چرا به نبرد نزدیک میان جنگندهها «داگ فایت» گفته میشود و این اصطلاح عجیب از کجا آمده است؟
اصطلاح «داگ فایت» (Dogfight) به نبردهای نزدیک میان جنگندههای نظامی گفته میشود و ریشه آن به جنگ جهانی اول برمیگردد. اولین کاربرد نوشتاری این واژه برای توصیف نبرد هوایی در مه ۱۹۱۸ رخ داد؛ زمانی که مانفرد فون ریشتهوفن (معروف به بارون سرخ)، یکی از برجستهترین خلبانان جنگنده آلمانی، در یک «داگ فایت» کشته شد. اما چرا این اصطلاح انتخاب شد و چه ارتباطی با مبارزه سگها دارد؟
ریشه و تاریخچه واژه داگ فایت
اصطلاح داگ فایت از سالهای بسیار دورتر از جنگ جهانی اول (حدود سال ۱۶۵۰) در زبان انگلیسی وجود داشته است. معنی اصلی آن نیز دقیقا همان چیزی است که تصور میکنید: جنگ میان سگها. این اصطلاح به نبرد هوایی نسبت داده شد، زیرا ماهیت پرآشوب و بینظم نبردهای هوایی اولیه شباهت زیادی به جنگ سگها داشت. برخی نیز معتقدند چون مبارزه زنان را «کت فایت» (Catfight) مینامند و مردان (گاهی بهطور تحقیرآمیزی به آنها سگ میگفتند) خلبان هواپیماها بودند، استفاده از واژه «داگ فایت» برای نبرد هوایی منطقیتر بوده است. این اصطلاح در طول جنگ جهانی دوم به شکل گستردهای مورد استفاده قرار گرفت.
تغییر شکل داگ فایتها در عصر جتها
امروزه جنگندههای مدرن قادر به پرواز با سرعت ماخ ۱ یا بیشتر هستند؛ یعنی مسافت بیش از ۱۱ مایل دریایی را در یک دقیقه طی میکنند. با توجه به پیشرفتهای قابل توجه فناوری، داگ فایتها امروزه بسیار متفاوت از گذشته هستند و به ندرت رخ میدهند، بر خلاف آنچه در فیلمهای «تاپ گان» دیده میشود. با این وجود، خلبانان همچنان باید با انجام مانورهای تاکتیکی هوایی مانند رولهای بشکهای، شیرجههای تند و اوجگیریها، که امروزه به آنها مانور رزمی هوایی (ACM) گفته میشود، برای رسیدن به موقعیت برتر برای شلیک تلاش کنند.
نخستین نبردهای هوایی در تاریخ
نبردهای هوایی تقریبا همزمان با اختراع هواپیما آغاز شدند؛ مدتها پیش از ظهور جنگندههای جت. با این حال، در مورد اولین «داگ فایت» تاریخ اختلاف نظر وجود دارد.
اولین داگ فایت تاریخ
برخی منابع ادعا میکنند نخستین نبرد هوایی در انقلاب مکزیک در سال ۱۹۱۳ رخ داد. در آن زمان هواپیماها بسیار شکننده و گران بودند و بیشتر برای شناسایی و گاهی برای انداختن بمب یا نارنجک استفاده میشدند. دو مزدور آمریکایی، دین ایوان لمب و فیل رادر که دوستان خوبی نیز بودند، توسط دو طرف مخالف درگیر در جنگ برای عملیات شناسایی استخدام شده بودند.
وقتی لمب، که هواپیمای دوباله کرتیس دی را هدایت میکرد، با رادر در آسمان روبرو شد، هر دو با هفتتیر به سوی یکدیگر شلیک کردند تا مهماتشان تمام شد. سپس به یکدیگر دست تکان دادند و به سمت جبهههای خود بازگشتند. این نخستین «داگ فایت» بیشتر شبیه یک دوئل هوایی ساده بود.
نمونههای دیگر اولیه
برخی منابع نیز نبردهای سال ۱۹۱۴ را بهعنوان اولینها معرفی میکنند. در ۲۵ اوت ۱۹۱۴، رولان گاروس و ستوان دِبرنیس فرانسوی اولین کسانی بودند که به هواپیمای آلمانی شلیک کرده و به آن آسیب رساندند. حدود دو هفته بعد (۷ سپتامبر ۱۹۱۴)، پیوتر نستروف، خلبان روس، اولین کسی بود که توانست یک هواپیمای دشمن را منهدم کند. او هواپیمای موران خود را به آلباتروس اتریشی کوبید که منجر به کشته شدن همه افراد شد.
تقریباً یک ماه بعد (۵ اکتبر ۱۹۱۴)، نخستین پیروزی رسمی نبرد هوایی ثبت شد؛ وقتی که ژوزف فرانتز فرانسوی و کمک مکانیک/توپچی او، لوئی کِنو، یک هواپیمای دوباله آلمانی را نزدیک شهر ریمز سرنگون کردند و به سلامت به پایگاه بازگشتند.