هر قانون سلامتی لزوما علمی نیست و ممکن است با وجود حقیقی نبودن، دست به دست بین نسلهای مختلف جابهجا شده باشد. در این مطلب این دسته از حقایق ناصحیح را بررسی میکنیم.
از آنجایی که هیچ چیز ارزش سلامتی را نداشته و باید همواره مراقب آن بود، افراد همیشه توجه خاصی به آن دارند و به همین دلیل از قوانین مختلفی پیروی میکنند. یک قانون سلامتی ممکن است از کودکی در گوش یک فرد خوانده شده باشد و او همیشه از آن پیروی کند، در حالی که در عمل، فایده خاصی برای وی ندارد. یک نفر ممکن است قوانین راز سلامتی را از فرد یا افرادی مخصوصا قدیمی شنیده و با خیال باتجربه بودن آن ها، این صحبتها را چشم و گوش بسته بپذیرید.
بهتر است همیشه از یک قانون سلامتی به اثبات رسیده پیروی کنید
البته، اگرچه برخی از این قوانین سلامتی تحتالفظی توسط محققان رد شدهاند، اما بر روی برخی دیگر از آنها هنوز مطالعه خاصی صورت نگرفته است. به این ترتیب، نه حقیقت داشتن و نه کذب بودن آنها به صورت علمی مشخص نیست. در هر صورت بهتر است به جای دنبال کردن گفتههای دست به دست شده از قدیم، به سراغ انجام اعمالی بروید که حقیقی بودن آنها به صورت علمی ثابت شده است.
هر نوع از افکار و عقاید در زمینههای مختلف، منطقه به منطقه و کشور به کشور متفاوت است، پس در صورت تازه بودن این موارد برای شما متعجب نشوید.
مونو سدیم گلوتامات در غذاهای چینی سبب مریضی میشود
بعد از نوشته شدن نامهای توسط یک پزشک برای مجله New England Journal of Medicine در سال 1968، عقیده به مضر بوده MSG یا همان مونو سدیم گلوتامات باب شد. وی در نامه خود عبارت جدیدی با عنوان «سندرم رستوران چینی» ابداع کرد تا به این وسیله علائم بیماریهای مختلفی اعم از بیحسی و ضعف عمومی را تشریح کند. اگرچه وی مونو سدیم گلوتامات را عامل بروز این اتفاقات بعد از خوردن غذاهای چینی عنوان کرده بود، اما مطالعه او این موضوع را اثبات نمیکرد.
اما اکنون، پزشکان بر اساس یافتههای انجمن شیمی آمریکا به این نتیجه رسیدهاند که مونو سدیم گلوتامات، تنها برخی از افراد را آن هم در زمان مصرف شدن با شکم خالی و در اندازهای بالا تحت تاثیر قرار میدهد. مصرف آن در حالت عادی، مشکلی برای بیشتر افراد ایجاد نخواهد کرد.
بر اساس یافتههای جدیدتر، این ترکیب شیمیایی تنها یک نوع آمینو اسید است که اتم سدیم به آن افزوده شده است. گفته شده بیشتر افرادی که بعد از مصرف MSG حالات بدی را تحربه میکنند، بیشتر درگیر تلقین شدهاند و یک قانون سلامتی اشتباه، مغز آنها را وادار به اظهار مریضی کرده است.
قهوه از رشد جلوگیری میکند
با وجود قدیمی بودن این قانون سلامتی ، هنوز شواهد کافی برای اثبات آن وجود ندارند. بر اساس تعداد قابل توجهی از آزمایشهای انجام گرفته، مصرف کافئین ارتباط خاصی با رشد استخوانهای کودکان ندارد. البته در بزرگسالان قضیه کمی متفاوت است.
به گفته محققان، مصرف بالای کافئین در افراد بزرگسال جذب کلسیم در بدن آنها را محدود میکند. البته، این تاثیر کمتر از آن چیزی است که تصور میکنید و با خوردن شیر به اندازه یک قاشق غذاخوری، محدودیت جذب کلسیم ایجاد شده توسط یک فنجان قهوه به طور کامل جبران میشود. گفته شده نقش تبلیغات در باور مضر بودن قهوه بسیار زیاد است.
