با وجود فناوری GPS، فانوسهای دریایی هنوز نقشی حیاتی در ناوبری دارند. چرا این برجهای نگهبان قدیمی هنوز خاموش نشدهاند و راز بقای آنها در دنیای مدرن چیست؟
در دنیایی که هر کشتی و قایقی به فناوری پیشرفته GPS مجهز شده، شاید تصور کنید که عمر فانوسهای دریایی به پایان رسیده است؛ اما این نگهبانان تنها و قدیمی سواحل که زمانی تنها امید دریانوردان در شبهای طوفانی بودند، همچنان نقشی حیاتی و شگفتانگیز در ایمنی دریاها ایفا میکنند.
بسیاری فکر میکنند که با وجود مسیریابهای ماهوارهای، دیگر نیازی به این برجهای نورانی نیست. اما حقیقت این است که آنها هنوز هم وظیفهای را که قرنها بر عهده داشتهاند، ادامه میدهند. درست مانند زمانی که برق قطع میشود و ما به سراغ شمع میرویم، این برجها یک پشتیبان فیزیکی و قابل اعتماد برای فناوریهای مدرنی هستند که ممکن است روزی دچار خطا شوند.
چرا فانوسهای دریایی در عصر GPS هنوز خاموش نشدهاند؟
جیمز ادیسون از هیئت فانوسهای دریایی شمالی اسکاتلند، همیشه با این سوال مواجه میشود که آیا GPS این برجها را از رده خارج کرده است یا نه. پاسخ او یک مقایسه ساده اما بسیار قانعکننده است. او میگوید: آیا شما صرفا به خاطر داشتن یک مسیریاب ماهوارهای، حاضر میشوید در شب بدون چراغ رانندگی کنید؟
این استدلال به خوبی اهمیت ماجرا را نشان میدهد. هم فانوسهای دریایی و هم GPS برای محافظت از دریانوردان در برابر یک فاجعه طراحی شدهاند. تصور کنید یک طوفان خورشیدی قدرتمند، ماهوارههای GPS را از کار بیندازد یا سیگنالها در یک منطقه خاص توسط فعالیتهای نظامی مختل شوند. در چنین شرایطی، آن پرتو نور ساده و قابل اعتماد، تنها راهنمای کشتی سرگردان خواهد بود. به همین دلیل، منطقی است که از هر دو به عنوان لایههای امنیتی مکمل استفاده کنیم. هر فانوس دریایی یک الگوی نوری منحصر به فرد (مانند یک امضای نوری) دارد که به دریانوردان اجازه میدهد موقعیت دقیق خود را حتی بدون فناوریهای دیجیتال تشخیص دهند.
- ناسا تاریخساز شد: استفاده از GPS زمین در ماه برای اولین بار
- مشکل عجیب ناسا در راه سفر دوباره به ماه : سرویس GPS کار نمیکند!
اتوماسیون: خداحافظی با نگهبانان فانوس دریایی
تصویر یک نگهبان فداکار که پلههای بیشمار یک برج دورافتاده را برای روشن نگه داشتن چراغ طی میکند، بسیار نمادین و خاطرهانگیز است. زندگی یک نگهبان فانوس دریایی، ترکیبی از تنهایی، شجاعت و مسئولیتی بیپایان برای حفظ جان دریانوردان بود. اما این شغل به لطف فناوری، تقریبا منسوخ شده است. اتوماسیون همانطور که به کارخانهها و خانهها راه یافت، به این برجهای ساحلی نیز رسید.
در آمریکا، آخرین فانوس دریایی که به طور کامل اتوماتیک شد، فانوس مشهور بوستون در سال ۱۹۹۸ بود. البته به دلیل اهمیت تاریخی، این فانوس همچنان به صورت نمادین یک نگهبان دارد. این سیستمهای خودکار تضمین میکنند که چراغ حیاتی برج هرگز خاموش نشود. فناوری اتوماسیون نیز در طول زمان تکامل یافته است. سیستمهای اولیه از مکانیزمهای کوکی و گاز استفاده میکردند اما امروزه پنلهای خورشیدی و اتصال به شبکه برق، کار را بسیار سادهتر کردهاند. این سیستمها میتوانند از راه دور وضعیت لامپها و منبع تغذیه را پایش کنند و در صورت خرابی، به طور خودکار لامپ پشتیبان را فعال نمایند.
فانوسهای دریایی مدرن چگونه کار میکنند؟
بر اساس رکوردهای گینس، آمریکا با ساخت بیش از ۱۵۰۰ فانوس دریایی، رکورددار است. از این تعداد حدود ۶۷۰ عدد باقی ماندهاند اما همه آنها فعال نیستند. با این حال، هنوز شبکه گستردهای از این برجها در سراسر جهان به کشتیها خدمترسانی میکنند. قدیمیترین فانوس دریایی فعال جهان، برج هرکول در اسپانیا است که قدمت آن به قرن اول میلادی بازمیگردد و همچنان یک راهنمای معتبر است.
البته امروزه ابزارهای ناوبری دیگری مانند شناورهای راهنما (بوی) و سیستم شناسایی خودکار (AIS) نیز به کمک دریانوردان آمدهاند. اما راز بقای فانوسهای دریایی، توانایی آنها در سازگاری و ادغام با فناوری بوده است. در واقع، این ابزارها جایگزین فانوسها نشدهاند، بلکه یک اکوسیستم ناوبری چندلایه ایجاد کردهاند. برخی از فانوسهای مدرن حتی به فرستندههای AIS مجهز شدهاند تا اطلاعات خود را به صورت دیجیتال نیز به کشتیهای اطراف ارسال کنند. علاوه بر این، بسیاری از این برجهای تاریخی امروزه میزبان ابزارهای علمی برای پایش آب و هوا یا مطالعه جریانات اقیانوسی هستند و نقشی جدید در علم و حفاظت از محیط زیست پیدا کردهاند.