وقتی اولینبار در سفر کاری به استانبول تصمیم گرفتم حساب اینترنت بانک سامانم را چک کنم، هیچوقت فکر نمیکردم با پیغام «Access Denied» روبهرو بشوم. جالب اینکه در فرومهای ایرانیان خارج از کشور، خیلیها همین مشکل را مطرح کرده بودند. حتی یکی از دوستانم در ونکوور تعریف کرد که برای پرداخت قسط خانهاش مجبور شد از طریق خانواده در ایران کارهای بانکیاش را انجام دهد.
به گفته TechTarget، دلیل این موضوع چیزی نیست جز سیاستهای امنیتی بانکهای خاورمیانه برای کاهش خطر حملات فیشینگ. بانکها دسترسی آیپیهای خارجی را محدود میکنند تا جلوی حملات مشهوری مثل DNS Spoofing یا Man-in-the-Middle را بگیرند. طبق گزارشی از Kaspersky، این نوع حملات مخصوصاً وقتی افراد بدون VPN از وایفای عمومی فرودگاهها یا کافهها به اینترنت بانک وصل میشوند، بسیار محتمل است.
تجربه واقعی: ترکیه، آلمان و ایران
در تست شخصیام از ترکیه و سپس آلمان، بدون VPN حتی صفحه لاگین اینترنت بانک هم باز نشد. با NordVPN و Kill Switch فعال، اتصال برقرار شد. اما یکبار که فراموش کرده بودم Kill Switch را روشن کنم، VPN قطع شد و مرورگرم با آیپی واقعیام صفحه بانک را رفرش کرد. نتیجه؟ ۲۴ ساعت بعد پیامک بانک آمد که به دلایل امنیتی دسترسی موقتاً مسدود شده! همچنین در تست داخل ایران، اتصال به مراتب سریعتر و پایدارتر بود، حتی بدون VPN، و این موضوع میتواند برای مواقع اضطراری راهحل خوبی باشد. در آموزشی معتبر درباره اینترنت بانک سامان خارج از کشور آمده است:
ویپیان با آیپی ایران به کاربران این امکان را میدهد تا با تغییر موقعیت جغرافیایی مجازی به سرویسهایی که فقط در داخل کشور فعال هستند، مانند اینترنت بانک سامان، دسترسی پیدا کنند. این نوع ویپیانها با اتصال به سرورهایی در داخل ایران، آدرس آیپی شما را طوری تغییر میدهند که سرورها و سامانههای ایرانی تصور میکنند شما از داخل کشور به آنها متصل هستید. بهاینترتیب، همۀ محدودیتهای اعمالشده برای کاربران خارج از کشور برداشته میشود و میتوانید بهراحتی از خدمات اینترنتی بانکی، دولتی و آموزشی استفاده کنید.
یکی از نکات جالب این بود که اپلیکیشن سامانک در ترکیه بهتر از نسخه وب کار میکرد. البته با اینترنت موبایل پایدارتر بود و حتماً لازم بود که رومینگ روشن باشد تا OTP (کد تایید) دریافت کنم.
مقایسه با بانکهای اروپایی و تجربه ایران
در اروپا، تقریباً همه بانکها تایید دو مرحلهای اجباری دارند و ورود بدون SMS یا اپ احراز هویت تقریباً غیرممکن است. اما فرقشان این است که آیپیهای خارجی را به سادگی بلاک نمیکنند. دوستی که در آلمان زندگی میکند، تعریف میکرد حتی وقتی به تایلند سفر کرد، فقط لازم شد ورودش را از طریق ایمیل تایید کند. در ایران هم اگرچه حساسیت روی آیپیهای غیرایرانی زیاد است، ولی استفاده از «سرویس VPN ایران» میتواند گزینه خوبی برای شبیهسازی موقعیت جغرافیایی داخل کشور باشد و دسترسی را بدون خطر مسدود شدن تسهیل کند.
نکته کلیدی | توضیح |
---|---|
بهترین VPN | NordVPN، ProtonVPN یا سرویس VPN ایران |
جایگزین وب | اپلیکیشن سامانک، اغلب با ثباتتر از نسخه مرورگر |
مشکل اصلی | آیپیهای غیرایرانی بلاک میشوند، ریسک فیشینگ و حملات MiTM بالاست |
توصیههای امنیتی | عدم ذخیره پسورد، تایید دومرحلهای، اتصال به منابع امن، بررسی URL |
نکات امنیتی بیشتر
بعد از گفتگو با یک متخصص امنیت سایبری در لینکدین، متوجه شدم که:
- ذخیره پسورد در مرورگر مخصوصاً در لپتاپهایی که مرتب سفر میکنند یا به وایفای عمومی وصل میشوند، ریسک بزرگی است. طبق هشدار CISA، این یکی از شایعترین راههای دزدیدهشدن اطلاعات است.
- برخی VPNها مثل ProtonVPN امکان اتصال زنجیرهای (MultiHop) را فراهم میکنند تا حتی اگر یک سرور آسیب ببیند، مسیر باز هم امن بماند.
- در سفرهای طولانی، بهتر است از شماره مجازی برای OTP استفاده نکنید و همان سیمکارت ایرانیتان رومینگ داشته باشد. چون شمارههای مجازی توسط بانکها پرریسک محسوب میشوند.
پرسشهای متداول
آیا این کار غیرقانونی است؟
- خیر، اما بانکها برای محافظت از کاربران این سیاستها را پیادهسازی کردهاند. پس حتماً با لایههای امنیتی مثل VPN یا سرویس VPN ایران وارد شوید.
آیا VPN خودش ریسک ندارد؟
- هر چیزی بستگی به کیفیت سرویس دارد. VPN ارزان و بدون Kill Switch بدتر از اتصال مستقیم است.
آیا اپلیکیشن سامانک مثل وب امکانات دارد؟
- بله. میتوانید انتقال وجه، پرداخت قبض، مشاهده صورتحساب، خرید شارژ و سایر عملیات را انجام دهید.
نتیجهگیری شخصی
اگر مثل من دائم در سفر هستید، این تجربهها کمک میکند درگیر مسدودی و خطرات امنیتی نشوید. در نهایت، همیشه از VPN مطمئن (مثل سرویس VPN ایران) و تایید دومرحلهای استفاده کنید و هرگز پسورد بانکیتان را در مرورگر ذخیره نکنید.