به عنوان نمونه، یک تولیدکننده غلات با نام C.W. Post مدتها قبل در تلاش بود تا یک نوشیدنی مختص وعده صبح با نام Postum را به عنوان جایگزینی برای قهوه به مردم معرفی کند، به همین دلیل سمپاشی علیه این نوشیدنی را آغاز کرد. این شرکت قهوه را یک نوع سم برای اعصاب خطاب میکرد که باید شدیدا از خوراندن آن به کودکان جلوگیری میشد.
لباس زیاد بپوشید وگرنه سرما میخورید
احتمالا این قانون سلامتی را به مراتب بیشتر از دیگر موارد شنیده باشید، اما این نیز یک غلط مصطلح بیش نیست. سرد بودن از نظر فیزیکی عاملی نیست که سبب مریض شدن شما بشود، بلکه دلیل اصلی بروز این بیماری قرار گرفتن در معرض ویروس آن است. هنوز هیچ پشتوانه علمی دقیقی برای اثبات مضر بودن بیرون رفتن با موی خیس حین یخبندان بودن هوا وجود ندارد و ممکن است همیشه بعد از این کار، با نوعی هیپوترمی و اخلال کار اعضای بدن به دلیل کاهش ناگهانی دمای آنها مواجه شده باشید.
گفتههای علمی بیشتری وجود دارند که علت افزایش احتمال سرماخوردگی در فصل زمستان را تشریح میکنند. به عنوان نمونه، از آنجایی که در فصل سرما کمتر به محیطهای باز میرویم، امکان دریافت ویروس این بیماری از یک فرد بیمار به علت قرار داشتن با وی در یک محیط بسته بالا میرود.
دلایل زیادی سبب بروز سرماخوردگی میشوند که تمامی آنها را باید در یک مقاله مفصل بررسی کرد، اما نکته مهم اینجاست که سرد بودن بدن دلیلی برای ابتلا به این بیماری نیست و نباید آن را یک قانون سلامتی به اثبات رسیده دانست. برخی محققان معتقدند قرار گرفتن در معرض هوای سرد حتی سبب بهبود وضعیت سلامت جسمانی نیز میشود.
تریپتوفان شیمیایی در بوقلمون سبب خوابآلودگی میشود
هیچ فردی را نمیتوان یافت که خوابیدن بعد از خوردن یک وعده غذایی مفصل را دوست نداشته باشد. البته میل به خواب در زمان خوردن برخی از غذاها شدیدتر میشود. به عنوان نمونه میتوان به بوقلمون اشاره کرد که بر اساس یک قانون نانوشته، تریپتوفان موجود در آن سبب بروز خوابآلودگی شدید میشود. این ماده، یک نوع آمینو اسید بوده و در تولید مواد شیمیایی در مغز که سبب آرام شدن فرد میشوند، نقش مهمی دارد.
اگر دلیل احساس خوابآلودگی بعد از خوردن بوقلمون این ماده شیمیایی باشد، خوردن هر ماده غذایی شامل آن همچون پنیر چدار نیز باید نتیجه مشابهی داشته باشد، در حالی که این نوع پنیر هیچ وقت به عنوان عامل ایجاد احساس خستگی شناخته نشده است. به عقیده محققان، کربوهیدرات و مخصوصا نوع جشنهایی که در آن بوقلمون سرو میشوند، عامل اصلی احساس نیاز به خواب نیمروزی بعد از خوردن این غذای لذیذ هستند.
دریافت ویتامین به صورت مستقیم برای سلامتی مفید است
ایده خوردن یک قرص تماما حاوی ویتامین به جای مواد غذایی حاوی ذرهای از آن، بسیار عالی به نظر میرسد. حتی برخی از قرصهای مولتی ویتامین، طی یک وعده حجم بالایی از چند ویتامین مختلف را به صورت مستقیم به بدن وارد میکنند. متاسفانه این قانون سلامتی در واقعیت آن طور که انتظار دارید عمل نمیکند.
