بررسی عملکرد اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم ؛ شگفتی سونی برای صنعت موبایل

ساخت فیلم‌های حرفه‌ای اسلوموشن، بیش از آنکه به مهارت و انجام حرکات نمایشی احتیاج داشته باشد، نیازمند تجهیزات حرفه‌ای است. صحنه‌‌های جذاب و هیجان‌آور فیلم‌هایی همچون ماتریکس را همه به خاطر داریم که چگونه آهسته شدن روند جنگ‌ها و تیراندازی‌ها در آن، ضربان قلب بیننده را ذره ذره بالا می‌برد! اگرچه حدود دو دهه از زمان پخش این فیلم می‌گذرد، اما بعید به نظر می‌رسد یک گوشی هوشمند قادر به خلق چنین صحنه‌هایی باشد! خوشبختانه در جربان نمایشگاه MWC 2017، شاهد عرضه پرچمدار جدید غول ژاپنی و حالت اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم (Xperia XZ Premium) بودیم که این رویا را به واقعیت تبدیل کرد.

در کنگره جهانی موبایل امسال، شاهد معرفی دو پرچمدار از سوی سونی با نام‌های اکسپریا ایکس زد پریمیوم و اکسپریا ایکس زد اس (Xperia XZs) بودیم، گوشی هایی که یک ویژگی دوربین آن‌ها شدیدا چشم‌نوازی می‌کرد. دوربین این دو گوشی که توسط سونی با عنوان Motion Eye یاد می‌شود، قادر است تا فیلم‌برداری حرکت آهسته را به نحوی خارق‌العاده انجام دهد. حالت اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم و ایکس زد اس در مقایسه با دوربین دیگر گوشی های هوشمند چهار برابر آهسته‌تر عمل کرده و این گوشی ها را به ابزاری حرفه‌ای برای فیلم‌برداری تبدیل می‌کند. در این دوربین، همچنین شاهد ثبت چند تصویر از لحظات پیش از فشردن دکمه شاتر هستیم که تجربه عکاسی را دگرگون می‌کند. اما حالت اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم چگونه کار می‌کند؟

یک ویدیوی حرکت آهسته چگونه ساخته می‌شود؟

در سال 2015، سونی نسل چهارم دوربین‌های کامپکت دیجیتال سری RX-100 را معرفی کرد، دوربینی که عاشقان عکاسی نمی‌توانستند به راحتی از کنار آن رد شوند. این دوربین قادر بود تا تصاویر را با یک نرخ بسیار سریع ثبت کرده و ویدیوها را نیز با رزولوشن برتر 4K ذخیره کند. جذاب‌ترین ویژگی این دوربین را باید در امکان فیلم‌برداری حرکت آهسته آن دانست که با نرم 960 فریم بر ثانیه ممکن می‌شد. بد نیست بدانید تا به امروز، بهترین گوشی های هوشمند تنها قادر به فیلمبرداری با نرخ 240 فریم بر ثانیه هستند.

یک ویدیو، ترکیبی از تصاویر / فریم‌های پیاپی است که آن‌چنان سریع تغییر می‌کنند تا به صورت متحرک دربیایند. در حالت کلی، ویدیوها با نرخ 24 فریم بر ثانیه ضبط می‌شوند و البته در این بین فیلم‌‌هایی همچون آواتار و هابیت نیز وجود دارند که نرخ فیلم‌برداری آن‌ها 48 فریم بر ثانیه است. به عنوان نمونه‌ای دیگر می‌توان به یوتیوب اشاره کرد که قالب ویدیوهای آن با نرخ 25 تا 30 فریم بر ثانیه به نمایش درمی‌آیند.

اگر یک ویدیو را با همان نرخ فریمی که ضبط شده مجددا پخش کنید (پخش فیلم‌های ثبت شده با نرخ 30 فریم بر ثانیه با همین نرخ)، همه چیز طبیعی به نظر خواهد آمد و سرعت پخش کاملا نرمال است. نرخ فریمی بالاتر، حرکت در ویدیو را کمی روانتر و طبیعی‌تر خواهد کرد. در هر صورت اگر یک ویدیو را با نرخی پایین‌تر از نرخی که با آن ضبط شده پخش کنید، حالت حرکت آهسته و یا همان اسلوموشن به وجود خواهد آمد. به عنوان نمونه، وقتی یک ویدیوی ضبط شده با نرخ 960 فریم بر ثانیه را با سرعت 30 فریم بر ثانیه پخش کنید، اشیا در این ویدیو 32 بار آرام‌تر از دنیای واقعی و حالت طبیعی خود حرکت خواهند کرد. این همان نکته‌ای است که در حالت اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم از آن استفاده شده است.

