کشف یک میدان نیروی نامرئی در اطراف زمین، دانشمندان را به این پرسش واداشته است که آیا سیاره ما واقعاً یک سپر محافظ طبیعی دارد که آن را از خطرات کیهانی حفظ میکند؟
در جدیدترین اخبار علم و دانش، دانشمندان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) موفق به کشف میدان نیروی نامرئی و محافظ در اطراف زمین شدند. پژوهشگران بر این باورند که این میدان اسرارآمیز با الکترومغناطیس با فرکانس پایین عمل میکند، هرچند منشأ آن هنوز ناشناخته باقی مانده است.
درباره میدان نیروی نامرئی اطراف زمین چه میدانیم؟
بررسیها نشان داده که نوعی سپر نامرئی وظیفه محافظت از سیاره ما را بر عهده دارد. این پدیده مرموز، بسیار شبیه به آن چیزی است که در فیلمهای علمیتخیلی دیده میشود؛ جایی که زمین در برابر تهدیدهای ناشی از فضای بیرونی ایمن نگاه داشته میشود. با این حال، واقعیت علمی نشان میدهد که چنین سازوکاری در دنیای واقعی نیز در حال حفاظت از زمین است و منشأ آن همچنان ناشناخته مانده است.
این میدان از نفوذ تشعشعات کیهانی زیانبار به جو زمین جلوگیری میکند و نخستینبار توسط دو فضاپیمای ناسا که در کمربند تابشی ون آلن در ارتفاع 11000 کیلومتری از سطح زمین در حال گردش بودند، مشاهده شد.
این حصار نامرئی، الکترونهایی با میزان رادیواکتیویته بسیار بالا را که در نواحی بالایی جو زمین وجود دارند، مسدود میکند. طبق اطلاعات منتشرشده از سوی ناسا، این الکترونها که با عنوان «فوقنسبیتی» شناخته میشوند، بسیار تهاجمی هستند و با سرعتهایی نزدیک به سرعت نور در فضا حرکت میکنند. این ذرات برای فضاپیماها و ماهوارههای مدارگرد بسیار خطرناک محسوب میشوند چراکه میتوانند موجب از کار افتادن کامل سامانههای الکترونیکی شوند.
[su_icon icon=”icon: file-text-o” background=”#ffffff” color=”#909090″ text_color=”#434343″ size=”20″ radius=”32″ text_size=”18″ margin=”0px 0px 0px 0px” target=”self”]بیشتر بخوانید[/su_icon]- قطب شمال ۲۰ سانتیمتر جابجا شد و زمین کجتر از همیشه میچرخد!
- زمین توخالی، افسانه یا واقعیت؛ بررسی آنچه درباره دنیای درونی گفته میشود
- تصویری که هرگز از زمین ندیدهاید: شاهکار جدید فضانورد ناسا
برای درک بهتر این ذرات، ناسا دو کاوشگر تحت عنوان Van Allen Probes را به فضا فرستاد تا بتواند میزان ایمنی تجهیزات فضایی و جان فضانوردان را بهبود بخشد. براساس گزارشهای ناسا، این ذرات توسط میدان مغناطیسی زمین به سمت سیاره جذب میشوند، اما به واسطه این میدان نامرئی، هیچگاه نمیتوانند بیش از 11000 کیلومتر به زمین نزدیک شوند. این سد تاکنون هرگز شناسایی نشده بود.
این لایه محافظ همچون دیواری دفاعی عمل میکند که زمین را از تابشهای زیانآور کیهانی مصون نگه میدارد و عملکرد آن در مقابله با ضربههای خورشیدی به سمت زمین کاملاً مؤثر ارزیابی شده است. دانشمندان بر این باورند که این حصار اسرارآمیز با الکترومغناطیس در فرکانسهای پایین فعال است، اما منبع اصلی آن هنوز کشف نشده است.
منشا میدان نیروی نامرئی اطراف زمین چیست؟
در جریان تلاش برای درک این میدان حفاظتی، پژوهشگران MIT فرضیات متعددی در مورد منشأ آن ارائه دادند. یکی از نخستین گمانهها ارتباط آن با میدان مغناطیسی زمین بود. این نظریه معتقد بود که میدان مغناطیسی زمین، نقش اصلی در پایداری این حصار دارد، اما بررسیهای دقیقتر نشان داد که حتی در شرایطی که شدت میدان مغناطیسی تا 30 درصد کاهش یافته، این سپر همچنان پایدار باقی مانده است.
برای نمونه، در نواحی بالای آمریکای جنوبی که شدت میدان مغناطیسی زمین کاهش محسوسی دارد، این سد محافظتی همچنان فعال است و از ورود تشعشعات خطرناک کیهانی به جو زمین جلوگیری میکند. محققان سپس به بررسی احتمال تأثیرگذاری امواج رادیویی بلندبردی که از سطح زمین منتشر میشوند پرداختند. اما این نظریه نیز رد شد، چراکه این نوع امواج معمولاً با الکترونهای خنثی برهمکنش دارند و تأثیر چندانی در مهار ذرات فوقالنسبیتی ندارند. در ادامه تحقیقات، پژوهشگران دریافتند که محتملترین عامل ایجاد این سد، پدیدهای با عنوان plasmaspheric hiss است که در نواحی فوقانی جو زمین رخ میدهد.
این پدیده موسوم موجب انحراف ذرات سریع و خطرناک از مسیر مدار آنها شده و آنها را به موازات خطوط مغناطیسی زمین سوق میدهد؛ بهطوریکه نهایتاً وارد جو میشوند، با ذرات خنثی برخورد میکنند و بهتدریج از بین میروند. به گفته محققان MIT:
آنچه این تابشهای پرانرژی را در فاصله نگه میدارد، نه میدان مغناطیسی زمین است و نه امواج رادیویی بلندبرد، بلکه پدیدهای است موسوم به plasmaspheric hiss است؛ امواج الکترومغناطیسی با فرکانس بسیار پایین در بخشهای فوقانی جو زمین که در صورت پخش از بلندگو، شبیه به نویز سفید یا صدای استاتیک شنیده میشوند.
جان فاستر، معاون پژوهشی رصدخانه Haystack، درباره میدان نیروی نامرئی اطراف زمین میگوید:
این یک پدیده کاملاً غیرمعمول، چشمگیر و منحصربهفرد است. نکته قابلتوجه این است که اگر یک ماهواره یا ایستگاه فضایی حامل انسان درست در داخل این سد نفوذناپذیر قرار گیرد، میتوان انتظار داشت که عمر مفید آن بهطور محسوسی افزایش یابد. این اطلاعات بسیار باارزش هستند.