بعد از چندین دهه تحقیق بر روی انواع ویتامینها، طبق بیشتر آنها هیچ دلیل خاصی برای استفاده از مولتی ویتامینها وجود ندارد. همچنین بر اساس برخی دیگر از مطالعات، این دسته از مواد مکمل غذایی به نوعی با افزایش احتمال ابتلا به سرطان در ارتباط هستند.
قضیه برای افرادی که از سو تغذیه رنج میبرند متفاوت است و آنها باید بتوانند به ازای خوردن حجم کمی از مواد غذایی، انرژی و ویتامین قابل توجهی را دریافت کنند. اما افراد عادی بهتر است با مصرف مواد غذایی طبیعی و مختلف، انواع ویتامینهای مورد نیاز بدن را دریافت کنند.
90 درصد گرمای بدن از طریق سر از دست میرود
نمایان بودن سر انسان در مقایسه با دیگر اجزای بدن، دلیل موجهی برای این موضوع نیست و گرما از طریق هر قسمت پوشیده نشدهی بدن از دست میرود. همانطوری که در صورت نپوشیدن یک شلوار بلند در زمستان، گرمای بدن از طریق پاها خارج میشود، در صورت قرار ندادن کلاه بر روی سر این اتفاق از طریق این قسمت از بدن رخ میدهد و هیچ تفاوت خاصی میان اجزای مختلف بدن وجود ندارد.
بعد از خوردن غذا بلافاصله شنا نکنید
این یک قانون سلامتی است که بیشتر توسط والدین به کودکان گفته میشود. به عقیده آنها بعد از خوردن غذا، در صورت تصمیم برای شنا کردن میبایست بین نیم تا یک ساعت منتظر ماند.
عقیده به این موضوع، از آنجایی ریشه میگیرد که فرآیند هضم غذا سبب جذب خون بیشتری در رگهای معده میشود و به این ترتیب خون کمتری برای سایر عضلات باقی میماند. به همین دلیل احتمال گرفتگی عضلات حین شنا کردن و بروز حوادث ناگوار بعدی بالا میرود. به عقیده برخی والدین، بعد از صرف یک وعده غذایی کامل حتی باید از استحمام نیز خودداری کرد.
هنوز شواهد مستقیمی در این باره به دست نیامده است. به عبارت دیگر، هنوز هیچ گزارشی مبنی بر غرق شدن به خاطر گرفتگی عضلات بعد از صرف غذا به میزان زیاد ارائه نشده است. گرفتگی عضلات حین شنا کردن اتفاقی متداول است، اما نمیتوان آنها را همیشه با پر بودن معده مرتبط دانست. با این حال، بر اساس یک ضربالمثل معروف «کار از محکمکاری عیب نمیکند».
در صورت بلیعدن آدامس، هضم آن 7 سال طول خواهد کشید
وقتی مشخص شد شان اسپایسر (Sean Spicer) به عنوان دبیر مطبوعاتی دونالد ترامپ، هر روز دو پاکت و نصفی آدامس را بعد از جویدن میبلعد، بسیاری از افراد معتقد به این قانون سلامتی از خود پرسیدند چطور وی تاکنون از درد معده زمینگیر نشده است؟
آدامس غیر قابل هضم است، به همین دلیل به همان صورتی که آن را بلعیدهاید، از درون رودهها عبور کرده و سپس از بدن دفع میشود. این تنها ماده غذایی غیر قابل هضم نیست و افراد چنین موادی را در طول روز باز هم مصرف میکنند.
در برخی از مواقع نادر ممکن است بلعیدن حجم زیادی از آدامس توسط فردی که به یبوست نیز دچار شده، سبب ایجاد مشکل شود. به عنوان نمونه، حدود سه سال قبل، روده یک کودک 6 ساله به دلیل خوردن آدامس مسدود شد و برای او و خانوادهاش ایجاد دردسر کرد. با این حال، هنوز محققان عقیده دارند بلعیدن آدامس مشکلی ایجاد نمیکند.
