سال 2016 نیز مانند سال قبل آن، چندین کشف مهم باستان شناسی داشت که مهمترین این اکتشافات توسط باستانشناسان آمریکایی یافت شدهاند. از مهمترین رویدادهای دنیای باستانشناسی میتوان به کشف 400 لوح چوبی رومی در محل ساختمان جدید کمپانی بلومبرگ، اشاره کرد.
8 کشف مهم باستان شناسی در سال 2016
جا خنجری شاه توت عنخ آمون
توت عنخ آمون، پسر فرعون مصر باستان که در سن 18 سالگی مرد و بعد از آن بدنش در تابوتش آتش گرفت. محققان در دانشگاه پیسا در پلیتکنیک میلان (Milan Polytechnic, Pisa University) و موزه مصری در کاریو از طیفسنجی فلورسانس اشعه ایکس استفاده کردند تا ترکیب بهکاررفته در خنجر را بدون آسیب زدن به آن دریابند. گرچه در ظاهر فقط ما در استفاده از آن مهارت داشتهایم؛ فلز بکار رفته در تیغه آن دارای درصد زیادی نیکل، مقدار اندکی کبالت و فسفر و مواد دیگری است که نشان میدهد مواد خام آن از منطقهای دیگر آورده شده است.
محقق دنیل کوملی (Daniela Comelli) میگوید:
تنها یک شهابسنگ به نام خارگا (Kharga) پیداشده که داری نیکل و کبالت میباشد و شاید با ترکیب خنجر همسان باشد. همچنین او اضافه کرد که قطعهای از این شهاب سنگ در سال 2000 در یک جلگه آهکی در یکی از شهرهای مصر به نام مرسی مطروح (Mersa Matruh) در بندری حدود 150 مایلی شرق اسکندریه Alexandria پیدا شد.
زانوهای ملکه نفرتاری
این زانوها برای دههها در یک موزه ایتالیایی در معرض دید عموم قرار داشتهاند اما باستانشناسان توجهی به آنها نداشتهاند. به تازگی گروهی از محققان به طور دقیق و گسترده، این یک جفت اندام 3200 ساله را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادهاند و اعلام کردهاند که این اندام به ملکه نفرتاری تعلق دارند. نفرتاری مریموت یکی از زیباترین زنان مصر و ملکه فرعون رامسس بزرگ بود (دقت کنید که این ملکه با نفرتیتی که همسر فرعونن آخنآتن بود اشتباه گرفته نشود).
برای آنکه مشخص شود این یک جفت زانو به چه کسی تعلق دارد، کارشناسان از سرتاسر جهان با انجام آزمایشاتی نظیر پوشش رادیوکربن، دیرین آسیبشناسی، ژنتیک، شیمی و مصرشناسی به این دستاورد مهم رسیدند. در مقبره این ملکه، صندلهای او نیز یافت شدهاند که با استفاده از گیاهان، برگ درخت خرما و پاپیروس ساخته شده بودند. این نوع صندلها در دوران نفرتاری بسیار مرسوم بودهاند. کارشناسان میگویند با توجه به اندازهگیریهای صورت گرفته، مشخص شده که اندازه پاهای او براساس معیار آمریکا، 9 بوده است و این یعنی پاهای او از نظر اندازه کاملا با قد و هیکلش تناسب داشتهاند.
البته برخی از آزمایشات نیز موفقیت آمیز نبودهاند. به عنوان مثال انجام آزمایش DNA به دلیل وجود آلودگیهای مختلف موجود بر روی پیکر مومیایی شده در حال حاضر امکانپذیر نیست اما آنچه که در مقبره یافت شده تایید میکنند که این همان پیکر مومیایی شده ملکه نفرتاری است.
بازسازی صدای مرد یخی
در سال 2016، دانشمندان با استفاده از سیتی اسکن توانستند با موفقیت صدای این مرد عصر حجری را بازسازی کنند. این کشف مهم باستان شناسی در سال 1991 در کوههای آلپ اوتسال و در مرز میان اتریش و ایتالیا یافت شد. نام این فرد از «اوتسال» همان منطقهای که در آن یافت شد گرفته شده است و کهنترین مومیایی طبیعی یافت شده در اروپا است.
