گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
نشت هوای بی‌وقفه از ماژول روسی ایستگاه فضایی بین‌المللی دو برابر شده و ناسا آن را در بالاترین سطح خطر قرار داده است. این مشکل چه پیامدهایی برای آینده ایستگاه دارد؟
در جدیدترین تحولات مربوط به ایستگاه فضایی بین‌المللی، نشت هوای مداوم از بخش روسی ایستگاه، نگرانی‌های جدی را برانگیخته است. این مشکل که از سال‌ها پیش آغاز شده بود، اکنون به مرحله‌ای بحرانی رسیده و توجه جامعه فضایی را به خود جلب کرده است.
نشت هوا؛ مشکلی که دست‌بردار ایستگاه فضایی نیست
نشت هوای آزاردهنده در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) همچنان ادامه دارد. با وجود تلاش‌های مکرر خدمه برای مهار آن، مشاهدات بلندمدت نشان می‌دهد که ایستگاه فضایی هنوز هم با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند. در یک کنفرانس خبری اخیر، یکی از مقامات سازمان فضایی روسیه (روسکاسموس) به خبرنگاران گفت که تلاش‌های اخیر برای رفع این نشت، سرعت خروج هوا از ایستگاه را کاهش داده است. اما این مشکل هنوز به طور کامل برطرف نشده و نشت همچنان ادامه دارد.
سرگئی کریکالیوف، مدیر اجرایی برنامه‌های فضایی سرنشین‌دار در روسکاسموس، در این باره توضیح داد:
نشت ادامه دارد و ما تلاش‌های خود را برای یافتن و رفع آن ادامه می‌دهیم. تعمیرات اخیر به طور جدی سرعت نشت هوا را کم کرده است. برای مدتی حتی فکر می‌کردیم آخرین شکاف را پیدا کرده و آن را بسته بودیم، اما مشاهدات بلندمدت نشان داده که نشت ادامه دارد.
روسکاسموس برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۱۹ نشت هوا را گزارش کرد. منشأ این نشت به دهلیز (PrK) که یک درگاه اتصال را به ماژول روسی زوزدا وصل می‌کند، برمی‌گردد. ماژول زوزدا در ژوئیه ۲۰۰۰ به مدار پایین زمین پرتاب شده بود. در طول شش سال گذشته، سرعت نشت هوا از یک پوند در روز به کمی بیش از دو پوند در روز دو برابر شده است. این افزایش نشت، طبق گزارشی که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، باعث شد ناسا سطح خطر نشت را به بالاترین حد ممکن برساند.
در آن زمان گزارش شد که ناسا و روسکاسموس نتوانستند در مورد علت اصلی نشت یا راه حل آن به توافق برسند. این وضعیت، به معنای واقعی کلمه، وضعیت قرمز در ایستگاه فضایی محسوب می‌شود. نشت هوا در فضا، علاوه بر اتلاف منابع حیاتی، می‌تواند خطرات جدی برای ایمنی فضانوردان و پایداری عملیاتی ایستگاه ایجاد کند. فشار ثابت داخل ایستگاه برای حیات فضانوردان ضروری است و هرگونه کاهش فشار، نیازمند تأمین مداوم هوا از زمین است که هزینه‌بر و پیچیده است.
- زنگ خطر برای ایستگاه فضایی بین‌المللی؛ ناسا به شدت نگران است
- ایستگاه فضایی بین المللی چگونه ساخته شد و ساخت آن چقدر طول کشید؟
- نظر عجیب ایلان ماسک در مورد ایستگاه فضایی بین المللی: دیگر به درد نمی‌خوری!
- کارهای ممنوعه در ایستگاه فضایی بین المللی؛ از رابطه جنسی تا خوردن و آشامیدن
ماژول زوزدا؛ قلب تپنده بخش روسی
ماژول زوزدا (Zvezda) که به معنی ستاره است، یکی از اجزای اصلی بخش روسی ایستگاه فضایی بین‌المللی به شمار می‌رود. این ماژول که در سال ۲۰۰۰ به فضا پرتاب شد، وظایف حیاتی متعددی را بر عهده دارد. زوزدا به عنوان مرکز کنترل اولیه برای جهت‌گیری ایستگاه، سیستم‌های پشتیبانی حیات و همچنین محل خواب و زندگی فضانوردان روسی عمل می‌کند.
