حفره های هرم بزرگ جیزه مصر دالانهایی اسرارآمیز در این سازه عظیم هستند که کشف آنها مدتی پیش خبرساز شد؛ به تازگی هم اعلام شده که در قدم بعدی، محتویات ای این حفرهها کاوش خواهد شد.
هرم بزرگ جیزه (Great Pyramid of Giza) یکی از شناختهشدهترین سازههای باستانی بشر است که در مصر قرار گرفته و ساخت آن به خوفو (Khufu)، فرعون معروف مصر باستان که فرمانرواییاش از سال 2551 قبل از میلاد شروع شد، مربوط میشود. هرم جیزه حدودا 138 متر ارتفاع دارد و تا قرن 14 میلادی به عنوان بلندترین بنای ساختهشده به دست انسان شناخته میشد، اما جدا از این حقایق شگفتانگیز، مدتی پیش کشف دو حفره اسرارآمیزی در این سازه از اهرام مصر توجه زیادی را به خود جلب کرد.
خبر کشف حفرههای هرم بزرگ جیزه در یکی از مقالههای ماه نوامبر سال 2017، در ژورنال “Nature” به چاپ رسید و اعلام شد که حفره بزرگتر در بین دو دالان 30 متر طول داشته و بالای مسیری که به محل دفن خوفو منتهی میشود، قرار گرفته است. دالان کوچکتر هم در قسمت شمالی هرم قرار دارد و طول آن هنوز مشخص نیست.
دانشمندان برای این کشف از ذرات کیهانی مخصوصی به نام میون (Muon) و همچنین ردیابهای حرارتی استفاده کردند و در جدیدترین اقدام خود، اعلام کردهاند که قدم بعدی در این راستا کاوش عمیقتر حفره های هرم بزرگ جیزه به کمک همان ذرات کیهانی و رباتهای کوچک و فوق پیشرفته خواهد بود. این پژوهشگران انتظار دارند که دلیل ساخت این دالانهای مرموز و محتویات آنها را مشخص کنند.
در همین رابطه قصد داریم تا تحقیقات جدید این راز اهرام مصر باستان را به صورت دقیقتر موردبررسی قرار دهیم؛ با ما همراه باشید.
فاز دوم پروژه حفره های هرم بزرگ جیزه
محققان قصد دارند که برای مرحله بعدی کاوش حفرههای هرم جیزه همچنان از ذرات میون استفاده کنند و رباتهای خاصی هم برای وارد شدن به دالانها و فیلمبرداری به کمک دوربینهای با کیفیت بالا، در مراحل طراحی هستند.
در حال حاضر اطلاعات موجود در مورد دالان بزرگتر، کمی بیشتر از اندازه طول آن است؛ مهدی تایوبی (Mehdi Tayoubi) یکی از پژوهشگران پروژه حفره های هرم بزرگ جیزه در این رابطه میگوید که افقی و یا مورب بودن این دالان تاثیر مهمی در کاربرد و ویژگیهای آن دارد. به بیان دقیقتر اگر این حفره شیبدار باشد، مورداستفاده آن به احتمال زیاد به عنوان یک راهرو بوده، اما اگر کشف شود که این فضای مرموز شیبی ندارد، میتوان گفت که یک یا چند اتاق در آن قرار گرفته است.
به علاوه، این امکان وجود دارد که در زمان مصر باستان حفرهی کوچکتر به نوعی با دالان بزرگتر در ارتباط بوده باشد.
برای روشنتر شدن موضوع، تایوبی و همکارانش قصد دارند تا حسگرهای میون را در مکانیهایی که قبلا بررسی نشدهاند، قرار داده و اول از همه، فضای بزرگتر حفره های هرم بزرگ جیزه را مورد کاوش قرار دهند. این سنسورها در بالای محفظهای حاوی قبر سنگی که متخصصان باستان شناسی، آن را محل دفن خوفو اعلام کردهاند، کار گذاشته میشوند.