رونالد فاستوس، یکی از محققان این پژوهش و متخصص حنجره در بیمارستانی در بولزانو اظهار کرد که با توجه به در دست نبودن بسیاری از اطلاعات مهم مرد یخی 5300 ساله امکان بازسازی دقیق صدای اصلی آن را را ندارند اما با اندازهگیری طول مجرای صوتی و تارهای صوتی، آنها موفق شدند صدای تقریبی مرد یخی را شبیهسازی کنند. نتایج این پژوهش در روز 21 سپتامبر و در جریان کنگرهای به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد کشف اوتسی نمایش داده شد.
در چنین روزی بود که دو کوهنورد در سال 1991 مرد یخی 5300 ساله را پیدا کردند و در طول این 25 سال دانشمندان مشغول بررسی این کشف مهم باستان شناسی بودند. به عقیده محققان اوتسی در حدود سالهای 3300 قبل از میلاد میزیست. براساس تحقیقات دانشمندان اوتسی بر اثر اصابت تیر شلیک شده از یک کمان به قتل رسیده و با توجه به گردههای داخل معده مومیایی میتوان حدس زد که او در فصل بهار کشته شده است. اوتسی لباسهایی از پشم گاو و بز بر تن داشت و روی بدن او 61 خالکوبی مختلف نقش بسته بود.
کشف شهر عصر برنز در بریتانیا
بهدنبال کاوشهای باستانشناسی در منطقه کمبریج شایر انگلستان، دانشمندان بقایای یک مجتمع مسکونی و وسایل زندگی مردم در عصر برنز را پیدا کردهاند. 3 هزار سال پیش در این محل، خانههای مدوری روی سکوهای چوبی در مسیر رودخانهی قرار داشتند. بدنبال یک آتش سوزی، خانهها ویران شدند، آب روی سکوها را پوشاند و آثار جالبی را با خود نگهداری کرد که قدمت آنها به هزار تا هشتصد سال پیش از میلاد، یا اواخر دوره برنز در بریتانیا میرسد. دانشمندان تصور میکنند با فرار ناگهانی مردم از آتش، وسایل آنها به جا مانده است.
یکی از باستان شناسان در مورد این کشف مهم باستان شناسی میگوید:
29 شی کامل پیدا کردهایم که برای باستانشناسها بسیار جالب است. اما جالبتر از آن باقیماندههای مواد غذایی است که ساکنان موقع آتشسوزی و خراب شدن این منطقه در حال خوردن آن بودند؛ پدیدهای بسیار کمیاب نه تنها در بریتانیا بلکه در اروپا است.
کاوشها از ماه اوت امسال در نزدیکی شهر پیتربورو در شرق انگلستان شروع شد که با مدفون شدن شهر پمپی در سال 79 پیش از میلاد مقایسه شده است. دانکن ویلسون مدیر یک موسسه تاریخ می گوید: بهترین قیاس تشبیهی به نظر من، مدفون شدن شهر پمپی زیر آتشفشان و فرار ناگهانی مردم از این بلای طبیعی است، آنها غذایشان را در ظرفهایشان بجا گذاشتند و بعضیها در همان لحظه مردند. هنوز اطمینان نداریم ولی بقایای انسانی در این محل پیدا کردهایم که در حال استخراج آنها هستیم.
کشف شهر باستانی در یونان
این شهر باستانی در یونان بر فراز تپهای به بلندی 215 متر به نام استرونگیلوونی در غرب تسالی واقع شده است. منطقهای که زمانی تصور میشد، بخشی از بنایی بوده که به دوره تاریخی مهمی مربوط بود. این تیم همچنین برای مشاهده بقایای مدفون شهر، از سیستم رادار بهره بردهاند و نشانههایی از یک میدان و بناها و قسمتهایی از شهر یافتهاند. این سایت باستانی، شهری بزرگتر از چیزی که باستان شناسان پیش از این تصور میکردند را در خود جای داده است.
قدیمیترین شی یافته شده در محل متعلق به 500 سال قبل از میلاد است؛ اما به نظر میسد، این کشف مهم باستان شناسی بین قرنهای چهارم تا سوم قبل از میلاد رونق زیادی داشته است؛ اما قبل از آن به دلایلی شهری دور افتاده تلقی میشد که شاید یکی از دلایل احتمالی، فتح شهر توسط رومیها بوده است.
