درباره سامانه موشک انداز عمود پرتاب ایران چه میدانید؟ در این مطلب نحوه عملکرد این سیستم و جزئیات آن را توضیح خواهیم داد.
شب گذشته سپاه پاسداران اعلام کرد که شگفتانههای جدیدی برای رژیم غاصب اسرائیل دارد، اما منظور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی چه بود؟ گمانهزنیهای بسیاری در این باره مطرح شد که یکی از آنها فناوری موشکهای عمود پرتاب ایران است. آیا جمهوری اسلامی موفق به استفاده از این سلاح مخوف و ترسناک شده و سرزمینهای اشغالی را با آن هدف قرار داده است؟
سامانه موشک انداز عمود پرتاب ایران
در دور جدید حملات موشکی ایران به تل آویو، مقامات صهیونیستی اعلام کردند که به طرز عجیبی توانایی رهگیری موشکهای ایرانی را ندارند و شرایط به گونهای است که موشکها به یکباره در آسمان ناپدید میشوند! با این اوصاف، میتوان احتمال داد که نیروهای هوافضای سپاه برای نخستین مرتبه از فناوری موشک عمود پرتاب خود استفاده کردهاند.
جمهوری اسلامی طی سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی داشته که یکی از برجستهترین آنها، سامانه موشک انداز عمودی یا Vertical Launch System (VLS) است. در این فناوری شایان توجه، موشکهای بالستیکی همچون عماد به صورت پی در پی و با سرعت زیاد شلیک میشوند و امکان پرتاب آنها از سیلوهای زیرزمینی وجود دارد.
- معرفی دوربردترین موشکهای جهان (و کشورهایی که آنها را در اختیار دارند)
- آیا اسرائیل نگران موشک خرمشهر 4 است؟
سیستم موشک انداز عمود پرتاب
در عملیاتهای مداوم وعده صادق به سرزمینهای اشغالی، با انواع موشکهای بالستیک و هایپرسونیک ایران مثل سجیل، خرمشهر 4، فتاح 1 و… آشنا شدیم. هر یک از این موشکها توانایی زیادی در هدف قرار دادن اسرائیل دارند و فایده خود را به خوبی ثابت کردهاند، اما جمهوری اسلامی همواره به دنبال طراحی و ساخت سامانهها و سلاحهای جدید است.
فناوری موشک عمود پرتاب، جدیدترین دستاورد نیروهای هوافضای سپاه بوده و سیستمی پیشرفته به منظور نگهداری و شلیک پیاپی موشکها به صورت ایستا یا عمودی از شناورهای دریایی، زیردریاییها و سیلوهای زمینی است. هر یک از سلولهای سامانه فوق، میتوانند یک یا چند موشک را به حالت آماده به شلیک نگه دارند.
موشک انداز عمود پرتاب چطور کار میکند؟
سامانه تیربار موشکی ایران طوری طراحی شده که میتواند از عمق زمین و سیلوهای زیرزمینی، موشکها را یکی پس از دیگری با سرعت بالا شلیک کند. این سامانه به منظور افزایش توان دفاعی و ارتقای قدرت بازدارندگی کشور توسعه یافته و فرآیند عملکرد آن به شکل منظم و مهندسی شده اجرا میشود.
در گام اول، موشکهایی مانند عماد روی واگنهایی با ساختار ریلی ویژه قرار میگیرند. هر واگن میتواند تا پنج موشک را جابهجا کرده و روی ریلهایی در تونلهای زیرزمینی (منظور شهرهای موشکی سپاه است) حرکت کند. وقتی واگن به محل مشخص پرتاب رسید، عملیات بارگذاری و تنظیم زاویه آغاز میشود. یک دستگاه مخصوص، موشکها را از حالت افقی به حالت ایستاده تغییر میدهد. پس از آن، با جلو رفتن واگن، موشکهای بعدی یکی پس از دیگری برای پرتاب آماده میشوند.
در مرحله شلیک، سامانه تیربار موشکی ایران میتواند موشکها را با فاصله زمانی بسیار کم و به صورت پیاپی از سیلو شلیک کند. این ویژگی باعث میشود حجم زیادی از آتش در مدت کوتاهی به سمت اهداف متخاصم ارسال شود. چنین عملکردی برای مقابله با تهدیدات ناگهانی بسیار مؤثر است.
نکته مهم این که پرتاب یا شلیک میتواند به دو روش گرم و سرد انجام شود. در پرتاب گرم، موتور موشک درون سیلو روشن میشود، اما در روش سرد، ابتدا با فشار گاز پرتاب و سپس موتور آن در بیرون روشن میشود. روش دوم، ریسک آسیب به تجهیزات مجاور را کاهش میدهد.
