می‌کنند. برای مثال مواد مخدر هوشمند برای درمان ناراحتی‌های قلبی و یا کاهش استرس افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حالت کلی تمام این داروها سبب شده تا خلق‌وخو و رفتار انسان در شرایط مختلف متفاوت باشد و او را در انجام بهتر کارها یاری دهد.

مغز

بحث مواد مخدر هوشمند و داروها بسیار گسترده بود و موارد کاربرد آنها بیسار زیاد است. موادی مانند مودافینیل و متیل فنیدیت برای درمان اختلالات خواب استفاده شده و از ریتالین برای درمان بیماری ADHD استفاده می‌شود. این داروها با تاثیر گذاری بر روی عملکرد مغز سبب شده تا میزان دقت بر روی مسائل بالا رفته و شخص بتواند با تمرکز بیشتری به کار خود ادامه دهد چراکه اقتصاد و دانش امروزی نیازمند ذهنی پویا و فعال است که بتواند در شرایط حساس بهترین عملکرد را داشته و تصمیماتی خوب را در فشارهای روحی گیرد.

ADHD نام یک بیماری است که فرد مبتلا به آن دچار نوعی اختلال کم‌توجهی شده که این بیماری در کودکان به‌صورت بیش‌فعالی ظهور می‌کند. این اختلال با فقدان توجه، فعالیت بیش‌ازحد، رفتارهای تکانشی یا ترکیبی از این موارد همراه است. ADHD شایع‌ترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ است که حدود ۳٪ تا ۵٪ کودکان قبل از هفت‌سالگی به آن مبتلا می‌شوند.

حافظه خوب و توانایی برنامه‌ریزی بر حل مسائل و مشکلات، توانایی پیش بینی کردن دیگران، حفظ انگیزه و انعطاف‌پذیری در شرایط دشوار از جمله نکات کلیدی است که افراد برای دست‌یابی به آنها قدم در مسیر استفاده از داروهای نه‌چندان مطمئن می‌گذارد.

پژوهشگران مجله Nature در سال 2008 با برگزاری یک نظرسنجی آنلاین از 1400 نفر در 160 کشور متوجه مصرف بی‌رویه مردم از مواد مخدر هوشمند شدند. ازآنجایی‌که پژوهشگران توجه خاصی بر روی مسدودکننده‌های بتا، ریتالین و مودافینیل داشتند متوجه شدند که بیشتر افراد از این مواد برای افزایش تمرکز و یا بهبود حافظه بلندمدت استفاده می‌کنند.

مغز

در همین حین انجام یک بررسی در سال 2015 نشان داد که 5000 نفر از کارکنان شرکت بیمه در کشور آلمان از این مواد به‌منظور کاهش استرس و افزایش عملکرد بدن استفاده می‌کنند. اگر این آمار و ارقام را در سطح جهانی گسترش دهیم خواهیم دید که سرانه مصرف این‌گونه مواد در کشورهای توسعه‌یافته بسیار بالاست. مطالعات صورت گرفته بر روی دانش آموزان حاکی از آن است که حدود 10 الی 15 درصد دانش آموزان جهان نیز از ریتالین و مودافینیل برای کاهش استرس خود استفاده می‌کنند.

امیدوار بودن

به عقیده پژوهشگران و محققین افراد به 4 دلیل عمده به سمت استفاده از این داروها کشیده می‌شوند:

  • به دست آوردن توان مبارزه در صحنه رقابت‌های کاری و یا اجتماعی
  • پیشگیری از آثار نامطلوب هواپیما زدگی و پرواز
  • جبران کمبود خواب و قرار دادن به عملکرد بدن در بالاترین حد ممکن
  • بهبود حافظه و افزایش انگیزه کار و رقابت

همچنین گروهی تحقیقاتی با انجام آزمایش‌هایی بر روی مودافینیل و متیل فنیدات (ریتالین) متوجه عملکرد کلی این مواد شدند. همانطور که اشاره شد این داروها با ایجاد تغییرات کلی در راندمان مغز سبب شده تا بدن از حالت نرمال و عمومی خود خارج شده که این امر توانایی‌های انسان را تا حد چشمگیری بالا خواهد برد اما این مواد عوارض و اثرات بسیار نامطلوبی بر ذهن و بدن فرد خواهند گذاشت.