بعد از یک وعده غذایی ناسالم فقط نوشیدنی مصرف کنید
متاسفانه عادت به استفاده محض از نوشیدنی برای مدت زمانی قابل توجه بعد از خوردن غذاها و حتی دیگر نوشیدنیهای ناسالم، به اشتباه تبدیل به یک قانون سلامتی شده است که توسط افراد زیادی توصیه میشود، با اینکه باید همین عقیده اشتباه را ناسالم و مضر برای سلامتی خطاب کنیم.
بدن انسان به طور طبیعی مواد شیمیایی مضر را از طریق کبد، کلیهها و دستگاه گوارش دفع میکند. شاید بتوان گفت با استفاده مداوم از نوشیدنی، تنها سرعت این فرآیند کمی بیشتر میشود.
نوشیدنیهایی که امروز افراد استفاده میکنند آنچنان سالم نیستند و به طبیعی بودن آنها اعتمادی نیست. از طرفی دیگر، دریافت زیاد مایعات سبب دفع مواد مفیدی همچون فیبر از بدن میشود. حتی تصمیم برای تهیه آبمیوه به صورت کاملا طبیعی نیز اشتباه است، چرا که ممکن است بیشتر بخشهای مفید آن را به صورت تفاله بیرون بیندازید.
هر فرد باید روزانه 8 لیوان آب بنوشد
در اهمیت تامین آب مورد نیاز بدن به صورت مداوم هیچ شکی نیست و آن را باید یک قانون سلامتی به اثبات رسیده دانست، اما ایده خوردن هشت لیوان آب در طول هر روز کمی عجیب و غریب به نظر میرسد. محققان در افراد سالم، هیچ ارتباطی میان مصرف مایعات و بیماریهای کلیوی، بیماریهای قلبی، سطح سدیم و حتی کیفیت پوست بدن پیدا نکردهاند.
افراد از طریق غذاها و دیگر انواع نوشیدنی که در طول روز مصرف میکنند آب زیادی به بدن خود میرسانند. البته نباید هرگز نوشیدنیهای دیگر را به طور کامل جایگزین آب کنیم و همیشه برای رفع تشنگی به سراغ هر نوع نوشیدنی به جز آب برویم. برای تجزیه اغلب نوشیدنیها در معده به کالری به مراتب بیشتری نیاز است. از طرفی دیگر، نوشیدنیهای مصنوعی اغلب دارای شکر مصنوعی هستند که دریافت زیاد آنها، مشکلات بسیار زیادی اعم از ابتلا به دیابت را سبب میشود.
در هر صورت بهتر است هر زمان که احساس تشنگی کردید آب بنوشید و حجم آب دریافت شده در فصلهای گرم سال را کمی افزایش بدهید، اما نیازی نیست تا به طور دقیق تعداد لیوان آب مصرف شده را محاسبه کنید.
خوردن چیزی که برای کمتر از 5 ثانیه روی زمین بوده مشکلی ندارد
رها شدن یک ماده غذایی لذیذ از دست و افتادن آن بر روی زمین اتفاق ناگواری است، اما آیا در صورت برداشتن سریع آن از روی زمین، خوردنش مشکلی ایجاد نمیکند؟ نباید خود را گول زد و با فرض سرعت در برداشتن غذا از روی یک محیط آلوده آن را مصرف کرد، چرا که باکتریها در عرض میلیثانیه سرایت پیدا میکنند. جذب باکتری غذاهای آب و یا روغندار به مراتب از غذاهای خشک بیشتر است، اما در هر صورت نمیتوان زمان دقیقی برای نجات دادن غذا و جلوگیری از دور ریختن آن اعلام کرد!
تنها فاکتوری که میتوان بر اساس آن درباره ایمن و یا ناایمن بودن غذا بعد از بروز این اتفاق قضاوت کرد، سطحی است که ماده غذایی بر روی آن ریخته شده است. برخی افراد ممکن است بسته به سطح، به واژگونی غذا اهمیت ندهند و آن را مجددا مصرف کنند، اما بدون شک برداشتن و مصرف کردن غذا از روی زمینی که افراد مختلف بر روی آن راه میروند به هیچ عنوان درست نیست. در مطلبی دیگر، قسمت دوم قوانین سلامتی ناصحیح را بررسی خواهیم کرد.