از بین رفتن اتمسفر کره زمین توسط انفجار پرتوی گاما
انفجارهای پرتوی گاما (GRBs –> Gamma Ray Burst) از جمله قدرتمندترین پدیدهها در سرتاسر کائنات به شمار میآیند. در واقع فوران ناگهانی و شدید پرتو گاما در اعماق کیهان، به عنوان یکی از پدیدههای مرموز اخترشناسی شناخته شده و اخیرا دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که برخی از این انفجارها، مربوط به ابرنواخترها، و برخی دیگر مربوط به مگنتارها هستند. بد نیست بدانید پرجرمترین ستارههای عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر (Supernova) به پایان میبرند و مگنتار (Magnetar)، نوعی ستاره نوترونی بوده و میدان مغناطیسی بسیار نیرومندی دارد.
انفجار پرتوی گاما درخشانترین نوع انفجار الکترومغناطیسی در جهان است و از فروپاشی پرجرمترین ستارهها یا برخورد دو ستاره نوترونی با هم ناشی میشود؛ یک انفجار کوتاه آن میتواند انرژی بیشتری از تمام انرژی تولید شده توسط خورشید در طول زندگیش ساطع کند. ابرنواخترها نیز انفجارهای ستارهای هستند که میتوانند این تشعشعات مرگبار را به سمت زمین پرتاب کنند. انفجار پرتوی گاما و ابرنواخترها بیشتر در کهکشان های دور مشاهده شدهاند، اما اگر در نزدیکی زمین رخ دهند، یک خطر جدی برای سلامت آن خواهند بود؛ آنها میتوانند لایه اوزون را نابود کرده و راه را برای عبور اشعه مضر ماورای بنفش خورشید باز کنند و حیات زمین را در معرض نابودی کامل قرار دهند.
به طور معمول لایه اوزون در بالای اتمسفر وجود دارد و مانند یک سپر، مانع نفوذ پرتوهای مضر فرابنفش به سطح زمین میشود. یک انفجار پرتوی گاما در نزدیکی زمین می تواند به سادگی این لایه را تخلیه کند. بر اساس یافتههای جدید، اگر چنین اتفاقی رخ بدهد، اشعه فرا بنفش (UV) خورشید به سطح سیاره رخنه کرده و با شکستن مولکولهای اکسیژن، باعث تشکیل اوزون در سطح زمین میشود، یعنی همانجایی که ما زندگی می کنیم، حاوی گاز سمی اوزون خواهد شد.
گفته شده نخستین انقراض ذست جمعی بر روی کره زمین، 440 میلیون سال قبل توسط اشعه یک انفجار پرتو گاما ایجاد شد. گفتنی است در میان عوامل یاد شده و موثر در پایان عمر کره زمین ، انفجار پرتو گاما با وجود عظمتش، چنان تهدید بزرگی به شمار نمیآید.