در این مطلب نگاهی به سلاح های پیشرفته ایران میاندازیم که به گفته بعضی از مقامات جمهوری اسلامی هنوز در نبرد با اسرائیل استفاده نشدهاند.
از بامداد جمعه 23 خرداد ماه سال جاری، رژیم صهیونیستی اقدام نظامی و تجاوزکارانه خود علیه جمهوری اسلامی را آغاز کرد و حملات رفت و برگشتی همچنان تا به این لحظه ادامه دارد. علیرغم اینکه عملیات وعده صادق 3 با قدرت در حال انجام است، بعضی از مقامات تأکید کردهاند که موشکهای فعلی ایران که اسرائیل را هدف قرار میدهند، قدیمی هستند و سلاحهای جدید و پیشرفته همچنان استفاده نشدهاند.
سلاحهای پیشرفته ایران
تسلیحات پیشرفتهای که نام آنها فاش نشده، عمدتا شامل موشکهای قدرتمند و مافوق صوت و پهپادهای جدید میشوند. از آنجایی که هدف قرار دادن تل آویو و سایر بخشهای رژیم اشغالی طی روزهای آینده و همزمان با حملات جنگندههای دشمن ادامه پیدا میکند، قصد داریم به معرفی جنگ افزارهایی بپردازیم که پیش از این رونمایی شده، اما مورد استفاده قرار نگرفتهاند.
سجیل: دردانه سپاه
موشک سجیل از نظر مشخصات فنی یک موشک بالستیک سوخت جامد دو مرحلهای با برد تقریبی 2 تا 2 هزار و 500 کیلومتر است. طول این موشک تقریبا 17.57 متر و قطر آن حدود 1.25 متر است که این ابعاد امکان حمل کلاهکهای متنوع با وزن تقریبی 500 کیلوگرم را به آن میدهد. سوخت جامد دو مرحلهای، مزیت مهمی در سرعت آماده سازی برای پرتاب و افزایش قابلیت حملونقل و نگهداری ایمن موشک فراهم میکند.
یکی از قابلیتهای مهم سجیل، دقت بالا در هدفگیری یا نقطه زنی است که این مزیت برتر به کمک سیستمهای هدایت پیشرفتهای که دارد تضمین میشود. این بالستیک قدرتمند میتواند اهداف استراتژیک و نظامی متخاصم را با دقت مناسبی هدف قرار دهد که نقش مهمی در بازدارندگی نظامی کشور ایفا میکند. همچنین سیستم ناوبری آن معمولا ترکیبی از اینرسی و ماهوارهای است که به افزایش دقت کمک خواهد کرد.
از نظر کارایی عملیاتی، سوخت جامد باعث میشود سجیل به سرعت و بدون نیاز به آماده سازی طولانی و وقت گیر آماده پرتاب شود و همین ویژگی برای عملیاتهای نظامی حیاتی است. همچنین دو مرحلهای بودن موشک موجب افزایش برد و قابلیت نفوذ آن به مناطق دوردست شده است. این موشک قادر است انواع کلاهکهای متعارف و احتمالا کلاهکهای ویژه را حمل کند.
سجیل یک بالستیک دو مرحلهای با حداکثر سرعت 13 ماخ یا 4.5 کیلومتر بر ثانیه است که ضریب خطای آن به کمتر از 50 متر میرسد. سکوی پرتاب یا لانچر آن متحرک یا سیلوهای پرتاب زیرزمینی بوده و با هدایت اینرسی کار میکند. با سرعت بالایی که این موشک دارد، میتواند سرزمینهای اشغالی را ظرف مدت 7 ثانیه طی کند.
سجیل 2: زمان پرتاب بهتر و سرعت بیشتر
موشک سجیل 2، نسخه پیشرفته و بهینهشدهای از بالستیک سجیل است که به گفته اداره تبلیغات دفاعی سپاه پاسداران، در زمینه سرعت عملیات و زمان آماده سازی برای پرتاب نسبت به نسل قبلی خود پیشرفت قابل توجهی داشته است. تغییرات جدید این سلاح باعث شده موشک بتواند سریعتر واکنش نشان دهد و در شرایط عملیاتی عملکرد بهتری داشته باشد.
یکی از مهمترین تغییرات سجیل 2 نسبت به قبل، اصلاح سرجنگی و اضافه شدن بلوکهای هدایت کننده بوده که باعث افزایش دقت موشک به کمتر از ۵۰ متر شده است. استفاده از این بلوکها همراه با سیستم ناوبری ترکیبی اینرسی و جی پی اس، باعث میشود که هدایت و کنترل مسیر پرواز موشک بسیار دقیقتر شود و هدف گیری با خطای کمتری انجام گردد.
