کشف شواهد جشن ۱۱ هزار ساله ایران در نزدیکی کرمانشاه، پرده از رازهای جامعه ماقبل تاریخ برمیدارد. این یافتهها چه تأثیری بر تاریخ دارند؟
یافتههای جدید از منطقه آسیاب کرمانشاه نشان میدهد که انسانها در ۱۱ هزار سال پیش، پیش از ظهور کشاورزی، جشنهای بزرگ برگزار میکردند. این کشف، درک ما از تاریخ ایران را متحول میکند.
جشن ۱۱ هزار ساله ایران: نشانهای از فرهنگ پیچیده
باستانشناسان در سایت آسیاب نزدیک کرمانشاه، بقایای ۱۹ گراز وحشی را کشف کردند که بهصورت منظم در گودالی درون یک سازه دایرهای نیمهزیرزمینی قرار گرفته بودند. این یافته، مربوط به دوره نوسنگی اولیه (۹۶۶۰ تا ۹۳۴۰ پیش از میلاد) است و شواهد نادری از برگزاری جشنهای تشریفاتی پیش از کشاورزی را ارائه میدهد.
اهمیت گرازهای وحشی در فرهنگ نوسنگی
گرازهای وحشی، برخلاف تصور رایج، شکار اصلی در دوره نوسنگی نبودند. بااینحال، حضور ۱۹ گراز در آسیاب نشاندهنده برگزاری جشنی بزرگ است که میتوانست بین ۳۵۰ تا ۱۲۰۰ نفر را سیر کند. این تعداد، فراتر از برآوردهای کنونی از جمعیت آن دوره است و نشان میدهد که یا جمعیت منطقه بیشتر از تصور بوده یا بخش زیادی از گوشت برای آیینهای قربانی استفاده شده است.
شواهد حملونقل گوشت از مسافتهای دور
محققان با بررسی میکروسکوپی مینای دندان گرازها و استفاده از تکنیکهای ژئوشیمیایی پیشرفته دریافتند که این حیوانات از مناطق دوردست و صعبالعبور آورده شدهاند. حمل این گرازها حداقل دو روز طول کشیده است. این تلاش عظیم، اهمیت اجتماعی و فرهنگی این گردهمایی را نشان میدهد. به گفته محققان، گرازها احتمالاً از نقاط مختلف منطقه شکار شده و به محل جشن منتقل شدهاند.
آیا جشنها به کشاورزی منجر شدند؟
محققان معتقدند که جشنهای بزرگ، نقش مهمی در تقویت پیوندهای اجتماعی میان جوامع ماقبل تاریخ داشتند. برخی حتی بر این باورند که کشاورزی، نتیجه جانبی این گردهماییهای اجتماعی بوده است. شواهد آسیاب نشان میدهد که این جشن، نهتنها یک رویداد محلی، بلکه گردهماییای با ارتباطات فرهنگی گستردهتر در جامعه نوسنگی بوده است. این موضوع، وجود روابط دیپلماتیک و متقابل را تأیید میکند که بعدها به شکلگیری جوامع کشاورزی منجر شد.
ساختار اجتماعی پیچیده در ایران ماقبل تاریخ
سازه دایرهای محل کشف گرازها، احتمالاً مکانی برای گردهماییهای جمعی بوده است. این مکان، میزبان یک رویداد بزرگ با حجم عظیمی از گوشت بوده که برای تغذیه تعداد زیادی از افراد کافی بوده است. این یافته، پیچیدگی و سازمانیافتگی اجتماعی در ایران ماقبل تاریخ را نشان میدهد و درک جدیدی از تاریخ ایران ارائه میکند.
نتیجهگیری: بازنویسی تاریخ ایران
کشف گرازهای وحشی در آسیاب، شواهد نادری از جشنهای تشریفاتی پیش از کشاورزی ارائه میدهد. این یافتهها نهتنها تاریخ ایران را غنیتر میکنند، بلکه نشان میدهند که جوامع نوسنگی با سازمانیافتگی و ارتباطات گسترده، بستری برای ظهور کشاورزی فراهم کردند. این کشف، دریچهای به گذشتهای است که هنوز رازهای زیادی برای گشودن دارد.