در حال حاضر این‌گونه داروها در گروه‌های کوچکی تقسیم‌بندی می‌شوند و در نگاه اول عوارض جانبی آنها خیلی نگران‌کننده نیست اما به‌مرورزمان و تنوع در گروه‌های دارویی عوارض شدیدتر شده و درعین‌حال اثربخشی آنها کاهش میابد.

انجام بازی‌های فکری و پویا نگه داشتن مغز

البته که استفاده از مواد مخدر هوشمند یا داروهای این‌چنینی تنها راه بهبود عملکرد ذهن و حافظه نیست چراکه چندی پیش گروهی تحقیقاتی با همکاری توسعه‌دهندگان برنامه‌ها و بازی‌های تلفن‌های همراه توانستند به‌خوبی معجزه بازی‌ها و فعالیت‌های فکری را در جهت بهبود عملکرد ذهن و تقویت حافظه اثبات کنند. این آزمایش‌ها بر روی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اثر فوق العاده شفا بخشی را داشته و موجب بهبود حافظه آنها و افزایش عملکرد ذهنی و فکری آنها گردیده است.

روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی (Schizophrenia) یک اختلال روانی است که مشخصهٔ آن ازکارافتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف است. این بیماری در بین همهٔ بیماری‌های عمدهٔ روان‌شناختی از همه وخیم‌تر است و معمولاً خود را به‌صورت توهم شنیداری، توهم‌های جنون‌آمیز یا عجیب‌وغریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان می‌دهد و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل‌توجهی همراه است.

علاوه بر اثر معجزه بخش فعالیت‌های فکری بر روی عملکرد مغز روشی دیگر تحت عنوان “تحریک مستقیم سیگنال‌های مغز” می‌تواند به فرایند بادگیری انسان سرعتی باورنکردنی ببخشد. در این روش پزشکان متخصصان، الکترودهایی مخصوص را بر روی پوست سر افراد قرار داده که این الکترودها با تحریک مغز سبب افزایش ارسال سیگنال شده که در نهایت موجب افزایش راندمان کلی مغز و سیستم عصبی می‌شود.

اگر هیچ‌یک از روش‌های بالا برای بهبود حافظه و یا افزایش عملکرد ذهن موثر واقع نشود پزشکان راه‌حلی سنتی و بسیار موثر به نام “ورزش” را ارائه می‌دهند. هنگامی‌که بدن در حال فعالیت فیزیکی و ورزش کردن است تولید سلول‌های جدید مغزی به بیش از 2 برابر حالت عادی رسیده که موضوع علاوه بر تاثیرات مثبت بر روی ذهن و مغز شما سبب سلامتی و تندرستی سایر اندام‌ها می‌شود.

مغز

متاسفانه علی رغم افزایش سطح آگاهی عمومی مردم و بهبود سلامت روانی و مغزی جامعه جهانی هنوز سران مصرف مواد خطرناک و غیرقانونی همچون ریتالین بسیار بالا بوده که این آمار در مورد دانش آموزان مدارس نگران‌کننده است. اغلب دانش‌آموزانی که توان شرکت در رقابت‌های بزرگ علمی را نداشته ناخودآگاه برای عقب نماندن از سایر دانش آموزان به سمت و سوی استفاده از این مواد کشنده می‌شوند.

توصیه اکید روان شناسان و محققین به جامعه آموزشی جهانی، تحت فشار قرار ندادن دانش آموزان و داشتن انتظارات متناسب با توانایی‌های آنها است. خوشبختانه تحت مصوبات برخی دولت‌ها استفاده از این نوع مواد برای دانش آموزان تقلب محسوب شده که این موجب شده تا میل دانش آموزان نسبت به مصرف این نوع مواد کاهش یابد.

پاسخ بدهید

وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید *

*