حالت اسلوموشن از نظر تکنیکی چگونه ممکن است؟

ویدیوی جالبی را در بالا پیرامون اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم مشاهده کردید. دوربین سونی RX-100 قادر بود تا به نرخ فوق‌العاده 960 فریم بر ثانیه دست پیدا کند، چرا که به یک سنسور تصویر طراحی‌شده برای سرعت مجهز شده بود. ضبط ویدیو با سرعت 960 فریم بر ثانیه چندین تن داده را در یک بازه زمانی کوتاه ایجاد می‌کند، پس برای مدیریت مناسب این داده عظیم به یک حافظه DRAM مخصوص در داخل سنسور نیاز است. این DRAM همچون یک بافر عمل کرده و اطلاعات بصری را تا زمان آماده شده آن‌ها برای پردازش توسط پردازنده تصویر ذخیره می‌کند.

جای تعجب نیست که دوربین Motion Eye به کار رفته بر روی سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم و اکسپریا ایکس زد اس نیز بر اساس همین مفهوم ساخته شده‌اند، با این تفاوت که ماژول آن‌ها برای جای گرفتن در داخل یک گوشی هوشمند دارای اندازه کوچکتری است. سنسور تصویر از سه لایه تشکیل شده است؛ بخش پیکسل در بالا، مدار در پشت و حافظه DRAM که بین این دو در حالت فشرده قرار گرفته است. در تصویر پایین سمت چپ، شاهد یک سنسور تصویر CMOS مرسوم هستید، در حالی که در سمت راست، نحوه طراحی یک سنسور تصویر CMOS به صورت سه لایه و شامل DRAM به تصویر کشیده شده است.

اما چگونه باید ویدیوهای اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم را ضبط کرد؟

شاید در ابتدا، ضبط ویدیوهای اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم کمی مشکل به نظر برسد، اما بعد از چند بار تمرین به خوبی به فرآیند آن مسلط خواهید شد. در نظر داشته باشید زمان‌بندی خوب و نور کافی دو فاکتوری هستند که باید شدیدا به آن‌ها توجه کنید. همانطور که در تصویر و ویدیوی پایین مشخص است، ضبط ویدیوهای حرکت آهسته با نرم 960 فریم بر ثانیه از صفحه اصلی دوربین ممکن است. بالای دکمه ضبط، یک دکمه کوچکتر وجود دارد که کلید اصلی دسترسی به حالت حرکت آهسته است. بعد از فشردن این دکمه، اتفاقی نخواهد افتاد و چیزی ضبط نخواهد شد.

کاربر باید ابتدا دکمه ضبط ویدیو را برای آغاز ضبط طبیعی لمس کرده و سپس این دکمه را برای بار دوم به منظور فعال‌سازی حالت حرکت آهسته بفشارد تا یک ویدیوی با سرعت 960 فریم بر ثانیه و دارای مدت زمان 0.182 ثانیه ضبط شود. این ویدیو در ادامه به یک کلیپ 6 ثانیه‌ای فوق‌العاده جذاب تبدیل خواهد شد. فشردن دوباره دکمه، یک ویدیوی 0.182 ثانیه‌ای دیگر با سرعت 960 فریم بر ثانیه ضبط خواهد کرد.

همانطور که می‌بینید، زمان‌بندی صحیح از اهمیت فوق‌العاده بالایی در ضبط ویدیوهای اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم برخوردار است و کاربر باید برای ثبت بهترین ویدیو، در بهترین زمان ممکن دکمه ضبط را فشار دهد، چرا که تنها چند صدم ثانیه بیشتر زمان در اختیار نخواهد داشت. مطمئنا انتخاب قسمت مورد نظر از یک ویدیوی بلند برای ساخت یک ویدیوی حرکت آهسته، بسیار راحت‌تر است، اما نکته اینجاست که این کار از نظر عملی نشدنی است.

