تصویب لایحه حذف 4 صفر از پول ملی در مجلس؛ چه چیزی در انتظار ریال است؟

یک دیدگاه ارسال شده توسط: پوریا هاشم پور 09 مرداد 1404 ساعت 21:20

یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، از تصویب لایحه حذف 4 صفر از پول ملی و ارجاع آن به صحن علنی مجلس خبر داده است.

با عنایت به آخرین اخبار داخلی، فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ضمن تأیید خبر تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در این کمیسیون که با هدف اصلاح نظام پولی کشور صورت گرفته، جزئیات بیشتری را در این خصوص تشریح کرد. وی اظهار داشت که این لایحه در گذشته از سوی دولت پیشنهاد و از مدت‌ها قبل مطرح گردیده بود، پیش از این با ایراداتی از سوی شورای نگهبان مواجه شده بود که اکنون با رفع این ایرادات، مجدداً به جریان افتاده است. هدف اصلی از این اصلاحات پولی، اجرای لایحه حذف 4 صفر از پول ملی (ریال) و جایگزینی آن با واحد جدید تومان است.

فهرست مطالب

موافقت کمیسیون اقتصادی مجلس با لایحه حذف 4 صفر از پول ملی

فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، جزئیات جدیدی را در خصوص بررسی لایحه حذف 4 صفر از واحد پول ملی در این کمیسیون ارائه داد. وی اعلام کرد که این موضوع مجدداً با حضور مقامات ارشد اقتصادی کشور از جمله آقای فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، معاون امور بانکی وزارت امور اقتصادی و دارایی، و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. توسلی با بیان اینکه این لایحه که پیش از این نیز مطرح بوده، پس از ارائه توضیحات تکمیلی توسط رئیس کل بانک مرکزی و نمایندگان وزارت اقتصاد، مجدداً به رأی‌گیری گذاشته شد، خاطرنشان کرد که اعضای کمیسیون اقتصادی با کلیات این لایحه موافقت کرده‌اند.

بیشتر بخوانید

وی در ادامه به مراحل قانونی پیش روی لایحه حذف 4 صفر از پول ملی اشاره کرد و توضیح داد که پس از این مرحله، لایحه جهت بررسی دقیق‌تر و رفع ایرادات احتمالی، در بازه زمانی کوتاهی مورد ارزیابی قرار گرفته و نظرات کارشناسی و دیدگاه‌های مختلف پیرامون آن جمع‌آوری خواهد شد. پس از آن، لایحه با لحاظ اصلاحات لازم به صحن علنی مجلس شورای اسلامی ارجاع داده می‌شود تا نمایندگان در خصوص آن به رأی‌گیری نهایی بپردازند و مراحل قانونی تصویب آن طی شود.

این عضو کمیسیون اقتصادی در خصوص تأثیرات این لایحه بر اقتصاد کشور، تأکید کرد که نباید انتظار داشت حذف چهار صفر از پول ملی به طور مستقیم به کاهش تورم یا افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) منجر شود. به گفته وی، این اقدام بیشتر ماهیت نرم‌افزاری برای اقتصاد ملی دارد. بدین ترتیب حذف صفرها، در واقع یک اصلاحات سیستمی و محاسباتی در واحد پول است که فرآیندهای مالی و حسابداری را ساده‌تر می‌کند، اما به خودی خود قادر به حل ریشه‌ای مشکلات اقتصادی مانند تورم یا رکود نیست.

رفع ایرادات شورای نگهبان در دستور کار کمیسیون اقتصادی

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در بررسی اهمیت این تغییر، به «حیثیت پول ملی» اشاره کرد و آن را امری اجتناب‌ناپذیر دانست. توسلی توضیح داد که بیان نرخ برابری یک دلار در برابر یک میلیون ریال، بار معنایی و روانی منفی قابل توجهی را به همراه دارد و در سطح بین‌المللی، تصویری از ضعف شدید ارزش پول ملی ارائه می‌دهد. به گفته وی بیان نرخ برابری یک دلار در برابر ۱۰ یا ۱۰۰ تومان، که حاصل حذف صفرهاست، بار معنایی مثبت‌تری را در افکار عمومی داخلی و همچنین در مباحث بین‌المللی ایجاد خواهد کرد و به بهبود تصویر پول ملی کمک می‌کند.

علاوه بر جنبه‌های ذکر شده، توسلی به مزایای محاسباتی این طرح نیز اشاره کرد. وی خاطرنشان کرد که با وجود واحد پول فعلی، امکان بروز خطا و اشتباه در محاسبات، به ویژه در تراکنش‌های بزرگ یا در ثبت ارقام افزایش می‌یابد. حذف صفرها و جایگزینی آن با واحد تومان، این محاسبات را به طور قابل توجهی ساده‌تر کرده و احتمال خطا را کاهش می‌دهد.

