شناسنامه الکترونیک جایگزین شناسنامه کاغذی می‌شود

یک دیدگاه ارسال شده توسط: پوریا هاشم پور 11 مرداد 1404 ساعت 13:14

رئیس سازمان ثبت احوال کشور از آغاز فرآیند صدور شناسنامه الکترونیک در راستای پیشرفت حوزه هویت دیجیتال خبر داد.

با عنایت به آخرین اخبار داخلی، رئیس سازمان ثبت‌ احوال کشور ضمن تشریح دستاوردهای اخیر در حوزه هویت دیجیتال، خبر آغاز رسمی فرآیند صدور شناسنامه‌ الکترونیک را اعلام کرد. هاشم کارگر با تأکید بر اهمیت استراتژیک هویت دیجیتال در عصر حاضر، به این نکته اشاره کرد که گام‌های اولیه و زیرساختی برای عملیاتی شدن این پروژه ملی با موفقیت برداشته شده است. هدف اصلی از این پروژه، ارتقاء امنیت اطلاعات هویتی شهروندان، کاهش جعل و سوءاستفاده از اسناد هویتی و تسهیل ارائه خدمات دولتی و خصوصی به صورت آنلاین است.

فهرست مطالب

شناسنامه الکترونیک، نقشه راه ثبت احوال برای هویت دیجیتال

رئیس سازمان ثبت‌ احوال کشور در یک برنامه تلویزیونی به بررسی اقدامات صورت‌گرفته در راستای گذار به دولت الکترونیک و تقویت زیرساخت‌های هویت دیجیتال پرداخت. وی با تأکید بر اهمیت این تحولات، به معرفی و تشریح نقش سامانه «هدا» اشاره کرد و آن را یکی از ستون‌های اصلی در تسهیل و تسریع ارائه خدمات غیرحضوری به شهروندان در دستگاه‌های مختلف اجرایی دانست.

به گفته هاشم کارگر، سامانه هدا با طراحی منعطف و چند لایه، امکان احراز هویت الکترونیک را با سطوح متنوع امنیتی فراهم می‌آورد. این سامانه با هدف بهینه‌سازی فرآیندهای اداری طراحی شده است تا شهروندان بتوانند با سهولت و امنیت بیشتری از خدمات دولتی بهره‌مند شوند. نقش محوری هدا در این میان، ایجاد یک بستر یکپارچه و قابل اعتماد برای تأیید هویت دیجیتالی افراد است که از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری کرده و اعتبار داده‌های هویتی را ارتقا می‌بخشد.

بیشتر بخوانید

در ادامه معاون وزیر کشور به یک بخشنامه اشاره کرد که طبق آن، تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور موظف شده‌اند در فرآیندهای احراز هویت خود، منحصراً از داده‌ها و اطلاعات رسمی سازمان ثبت‌ احوال کشور استفاده کنند. این الزام، با هدف ایجاد یکپارچگی، دقت و صحت در سیستم اطلاعات هویتی کشور وضع شده است.

یکی دیگر از دستاوردهای مهمی که هاشم کارگر به آن اشاره کرد، صدور الکترونیکی گواهی ولادت است. صدور الکترونیکی گواهی ولادت، به طور چشمگیری روند ثبت تولد را تسریع کرده، نیاز به مراجعات حضوری متعدد به ادارات ثبت‌ احوال را کاهش داده و مهم‌تر از همه با حذف امکان جعل فیزیکی اسناد، ضریب اطمینان نسبت به داده‌های هویتی را به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است.

رئیس سازمان ثبت‌ احوال در ادامه صحبت‌های خود به آینده شناسنامه الکترونیک پرداخت و توضیح داد که این شناسنامه‌ها بر پایه همان داده‌های دقیق و رسمی موجود در پایگاه اطلاعاتی سازمان ثبت‌ احوال صادر خواهند شد. این امر اطمینان می‌دهد که اطلاعات درج شده در شناسنامه الکترونیک، کاملاً معتبر و به‌روز هستند. وی همچنین به معرفی سامانه «سهیم» پرداخت که به عنوان بستر اصلی برای ارائه خدمات الکترونیک به مردم طراحی شده است. شهروندان می‌توانند با ورود از طریق درگاه امن سامانه هدا، به سامانه سهیم نیز دسترسی پیدا کرده و از طیف وسیعی از خدمات الکترونیک که سازمان ثبت‌ احوال ارائه می‌دهد، بهره‌مند شوند.