از نظر قدرت و برد، سجیل 2 یکی از موشکهای سنگین وزن ساخت ایران به حساب میآید که قادر است بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر را در حدود ۱۰ دقیقه طی کرده و با خود تا 1000 کیلوگرم بار را حمل کند. این مشخصات، سجیل جدید را به یک گزینه مهم در زرادخانه دفاعی ایران تبدیل کرده است که توانایی پوشش دادن مناطق وسیعی را دارد.
- چین با موفقیت اولین موشک قابل استفاده مجدد خود را آزمایش کرد
- مقایسه موشکهای بالستیک و هایپرسونیک؛ تفاوت چیست و کدام برتر است؟
فتاح 2: دومین هایپرسونیک ایران
سپاه پاسداران در زمینه طراحی و ساخت موشکهای مافوق صوت پیشرفت خوبی داشته است. فتاح 2 جدیدترین دستاورد ایران در حوزه موشکهای هایپرسونیک و نسل جدید فتاح 1 است. طراحی آن ترکیبی از فناوریهای گلاید شونده (HGV) و موشکهای کروز هایپرسونیک (HCM) به شمار میرود. این موشک شامل دو بخش اصلی است: بخش اول بوستر سوخت جامد و دوم، سرجنگی دارای موتور راکتی سوخت مایع که قابلیت گلاید در جو را دارد. برخلاف موشکهای مشابه مانند X-51 که از موتور رمجت بهره میبرند، در فتاح 2 چون ورودی هوا حذف شده، از موتور راکتی استفاده شده که عملکرد موشک را در ارتفاعات پایین حفظ میکند.
این سرجنگی شامل بخشهایی چون محفظه مواد منفجره (با ظرفیت حدود ۲۰۰ کیلوگرم)، سامانههای هدایت اینرسی و جی پی اس، مخازن سوخت مایع اکسیدکننده و موتور راکتی است. همچنین در انتهای سرجنگی چهار باله دیده میشود که دو تا از آنها ثابت و وظیفه ایجاد نیروی برآ یا لیفت را بر عهده دارند و دو تا دیگر متحرک بوده و در راستای ارتقای مانورپذیری طراحی شدهاند.
هنگام پرتاب این موشک، بوستر اولیه سرجنگی را به ارتفاع بالا میبرد و پس از اینکه جدا شد، آن را وارد فاز گلاید در جو میکند. این بخش مانند یک HGV عمل کرده و تا ارتفاعی بین ۱۲ تا ۳۰ کیلومتر به پرواز ادامه میدهد. در فاز نهایی، موتور راکتی فعال شده و سرعت را در حدود ۵ ماخ تثبیت میکند تا سرجنگی بتواند همانند یک موشک کروز مسیر پایانی را با دقت طی کند. این طراحی امکان حرکت با سرعت بالا در ارتفاع پایین را فراهم کرده و نمیگذارد موشک به آسانی رهگیری شود.
در یک کلام میتوان گفت که فتاح 2 تعریف کننده مفهوم جدیدی از موشکهای فراصوت بوده و عملکردی ترکیبی بین موشک گلایدشونده و کروز دارد. در واقع میتوان آن را تحت عنوان HCGV یا «موشک کروز گلاید هایپرسونیک» طبقهبندی کرد. استفاده از موتور راکتی به جای رم جت نه تنها محدودیت فنی ایران را دور زده بلکه امکان تولید انبوه آن را فراهم کرده است.
- سریعترین موشک هسته ای جهان، اکنون در دست روسیه است
- گنبد طلایی ترامپ رونمایی شد؛ سپر ۱۷۵ میلیارد دلاری برای نجات آمریکا از موشکهای هایپرسونیک
خرمشهر 4: کابوس تل آویو
موشک خرمشهر 4 که در خرداد 1402 با نام عملیاتی «خیبر» رونمایی شد، یک موشک بالستیک برد بلند با قابلیت نقطهزنی، رادارگریزی و هدایت در فاز میانی پرواز است. این موشک با بهرهگیری از موتور مایع اروند و سوخت خودمشتعل هایپرگالیک، سرعتی برابر ۱۶ ماخ خارج از جو و حدود ۸ ماخ در داخل جو دارد.
سوخت هایپرگالیک این موشک با واکنش سریع اجزای سوخت و اکسیدکننده، نیاز به سیستم جرقهزنی ندارد و باعث ساده سازی و تسریع فرآیند پرتاب میشود. قابلیت ذخیره سازی بلندمدت، روشن و خاموش شدن موتور در حین پرواز و آماده سازی در کمتر از ۱۲ دقیقه از دیگر مزایای این سوخت است.