استفاده از رباتها برای پردهبرداری از راز اهرام مصر باستان
در حالی که تیم تایوبی مشغول به کار گیری حسگرهای میون هستند، گروه دیگری به سرپرستی محقق برجستهای به نام جین بابتیست مورت (Jean-Baptiste Mouret)، در حال ساخت دو ربات پیشرفته و کوچکاند که امکان مشاهده داخل حفره های هرم بزرگ جیزه را فراهم خواهند کرد.
مورت اعلام کرده است که برای ورود رباتهای در حال ساخت به این دالانها، حفرهای تنها به قطر 3.8 لازم است تا اسرار راز مخفی این سازه را آشکار کند.
مورت در مورد مراحل فرستادن رباتها به داخل حفره های هرم بزرگ جیزه گفت است که ربات اول نوعی دوربین خاص با تعداد زیادی چراغ بوده که در محفظهای لوله مانند قرار گرفته و برای بررسیهای اولیه ساخته شده است؛ اگر با ارسال این دستگاه تایید شود که در داخل دالان آنچه که انتظار میرود وجود دارد، ربات دوم که به صورت یک بالن کوچک است، به درون هرم جیزه و مخصوصا، حفره کوچکتر، فرستاده میشود.
ربات دوم در ابتدا حجم کوچکی را اشغال میکند و با ورود به دالان، به وسیله ریموت کنترل باد میشود؛ پس از افزایش حجم، ربات اول و دوربینهای در نظر گرفته شده به این دستگاه وصل میشوند و امکان عکسبرداری از نقاط مختلف حفره و بررسی زوایای مختلف، فراهم میشود.
مورت میگوید که در حال حاضر نمونههای اولیهای از هر دو ربات ساخته شده، اما توسعه کامل مکانیسمهای مختلف موردنظر، به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارد.
البته همانطور که مورت اشاره کرده است، برای پیدا کردن محل دقیق حفره کوچکتر و مشخص شدن بخشی از هرم جیزه که باید به منظور باز کردن راه ورود رباتها سوراخ شود، تیم دیگر این پروژه باید تحقیقات خود به کمک دستگاههای تشخیص ذرات میون را به نتیجه برسانند و مختصات دقیقی در اختیار گروه رباتیک پژوهش قرار دهند.
از طرف دیگر، وزارت آثار باستانی مصر هم باید تایید نهایی برای سوراخ کردن دیواره هرم را صادر کند؛ مورت اظهار کرده است که تیم او در حال بهتر کردن تکنولوژی مورداستفاده در رباتها هستند و باید این نهاد دولتی مصر را قانع کرد که روش انتخابشده بهترین راه ممکن برای برملا شدن راز حفره های هرم بزرگ جیزه بوده و ایجاد سوراخ در هرم، آسیبی ناچیز را به بنا وارد میکند.
تایوبی در این رابطه میگوید که کاوش حفرهها به کمک رباتهای تیم مورت در اولویت پروژه نیست و انجام آن باید در مرحلههای بعدی و در آینده نه چندان نزدیک انجام شود.
باخبر کردن علاقهمندان از پیشرفتهای پروژه
بر اساس گفتههای تایوبی، روش استفاده از ذرات میون بسیار زمانبر بوده و حدودا یک سال طول میکشد تا تیم محققان با اسکن هرم جیزه به این روش، نتایج جدیدی در اختیار داشته باشند؛ به علاوه، مستندسازان مختلف با همکاران تایوبی در ارتباط بودهاند تا فیلمی جالبتوجه به نام “Secrets of the Dead: Scanning the Pyramids” در ارتباط با همین موضوع را تهیه کنند. اعلام شده که این مستند در 24 ژانویه 2018 پخش میشود و اطلاعات شگفتانگیزی را در این رابطه، در اختیار علاقهمندان قرار میدهد.
همچنین، وب سایت www.scanpyramids.org برای باخبر کردن دوستداران باستان شناسی از پیشرفت های تیم هرم جیزه در نظر گرفته شده که عکسها، مطالب و ویدیوهای پروژه حفرههای مرموز این بنا در آن منتشر میشود.