ویدیوهای دارای نرخ 960 فریم بر ثانیه حجم داده فوق‌العاده بالایی داشته و در DRAM دوربین نگهداری می‌شوند. اگرچه این حافظه 128 مگابایت ظرفیت دارد، اما زیر 2 ثانیه کاملا پر می‌شود! نکته منفی دیگر درباره ویدیوهای حرکت آهسته ، کاهش قابل توجه کیفیت تصویر به دلیل افزایش ISO است. در این شرایط، وجود نور کافی از اهمیت فوق‌العاده بالایی برخوردار است، وگرنه کیفیت نتیجه نهایی، چنگی به دل نخواهد زد. برای ویدیوهایی که دوربین Motion Eye با نرخ 120 فریم بر ثانیه ضبط می‌کند، این امکان وجود دارد تا بعدها به یک قسمت مشخص از آن‌ها، افکت حرکت آهسته را اضافه کرد.

منظور از ثبت چند عکس قبل از زدن دکمه شاتر چیست؟

ویژگی‌های قرار گرفته در حالت اسلوموشن دوربین سونی اکسپریا ایکس زد پریمیوم و ایکس زد اس، تنها به خلاقیت سونی بازنگشته و بیشتر آن‌ها جزوی از ماهیت این سبک از فیلم‌برداری هستند. اگر دوربین، حرکتی را در فریم تشخیص دهد، به طور خودکار چند عکس خواهد گرفت. به محض اینکه دکمه شاتر را فشار دهید، نه تنها تصاویری که خودتان ثبت کرده‌اید، بلکه سه فریم تمام رزولوشن دیگر که چند ثانیه قبل‌تر ثبت شده‌اند، به شما تحویل داده خواهند شد.

برای فعال‌سازی این قابلیت دوربین Motion Eye، کاربر نیاز به انجام هیچ کاری ندارد. این قابلیت جزو دیگر مواردی است که توسط حالت خودکار سونی مدیریت می‌شود و نیازی به دست و پنجه نرم کردن با تنظیمات و منوی دوربین نیست. اگرچه این کار بدون دخالت کاربر انجام می‌شود، اما کاربر از آن بدون اطلاع نمی‌ماند. در گوشه رابط کاربری دوربین، یک نوتیفیکیشن با عنوان “Predicted” به نمایش درخواهد آمد که نشان می‌دهد Motion Eye مشغول ثبت تصویر پیش از فشردن دکمه شاتر است.

وضعیت تصاویر عادی چگونه است؟ آیا آن‌ها نیز بهتر شده‌اند؟

همانطور که می‌دانید، سونی وظیفه تولید و عرضه سنسور دوربین گوشی های هوشمند برخی از گوشی‌سازان مطرح دنیا را بر عهده دارد، پس بدون شک بهترین‌ها را برای محصولات خود استفاده خواهد کرد. دوربین گوشی های این شرکت به داشتن سنسورهای بزرگ، رزولوشن‌های بالا و همچنین پیکسل‌های تکی کوچک معروف هستند. متاسفانه نکته اینجاست که پیکسل‌های کوچکتر، دوریین را بیشتر مستعد دریافت نویز دیجیتال کرده و حساسیت آن به نور را کم می‌کنند. شاید به همین دلیل است که دوربین 23 مگاپیکسلی اکسپریا ایکس زد، با دوربین 12 مگاپیکسلی آیفون 7 پا به پای یکدیگر رقابت می‌کنند.

خوشبختانه این مشکل در دوربین Motion Eye حل شده است. در این دوربین، شاهد کاهش رزولوشن از 23 مگاپیکسل به 19 مگاپیکسل و از طرفی افزایش اندازه پیکسل‌های جداگانه از 1.12 میکرومتر به 1.22 میکرومتر هستیم. با توجه به این تغییر، شدیدا توقع تصاویری بهتر مخصوصا در شرایط نوری پایین، در مقایسه با دوربین گوشی های اکسپریا سال گذشته داریم. با تماشای تصاویر زیر، به توانایی دوربین Motion Eye در بخش عکس‌برداری پی خواهید برد.