این ماژول دارای چندین درگاه اتصال است که امکان پهلوگیری فضاپیماهای سرنشین‌دار و باری را فراهم می‌کند. نقش محوری زوزدا در عملیات‌های ایستگاه فضایی، اهمیت رفع نشت هوا از آن را دوچندان می‌کند. هرگونه اختلال در عملکرد این ماژول می‌تواند بر کل سیستم ایستگاه فضایی تأثیر بگذارد.
در ژوئن گذشته، اوضاع کمی امیدوارکننده‌تر به نظر می‌رسید. ناسا پرتاب ماموریت خصوصی Axiom 4 به ایستگاه فضایی را به تعویق انداخت. این ماموریت در ابتدا برای ۱۱ ژوئن برنامه‌ریزی شده بود. دلیل این تعویق، سیگنال فشار جدیدی در ماژول زوزدا بود. ناسا توضیح داد که سیگنال فشار، یا تغییر در جریان هوا یا فشار کابین که توسط حسگرها شناسایی شده بود، ممکن است نشانه‌ای از مهار نشت‌ها پس از تلاش‌های اخیر برای تعمیر آن باشد. اما همانطور که مشخص شد، این نشت بسیار سرسخت است و به راحتی مهار نمی‌شود. روسکاسموس با این حال، تسلیم نمی‌شود و به تلاش‌های خود ادامه می‌دهد. سرگئی کریکالیوف تأکید کرد که بسیار مهم است تا اطمینان حاصل کنیم چنین موقعیت‌هایی در ایستگاه‌های فضایی آینده رخ نمی‌دهد.
- فاجعه در ایستگاه فضایی؛ فضانوردان از ترس انفجار ماهواره روسی در استارلاینر پناه گرفته‌اند
- به زودی اسپیس ایکس ایستگاه فضایی بین المللی را نابود می‌کند
- فضانوردان در ایستگاه فضایی بین المللی گیر افتاده اند؛ مشکل استارلاینر حل نمی‌شود
با وجود تلاش‌های مشترک، گزارش‌های قبلی حاکی از آن بود که ناسا و روسکاسموس در مورد علت اصلی نشت و بهترین راه حل برای آن، اختلاف نظر دارند. این موضوع پیچیدگی‌های بیشتری را به روند رفع مشکل اضافه می‌کند. در صورت لزوم، آژانس‌های فضایی می‌توانند در مورد بستن دائمی دریچه ماژول روسی به توافق برسند. بدون دسترسی به زوزدا، ایستگاه فضایی بین‌المللی به طور عادی کار می‌کند. اما یک درگاه اتصال کمتر برای فضاپیماهایی که محموله را به خدمه تحویل می‌دهند، وجود خواهد داشت. این راه‌حل، هرچند عملیاتی است، اما به معنای کاهش ظرفیت و انعطاف‌پذیری ایستگاه فضایی خواهد بود. این تصمیم می‌تواند پیامدهای بلندمدتی برای همکاری‌های فضایی بین‌المللی داشته باشد و به نوعی، نشان‌دهنده وضعیت قرمز در ایستگاه فضایی است.
پیامدهای نشت بر عملیات‌های آتی
تداوم نشت هوا و تلاش‌های مداوم برای مهار آن، بر برنامه‌ریزی و اجرای ماموریت‌های فضایی آینده تأثیر می‌گذارد. به تعویق افتادن ماموریت Axiom 4 نمونه بارزی از این تأثیرات است. هرگونه تغییر در وضعیت ایستگاه فضایی، نیازمند ارزیابی دقیق و بازنگری در برنامه‌های پرتاب و پهلوگیری فضاپیماها است.
این امر می‌تواند منجر به تأخیر در ارسال تجهیزات، مواد غذایی و حتی تعویض خدمه شود. علاوه بر این، نگرانی‌ها در مورد ایمنی فضانوردان نیز افزایش می‌یابد. اگرچه سازمان‌های فضایی پروتکل‌های ایمنی سختگیرانه‌ای دارند، اما یک نشت مداوم، ریسک‌های عملیاتی را بالا می‌برد و نیازمند پایش مستمر و آمادگی برای شرایط اضطراری است.