قدیمیترین لباس شناخته شده
دانشمندان با استفاده از روش تاریخگذاری رادیوکربن قدمت لباسی که حدود 65 سال قبل در مصر کشف شده را تائید کردهاند. این کشف مهم باستان شناسی با بیشتر از 55 هزار سال قدمت اکنون به عنوان قدیمیترین لباس دوخته شده با منسوجات در جهان شناخته میشود. قدیمیترین لباس پارچهای دنیا «ترخان» نام دارد و احتمالا تا زانوی فرد را میپوشانده است.
پیش از این لباسهایی قدیمی مثلا از پوست حیوانات دیده شده اما تولید پارچه مرحله مهمی در زندگی بشر به حساب میآید. انسانها در زمانی فرا گرفتند که از پنبه الیاف، سپس نخ و در نهایت پارچه تولید کنند. ترخان به نظر یک لباس زنانه است که آستین برای آن طراحی شده و یقه به شکل ۷ دارد. باقیمانده بقایای لباسی پارچهای پس از 5 هزار سال خودش یکی از عجایب است. تاریخگذاری رادیوکربن یکی از روشهای تاریخگذاری رادیومتریک در باستانشناسی است که در آن ایزوتوپ کربن-14 که یکی از ایزوتوپهای رادیواکتیو کربن با نیمهعمر حدود 5730، مورد بررسی قرار میگیرد.
کفشهای ویندولاندا
حدود 1800 سال پیش، ارتش رومیها یکی از کوچکترین اما قدرتمندترین دژ نظامی را از نظر دفاعی در منطقه «ویندولاندا» احداث کردند که در حال حاضر یکی از بخشهای مرزهای امپراتوری میراث جهانی رومیها به شمار میرود. این پادگان نظامی کوچک از چند صد سرباز و خانوادههای آنها تشکیل میشد که وقتی آن سوی دیوارهای دژ میان قبایل انگلیسی و نیروهای رومی جنگ درمیگرفت، در پشت مجموعهای از خندقهای بزرگ و باروهای ساختهشده پناه میگرفتند.
پس از پایان جنگ، نیروها و وابستگان آنها از دژ بیرون آمدند و هر چه را نمیتوانستند با خود حمل کنند، داخل خندق پرتاب میکردند. در سال 2016 باستانشناسان «ویندولاندا» این خندق را کشف کردند و محفظهای را یافتند که مملو از اسکلتهای سگ و گربه و همچنین 421 کفش چرمی رومی بود. چکمههای بچگانه، کفشهای کودکان کم سن و سال، چکمههای زنانه و مردان و کفشهای مخصوص خانه و بیرون از خانه در میان این کفشهای به دست آمده بود.
این کشف مهم باستان شناسی نشان میدهد که به طور متوسط هر فرد بیش از یک کفش داشته است. اندازه این کفشها عجیب است و تنوع آن در منطقه «ویندولاندا» که بیشترین کفشهای رومی را در محدوده امپراتوری رومیها تولید میکرد، زیاد بود. این کفشها متعلق به 212 سال بعد از میلاد مسیح بود که سبک و ظاهر زیبایی داشتند. این کفشها به خوبی در این 2000 سال نگهداری شدهاند.
کشف 22 کشتی مغروق در یونان
این کشتیهای غرق شده در نزدیکی یک گروه از جزایر یونان پیدا شدهاند و اطلاعات جدیدی در خصوص مسیرهای نجاری و فناوری کشتیرانی در منطقهی مدیترانه ی شرقی در اختیار محققان قرار میدهد. این کشف مهم باستان شناسی به کمک ماهیگیران محلی و غواصان باستانشناس از یونان و آمریکا در یک منطقهی 17 مایلی در اطراف مجمع الجزایر Fourni در شرق دریایی اژه انجام شده است.
این منطقه از دریا، بسیار غنی است و پیدا کردن 22 کشتی در دو هفته بسیار فوقالعاده است و اکتشاف بیشتر در منطقه احتمالا چیزهای جدیدی نمایان خواهد کرد چون این گروه حدود فقط 5 درصد از منطقه را اکتشاف کردهاند. تمام کشتیهای تراورس یک مسیر را طی میکردند که، آناتولی ساموس، منطقهی دریای سیاه به قبرس و مصر متصل میشدند.