کارگر با تأکید بر پیشرفت‌های چشمگیر در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات سازمان ثبت‌احوال، خبر از آغاز گام‌های اولیه برای صدور شناسنامه الکترونیک داد. شناسنامه الکترونیک، نه تنها امنیت و دقت اطلاعات هویتی را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد داد، بلکه می‌تواند بستری برای ارائه متنوع‌تر و سریع‌تر خدمات غیرحضوری فراهم کند.

کاهش نیاز فیزیکی به کارت ملی با توسعه احراز هویت الکترونیک

در خصوص آخرین وضعیت کارت هوشمند ملی، رئیس سازمان ثبت‌ احوال توضیح داد که این اقدام در مراحل نهایی شخصی‌سازی و چاپ اطلاعات هویتی بر روی کارت‌ها قرار دارد. وی تصریح کرد که بدنه کارت توسط سایر دستگاه‌ها باید تولید و در اختیار ثبت‌ احوال قرار گیرد تا عملیات حساس شخصی‌سازی، شامل درج اطلاعات هویتی صورت پذیرد. نکته حائز اهمیت در سخنان کارگر، تغییر در روند صدور کارت هوشمند ملی بود. او اشاره کرد که با توجه به ایجاد بسترها و سامانه‌های نوین سازمان ثبت‌احوال کشور که امکان احراز هویت الکترونیک را فراهم آورده‌اند، نیاز فیزیکی به کارت‌های هوشمند ملی کاهش یافته است.

یکی دیگر از محورهای اصلی صحبت‌های هاشم کارگر، نقش حیاتی داده‌های جمعیتی در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور بود. او خبر داد که سازمان ثبت‌ احوال با ایجاد یک مرکز داده‌های جمعیتی، امکان ارائه داشبوردهای جمعیتی برخط را برای مسئولین و متخصصین فراهم کرده است. ویژگی برجسته این مرکز، برخط و ثبتی‌مبنا بودن اطلاعات آن است، به این معنی که داده‌ها به صورت لحظه‌ای و بر اساس وقایع ثبت شده به‌روزرسانی می‌شوند.

همچنین بخوانید

کارگر تأکید کرد که پشت هر داده‌ای کد ملی است، که این موضوع بیانگر دقت بی‌نظیر و قابلیت ردیابی هر داده جمعیتی به یک فرد خاص است. این مرکز داده، ابزاری قدرتمند برای سیاست‌گذاران و محققان فراهم می‌آورد تا بتوانند با دسترسی به اطلاعات دقیق و به‌روز جمعیتی، تصمیمات آگاهانه‌تری در حوزه‌های مختلف اتخاذ کنند.

رئیس سازمان ثبت‌ احوال کشور در ادامه به عملکرد این سازمان در شرایط بحرانی اشاره کرد. وی از اقدامات سازمان در جنگ ۱۲ روزه یاد کرد و به نقش حضور مستمر همکاران در تسریع و تسهیل در ارائه خدمات در طول جنگ تحمیلی اشاره نمود. او بیان داشت که حتی بعد از جنگ، برای افرادی که مدارک هویتی آنان دچار صدمه و یا مفقود شده بود، با برپایی میز خدمت در مکان‌های استقرار این افراد خدمات هویتی لازم ارائه شده است.