خرمشهر 4 میتواند سرجنگی ۱.۵ تنی را تا ۲۰۰۰ کیلومتر حمل کند و با کاهش وزن سرجنگی، برد آن تا حدود ۴۰۰۰ کیلومتر قابل افزایش است. این سرجنگی با بهرهگیری از میکروموتورهای هدایتگر در برابر اختلالات جنگ الکترونیک مقاومت داشته و دقتی بین ۱۰ تا ۳۰ متر دارد.
همچنین این موشک به فناوری کلاهکهای MIRV و MRV مجهز شده که امکان حمل و هدایت چند کلاهک مجزا به سمت اهداف مختلف را فراهم میکند. این فناوری پیشرفته که پیش از این تنها در اختیار قدرتهای موشکی جهان بود، حالا توسط مهندسان ایرانی توسعه یافته و در زرادخانه دفاعی ایران به کار گرفته شده است.
- موشکهای هایپرسونیک چین؛ تهدیدی جدید برای امنیت ملی آمریکا
- موشک جدید هوا به هوا کره شمالی با برد 100 کیلومتری معرفی شد
حاج قاسم: تاکتیکی با سوخت جامد
موشک بالستیک شهید حاج قاسم با برد 1400 کیلومتر، یکی از پیشرفتهترین موشکهای سوخت جامد تاکتیکی ایران است که به صورت مایل پرتاب شده و دارای سرجنگی هدایتپذیر ۵۰۰ کیلویی با قابلیت نقطهزنی است. سرعت آن در فاز نهایی تا ۵ ماخ و هنگام ورود به جو تا ۱۲ ماخ میرسد.
این موشک از موتور سوخت جامد ترکیبی با طراحی خاص بهره میبرد که قطر آن ۸۸ سانتی متر و قطر سرجنگی تقریبا ۶۸ سانتیمتر است. نسبت به سایر موشکهای بالستیک ایرانی، موشک قاسم وزن کمتر و زمان آماده سازی سریعتری دارد و تنها در چند دقیقه قابل شلیک خواهد بود.
برای افزایش دقت، سرجنگی موشک به بالکهای کنترلی و پیشران جداگانه مجهز شده که آن را تا لحظه اصابت قابل هدایت میسازد. همچنین به دلیل اختلاف وزن زیاد بین موتور و سرجنگی، تعداد بالکهای پایدارساز انتهایی به ۸ عدد افزایش یافته تا پایداری در پرواز حفظ شود.
سرعت بسیار زیاد موشک حاج قاسم در فاز نهایی، امکان عبور از سامانههای دفاع موشکی دشمن را فراهم میکند. این ویژگی آن را به یک سلاح تاکتیکی مرگبار و بیرقیب در کلاس خود تبدیل کرده که به طور خاص برای عبور از سامانههای پدافندی آمریکایی در منطقه طراحی شده است.
- آیا موشکهای هایپرسونیک چین واقعا توانایی نابود کردن ناوگان دریایی آمریکا را دارند؟
- موشک هایپرسونیک جدید چین، 20 ماخ سرعت دارد و زیر 30 دقیقه به تمام نقاط جهان میرسد
قاسم بصیر: قاتل پدافند
موشک بالستیک قاسم بصیر با سوخت جامد، به عنوان نسخه ارتقایافته موشک حاج قاسم معرفی شده و بردی در حدود ۱۲۰۰ کیلومتر دارد. این موشک در ۲۸ فروردین با موفقیت آزمایش شد و بهزودی به یگانهای عملیاتی ملحق میشود. وزیر دفاع اعلام کرده که این موشک پاسخی قاطع به تهدیدات آمریکا است. همچنین به نظر میرسد که یکی از سلاحهای پیشرفتهای است که هنوز رونمایی نشده!
از ویژگیهای بارز قاسم بصیر میتوان به مانورپذیری بالا، عبور از لایههای پدافند هوایی دشمن و مقاومت در برابر جنگ الکترونیک اشاره کرد. بدنه آن از مواد الیافی ساخته شده که رادارگریزی آن را افزایش میدهد و قابلیت هدایت دقیق آن پس از پرتاب، اصابت مؤثر به هدف را تضمین میکند.
همچنین این موشک به سامانه هدایت تصویرساز حرارتی مجهز شده تا دقت برخورد در فاز نهایی افزایش یابد. به گفته وزیر دفاع، حتی سامانه ضدبالستیک تاد آمریکا نیز توان رهگیری این سرجنگی پیشرفته را نخواهد داشت.