در پایان، موشکهای که قابلیت استفاده در سامانه تیربار موشکی ایران دارند، مثل موشک عماد، دارای سامانههای هدایت دقیق هستند. این موشکها با دقت بالا میتوانند اهداف مختلف را در برد حدودی ۱۷۰۰ کیلومتر مورد اصابت قرار دهند. این توانمندی، قدرت بازدارندگی و دقت عملیاتی را بهطور چشمگیری افزایش داده است.
- موشک بالستیک خیبرشکن و هرآنچه باید درباره آن بدانید
- مقایسه موشکهای بالستیک و هایپرسونیک؛ تفاوت چیست و کدام برتر است؟
پرتاب رگباری و سریع موشک چه مزایایی دارد؟
سامانه تیربار موشکی ایران میتواند در مدت زمانی بسیار کوتاه، شمار زیادی از موشکهای بالستیک را بیوقفه و پی در پی به سمت اهداف از پیش تعیین شده پرتاب کند. این توانمندی در نبردهای واقعی، نقش بسیار مهمی در افزایش قدرت تهاجمی کشور ایفا میکند. هدف از ساخت چنین سامانهای، واکنش سریع به تهدیدهای بزرگ و فوری بوده است.
در شرایطی که رژیم صهیونیستی از فناوریهای پیشرفته دفاعی و برتری هوایی برخوردار است، سامانه موشک انداز پرتاب عمودی عملکرد حیاتی پیدا میکند. سامانههایی همچون گنبد آهنین یا سپرهای ضد بالستیک تاد آمریکا، از جمله این سامانهها هستند. شلیک متوالی موشکها میتواند این سیستمها را دچار اختلال کرده و راه را برای اصابت بیشتر باز کند.
این سامانه همچنین با استفاده از پرتابهای مداوم و سریع، فرصت تصمیم گیری و واکنش متقابل را از دشمن سلب میکند. با این اوصاف، سامانههای رهگیر را با حجم بالایی از موشکها درگیر کرده و موجب کاهش اثربخشی آنها میشود. چنین تاکتیکی توان تغییر معادلات در صحنه نبرد را دارد. یکی از مهمترین نقاط قوت این سیستم، سرعت بالای اجرای عملیات است. از آمادهسازی تا شلیک، همه مراحل بهگونهای طراحی شده که در زمان بسیار کمی انجام شوند. این سرعت عمل، نیروهای دفاعی را قادر میسازد بدون اتلاف وقت به تهدیدها پاسخ دهند.
بهره گیری از سازههای زیرزمینی در طراحی این سامانه، امنیت آنها به شدت افزایش داده، چرا که قرارگیری سیلوها در اعماق زمین باعث میشود دشمن نتواند به راحتی محل پرتابها را شناسایی یا منهدم کند. این ساختار مقاوم، ضریب بقای عملیاتی را در میدان جنگ افزایش میدهد. از دیگر مزایای سامانه تیربار موشکی ایران، انعطاف بالا در استفاده از انواع موشکهاست. این سامانه میتواند هم موشکهای برد متوسط و هم موشکهای دوربرد را در یک سکوی مشترک پرتاب کند. چنین ترکیبی، فرماندهان را در انتخاب تاکتیک مناسب، آزاد و توانمند میسازد.
در نهایت این سامانه نقش بزرگی در افزایش بازدارندگی نظامی ایران ایفا میکند. امکان شلیک همزمان چندین موشک، توان تهاجمی کشور را در برابر هرگونه تجاوز احتمالی به طور چشمگیری افزایش داده است. سامانه تیربار موشکی ایران اکنون یکی از ستونهای اصلی دفاع راهبردی کشور محسوب میشود.
- سریعترین موشک هسته ای جهان، اکنون در دست روسیه است
- موشکهای هایپرسونیک چین؛ تهدیدی جدید برای امنیت ملی آمریکا
سامانه عمود پرتاب چه محدودیت هایی دارد؟
سامانه تیربار موشکی ایران با بهرهگیری از سیلوهای زیرزمینی و واگنهای ریلی، امکان شلیک سریع و متوالی موشکهای بالستیک میان برد مانند عماد را فراهم کرده است. این فناوری نسبتا جدید توانسته قدرت بازدارندگی کشور را افزایش دهد و سرعت عمل واکنش به تهدیدات منطقهای را بالا ببرد. شلیک رگباری این سامانه، سیستمهای دفاعی پیشرفته دشمن را به چالش میکشد و احتمال عبور موفق موشکها از سد پدافند را افزایش میدهد.
با این حال، این سامانه با چالشهایی مانند هزینههای بالا، پیچیدگی فنی و احتمال شناسایی سیلوهای زیرزمینی روبهروست. همچنین، اگرچه پرتاب رگباری اثربخشی بالایی دارد، اما برخی از موشکها ممکن است توسط سامانههای رهگیر دشمن هدف قرار گیرند. با ادامه توسعه این فناوری، ایران میتواند جایگاه خود را در میان قدرتهای موشکی منطقهای تثبیت کند.