تحول در فرآیند صدور گواهی انحصار وراثت

هاشم کارگر در ادامه اظهارات خود از تغییر مهمی در سازوکار صدور گواهی انحصار وراثت خبر داد. بر اساس بند ث ماده ۱۱۳ قانون برنامه هفتم پیشرفت، از تاریخ ۳ مرداد ماه ۱۴۰۴ وظیفه صدور این گواهی که پیش از این در اختیار قوه قضاییه بود، به طور کامل به سازمان ثبت احوال کشور محول خواهد شد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این تغییر، حذف کامل نیاز به مراجعه حضوری و درخواست وراث و ذینفعان است. بر خلاف گذشته که فرآیند انحصار وراثت اغلب طولانی، پرهزینه و نیازمند پیگیری‌های متعدد حقوقی و اداری بود، با سازوکار جدید به محض ثبت فوت یک فرد ایرانی در پایگاه اطلاعات سازمان ثبت احوال، فرآیند صدور گواهی انحصار وراثت به صورت خودکار آغاز می‌شود.

معاون وزیر کشور تصریح کرد که در این فرآیند جدید، سازمان ثبت احوال کشور ظرف مدت فقط ۲۰ روز، با اتکا به پایگاه‌های اطلاعاتی جامع خود و همچنین داده‌های سایر دستگاه‌های ذی‌ربط نظیر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بانک‌ها، سازمان امور مالیاتی و سایر مراجع مرتبط با اموال و دارایی‌های متوفی، نسبت به جمع‌آوری اطلاعات لازم و صدور گواهی اقدام خواهد کرد.

پس از طی مراحل خودکار و صدور گواهی در بازه زمانی تعیین‌شده، این سند به سرعت در دو سامانه کلیدی، شامل سامانه ابلاغ به آدرس verasat.ncr.ir و سامانه سهیم به آدرس sahim.sabteahval.ir ثبت خواهد شد. همزمان با انتشار گواهی در این سامانه‌ها، یک پیامک اطلاع‌رسانی حاوی جزئیات دسترسی به وراث و ذینفعان ارسال خواهد شد. برای دریافت فایل رسمی و قابل استناد گواهی انحصار وراثت، دریافت‌کنندگان می‌بایست پس از احراز هویت در سامانه سهیم و پرداخت تعرفه قانونی مربوطه، اقدام کنند.

تکلیف انحصار وراثت فوت‌های قدیمی چیست؟

رئیس سازمان ثبت احوال، در ادامه جزئیات طرح ملی واگذاری صدور گواهی انحصار وراثت به سازمان ثبت احوال، تصریح کرد: «اگر فوت متوفی قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴ به ثبت رسیده باشد و وراث و ذینفعان تاکنون برای دریافت صدور گواهی انحصار وراثت از طریق مراجع قضایی اقدام نکرده باشند، می توانند با مراجعه به سامانه سهیم سازمان ثبت احوال کشور نسبت به ثبت درخواست گواهی انحصار وراثت اقدام نمایند تا نسبت به بررسی درخواست و صدور گواهی اقدام شود.»

بیشتر بخوانید

وی در ادامه سخنان خود، به تشریح ویژگی‌های فنی و امنیتی گواهی‌های الکترونیک انحصار وراثت صادره توسط سازمان ثبت احوال کشور پرداخت. این گواهی‌ها نه تنها به صورت الکترونیکی صادر می‌شوند، بلکه هر یک دارای دو شناسه منحصر به فرد و غیرقابل تکرار هستند. این شناسه‌ها شامل دو شناسه منحصر به‌ فرد (شناسه یکتا و شناسه اعتبارسنجی) هستند.

کارگر در ادامه بر قابلیت تبادل اطلاعاتی این گواهی‌ها در سطح ملی تأکید کرد و توضیح داد: «یکی از برجسته‌ترین مزایای این سیستم نوین، امکان ارسال برخط و فوری این گواهی‌ها به تمامی دستگاه‌های مرتبط و قانونی در سطح کشور است.» بدین ترتیب پس از صدور گواهی، نیازی به پیگیری فیزیکی یا ارسال دستی سند به سازمان‌های مختلف نیست. وی به برخی نهادهای کلیدی اشاره کرد که این گواهی‌ها به صورت سیستمی و امن به آن‌ها ارسال می‌شود، از جمله قوه قضاییه، فراجا، سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی و دیگر نهادهای قانونی.