کدام کشورها بیشترین زیردریایی هسته ای نظامی را در ناوگان خود در اختیار دارند و زیردریاییهای هستهای آمریکا شامل چند دسته هستند؟
زیردریاییهای هستهای یک عامل بازدارنده کلیدی در دنیای امروز محسوب میشوند. در نتیجه جای تعجب نیست که قدرتهای بزرگ جهانی همچنان به سرمایهگذاریهای سنگین در گسترش و نوسازی ناوگان زیردریایی نظامی خود ادامه میدهند. طبق آمار Statistica، چین در آغاز سال 2024 در مجموع 12 زیردریایی هسته ای داشت که بهطور مساوی به شش زیردریایی تهاجمی و شش زیردریایی موشک بالستیک تقسیم شده بودند.
روسیه که از قدیم، قدرتی در فناوری زیردریایی بوده، عملکرد قدرتمند خود در این زمینه را حفظ کرده است. طبق گزارشهای منتشر شده، نیرویی دریایی روسیه در مجموع 30 زیردریایی هسته ای با قابلیتهای تهاجمی و موشک بالستیک دارد که جایگاه این کشور بهعنوان یک بازیگر مهم دریایی در جهان را تثبیت میکند. با این حال، هیچ کشوری به ایالات متحده آمریکا نزدیک نمیشود. نیرویی دریایی ایالات متحده با ناوگانی دریایی که شامل 71 زیردریایی هسته ای است، بزرگترین و توانمندترین نیروی زیردریایی هسته ای در جهان را در اختیار دارد.
ناوگان زیردریایی آمریکا شامل 53 زیردریایی تهاجمی سریع، 14 زیردریایی موشک بالستیک و 4 زیردریایی موشک هدایتشونده است. این نیروی قدرتمند در کنار هم، جزء کلیدی قدرت جهانی و قابلیتهای بازدارندگی استراتژیک این کشور محسوب میشود.
تکامل زیردریایی های هسته ای آمریکا
زیردریایی های هسته ای اخیرا به زرادخانه نیروی دریایی آمریکا اضافه نشدهاند. توسعه آنها را میتوان به چندین دهه پس از جنگ جهانی دوم نسبت داد. در سال 1954 میلادی، زیردریایی USS Nautilus یا SSN-571 بهعنوان اولین زیردریایی هسته ای جهان به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده درآمد. USS Nautilus با طول حدود 98 متر و جابجایی سطحی 3533 تن، بهطور قابل توجهی بزرگتر از مدلهای دیزلی قبلی خود بود. این زیردریایی انقلابی، علاوه بر مزایای ابعادی، بهدلیل راکتور هستهای اورانیومی خود، امکان غوطهوری طولانیمدت و سرعتهای بالا و پایدار را دارد و نیاز به روی آب آمدن مکرر برای شارژ باتری یا سوختگیری را از بین میبرد.
از زمان آغاز به کار، زیردریاییهای هستهای آمریکا بهطور پیوسته تکامل یافتهاند و از فناوریهای پیشرفته برای افزایش کارایی، پنهانکاری و ایمنی خود استفاده کردهاند. امروزه زیردریاییهای هستهای تقریبا تنها با میزان آذوقهای که میتوانند برای خدمه خود حمل کنند، محدود میشوند و میتوانند بدون روی آب آمدن در سراسر جهان سفر کنند. زیردریایی هستهای یو اس اس آیووا (USS Iowa) که در آوریل 2025 به بهرهبرداری رسید، جدیدترین زیردریایی هسته ای آمریکا است و نشان میدهد که فناوری، تسلیحات و طراحی زیردریایی تا چه حد از USS Nautilus تکامل یافته است.
یو اس اس آیووا یک زیردریایی بسیار پیشرفته با ویژگیهایی مانند اتاق اژدر قابل تنظیم مجدد، قابلیت استقرار وسایل نقلیه زیرسطحی بدون سرنشین، سازگاری با موشک کروز تاماهاوک و دکلهای فوتونیک آیندهنگرانه بهجای پریسکوپهای سنتی است.
سازماندهی زیردریاییهای هستهای آمریکا
زیردریاییهای هستهای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در حال حاضر بر اساس ماموریتهای متمایز و قابلیتهای خاص، به چهار کلاس عملیاتی اصلی طبقهبندی میشوند: اوهایو، لسآنجلس، سیولف و ویرجینیا. زیردریاییهای کلاس Ohio که معمولا بهعنوان Boomers شناخته میشوند، غولهای این ناوگان هستند. آنها شامل برخی از بزرگترین زیردریاییهای ساخته شده تاکنون میشوند و عمدتا بهعنوان زیردریاییهای حامل موشک بالستیک (SSBN) بهکار گرفته میشوند. چهار زیردریایی کلاس اوهایو نیز به سکوهای موشک هدایت شونده (SSGN) تبدیل شدهاند که هر کدام قادر به حمل حداکثر 154 موشک کروز تاماهاوک هستند و به آنها اجازه میدهند تا اهداف دوربرد را در پشتیبانی از عملیات رزمی مورد حمله قرار دهند.
زیردریاییهای کلاس Los Angeles ستون فقرات نیروی زیردریاییهای تهاجمی سریع (SSN) آمریکا را تشکیل میدهند. آنها برای جمعآوری اطلاعات در کنار جنگ ضد زیردریایی و ضد سطحی، طراحی و مجهز شدهاند. برخی از آنها همچنین دارای سیستمهای پرتاب عمودی برای شلیک موشکهای تاماهاوک هستند که قابلیتهای تهاجمی آنها را تا حد زیادی افزایش میدهد.
فقط سه زیردریایی در کلاس SeaWolf وجود دارد. طرح اولیه ساخت مجموعا 29 زیردریایی کلاس سیولف در یک دوره ده ساله اتفاق افتاد. با این حال، پایان جنگ سرد و محدودیتهای بودجه باعث پایان زودهنگام این برنامه شد. زیردریاییهای کلاس سیولف بهخاطر رادارگریزی شناخته میشوند. آنها همچنین بزرگتر و سریعتر از زیردریاییهای کلاس لس آنجلس هستند.
آخرین نسل زیردریاییهای تهاجمی آمریکا، کلاس Virginia است. نمونهای از آن، زیردریایی یو اس اس آیووا است که اخیرا به خدمت گرفته شده و میتواند بهطور موثر بهعنوان یک پلتفرم جنگی دریایی چند ماموریتی به کار گرفته شود.