کرم چالهها به طور کلی نقاط مجزای فضا را به هم وصل میکنند و در همین رابطه، محققان از دستاورد شگفتانگیز ساخت کرم چاله مغناطیسی در آزمایشگاه خبر دادند.
در سال 2015 محققان اسپانیایی اعلام کردند که نوعی کرم چاله مغناطیسی را ساختهاند که دو نقطه جدا در فضا را به هم متصل کرده و امکان حرکت امواج مغناطیسی به صورت نامرئی را فراهم میکند.
البته قبل از اینکه هیجانزده شویم، لازم است بگوییم که این نوع کرم چاله با کرم چالههای گرانشی که در فیلمهای علمی تخیلی و فیزیک تئوری امکان جابهجایی ماده را در فضا فراهم میکنند و به نوعی سفرهای بین کهکشانی از طریق آن انجام میشود، متفاوت است. با این حال نمیتوان نادیده گرفت که چنین دستاورد شگفتانگیزی ناپدید شدن امواج مغناطیسی در یک نقطه و ظاهر شدن همان امواج در محلی دیگر را عملی کرده است.
ساخت کرم چاله مغناطیسی
در مورد ماهیت کرم چاله گفته شده که این پدیده نوعی حفره فرضی در تار و پود فضا زمان است که به کمک مقادیر عظیمی انرژی گرانشی، جابهجایی ماده را در فواصل فوقالعاده طولانی امکانپذیر میکند؛ با این حال، از آنجایی که دانشمندان هنوز توانایی ایجاد چنین نوعی از انرژی را ندارند، ساخت یک کرم چاله گرانشی واقعی در سطح آزمایشگاهی غیرممکن است.
البته تولید و دستکار انرژی الکترومغناطیسی برای محققان کار راحتی است و به همین دلیل، دانشمندان دانشگاهی در بارسلونا مدتی پیش تصمیم گرفتند تا با به کار گیری مقادیر مشخصی از این انرژی، یک کرم چاله مغناطیسی درست کنند.
این تلاشها در سال 2014 به ساخت یک تونل عجیب برای هدایت امواج مغناطیسی در فضا منجر شد، اما از آنجایی که ناپدید و غیرقابل ردیابی کردند امواج همانند کار یک کرم چاله واقعی، هنوز ممکن نبود، تلاش محققان در این راستا ادامه پیدا کرد.
پس از گذشت یک سال این چالش برطرف شد و دانشمندان خبر دادند که سیستم موردنظر به کمک فراماده (Metamaterial) و فراسطح (Metasurfaces) ساخته شده است؛ بر اساس جزئیات منتشرشده، میدان مغناطیسی یک منبع آهنربایی یا الکترومغناطیسی که در یک طرف کرم چاله قرار گرفته، به کمک تکنیکهای مختلف در انتهای دیگر کرم چاله ظاهر میشود. به این ترتیب نوعی توهم عبور جریان مغناطیسی از یک بعد فراتر از سه بعد آشنا برای ما ایجاد میشود و اینطور به نظر میرسد که واقعا امواج در فضا ناپدید و مجددا پدیدار شدهاند.
به علاوه، رسیدن به این نتایج باعث شد تا در کرم چاله، یک تک قطبی یا همان آهنربایی با قطب واحد ایجاد شود؛ این پدیده به صورت طبیعی وجود ندارد و ایجاد آن در فضای آزمایشگاهی شگفتانگیز است.
البته باید توجه داشته باشیم که تجهیزات ساختهشده چیزی را از چشم ما پنهان نمیکنند و بحث نامرئی شدن تنها مربوط به امواج مغناطیسی است. دستگاه موردنظر به شکل کروی بوده و در سطح خارجی، یک لایه ماده فرومغناطیسى دارد. داخل کره هم لایهای از ابررسانا و سپس چند لایهی لولهای شکل از فرومغناطیسى به صورت سیلندر قرار گرفته است؛ در زیر تصویر شماتیک کرم چاله مغناطیسی موردنظر را میبینیم:
با این تفاسیر، همانگونه که اشاره شد نمیتوان از تجهیزات ساختهشده برای جابهجایی انسان در فضای بیکران استفاده کرد، اما کاربردهای ناپدید کردن امواج مغناطیسی در منطقهای مشخص بسیار زیادند و تنها یکی از مثالهای مطرحشده، به کار گیری چنین کرم چالهای برای پیشرفتهتر کردن دستگاههای اسکن ام آر آی است.
البته همانطور که آلوار سانچز (Àlvar Sánchez)، سرپرست تحقیقات انجامشده گفته است، چنین دستاوردی از لحاظ مکان شناسی منحصر به فرد بوده و میتوان گفت که منطقه داخل سیستم کروی شکل توسعهیافته، از نظر مغناطیسی ناپدید شده است؛ این تجهیزات ساخت کرم چالههای گرانشی را راحتتر میکنند و به دانشمندان جهان میآموزند که به وجود آوردن میانبرهایی برای انتقال امواج و یا حتی جرم در فواصل کهکشانی آنقدرها هم دور از ذهن نیست.
مقاله مربوط به دستاورد تیم سانچز در ژورنال “Scientific Reports” به چاپ رسیده است.