همچنین بخوانید

این عضو کمیسیون اقتصادی همچنین به جنبه‌های پنهان اقتصادی این اقدام پرداخت و به هزینه‌های مرتبط با چاپ اسکناس اشاره کرد. توسلی توضیح داد که هرچند این هزینه‌ها مستقیماً در حساب‌ها منعکس نمی‌شوند، اما وجود دارند. وی به هزینه‌های سنگین تأمین کاغذ اسکناس از داخل و خارج کشور و همچنین هزینه‌های مربوط به جوهر و مواد اولیه اشاره کرد. این امکان وجود دارد که با کاهش تعداد صفرها و در نتیجه کاهش حجم و تعداد اسکناس‌های مورد نیاز در طولانی مدت، این هزینه‌ها نیز کاهش یابند.

در پاسخ به سوالی در خصوص رفع ایرادات شورای نگهبان به لایحه قبلی، توسلی بیان داشت که انتظار می‌رود در لایحه فعلی، ایراداتی که پیش از این توسط شورای نگهبان مطرح شده بود، برطرف شده باشد. وی همچنین افزود که اگر این ایرادات همچنان پابرجا باشند، کمیسیون اقتصادی وظیفه دارد تا نسبت به اصلاح آن‌ها اقدام کند تا از برگشت مجدد لایحه جلوگیری به عمل آید.

پیامدهای زیان‌بار کاهش ارزش پول ملی

فتح‌الله توسلی ضمن اعلام موافقت خود با کلیات لایحه اصلاح نظام پولی، بر ضرورت رسیدگی دقیق به جزئیات آن در کمیسیون تأکید کرد. وی با تشریح پیامدهای زیان‌بار کاهش ارزش پول ملی، بر لزوم پیشگیری از روند فعلی معاملات دلاری و اعاده حیثیت از پول ملی تأکید کرد. همچنین وی با اشاره به توجیهات ارائه شده در دفاع از این لایحه، موافقت خود را با کلیات آن اعلام نمود. با این حال، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به وجود مواردی اشاره کرد که نیازمند بحث و بررسی دقیق و رفع ابهامات احتمالی در کمیسیون اقتصادی مجلس است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حال حاضر را اثرات منفی کاهش ارزش پول ملی دانست و آن را یک اتفاق خیلی بد و نگران‌کننده توصیف کرد. وی توضیح داد که در نتیجه کاهش ارزش پول ملی، ریال عملاً از روابط مالی و معادلات رایج در کشور کنار گذاشته شده است. توسلی با انتقاد از این وضعیت اشاره کرد که بسیاری از معاملات، حتی در داخل کشور به صورت دلاری انجام می‌شود که این امر نشان‌دهنده فقدان اعتماد عمومی به وضعیت ریال و تومان است.

اختلاف نظر بر سر تعداد صفرها؛ حذف ۴ یا ۵ صفر از پول ملی؟

توسلی در ادامه به طرح اصلاح نظام پولی اشاره کرد و گفت: «این طرح تحت عنوان طرح اصلاح نظام پولی توسط بانک مرکزی اعلام شد و ضرورت اجرای آن هم سه بحث مربوط به عدم کارایی اسکناس و مسکوکات، ارقام بزرگی که در معامالات استفاده می‌شود و سوم هم حیثیت پول ملی بود.»

بیشتر بخوانید

وی همچنین به سابقه تاریخی این لایحه اشاره کرد و بیان داشت که این طرح اولین بار در سال ۱۳۹۸ با عنوان حذف ۴ صفر از پول ملی توسط هیئت دولت به مجلس ارائه شد. توسلی عنوان داشت در سال ۱۳۹۹، این لایحه یک بار در جلسه علنی مجلس به تصویب رسید، اما پس از ارسال به شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجدداً برای بررسی به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. در نهایت، در سال ۱۴۰۰، بررسی مجدد این لایحه در دستور کار کمیسیون اقتصادی قرار گرفت.

توسلی در پایان به بحث‌های جاری پیرامون تعداد صفرهای قابل حذف اشاره کرد و بیان داشت که در حالی که لایحه اولیه سال ۹۹ بر حذف ۴ صفر تمرکز داشت، اکنون برخی دیدگاه‌ها به سمت حذف ۵ صفر و حتی بیشتر متمایل شده‌اند. همچنین، در خصوص نامگذاری واحد جدید پول ملی به ریال یا تومان نیز بحث‌هایی وجود دارد. وی اطمینان داد که تمامی این موارد از جمله تعداد صفرهای حذف شونده و نام واحد پول ملی، در کمیسیون اقتصادی به دقت مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت تا بهترین و مؤثرترین تصمیم اتخاذ شود.