داستانهای عجیب و غریب پیرامون اینترنت و فضای وب هیچگاه تمامی ندارند. بسته شدن بازار سیاه Silk Road در سال 2013 یک مثال جالب در این زمینه است. دو عبارت «اعماق وب» و «وب سیاه» معمولا در جای غلط و بهجای هم مورد استفاده قرار میگیرند، اما دو موضوع کاملا جدا هستند. اعماق وب به بخشهایی از آن گفته میشود که نمیتوان در موتور جستوجو یافت.
بدین ترتیب هر چیزی در پشت یک درگاه پرداخت بانکی، هر صفحه محافظت شده با پسورد و یا هر صفحهای بدون آدرس URL ثابت و مشخص، بخشی از اعماق وب را تشکیل میدهد. به این دلیل که نمیتوان آنها را در فضای آزاد اینترنت یافت.
البته اکثر کاربران در طی روز بارها به بخشهای عمیق از وب دسترسی پیدا میکنند و شما نیز از این قاعده مستثنا نیستید. ایمیلهای درون اکانت جیمیل، اطلاعات بانکی و آنلاین، اسناد حفاظت شده اداره، پیامهای رد و بدل شده در توییتر، تصاویر خصوصی فیسبوک و… همه بخشی از اعماق وب را تشکیل میدهند.
هنوز مشخص نیست، عمق این بخش از فضای وب چقدر است. با این حال محققان میگویند به اندازه تمامی محتوی آنلاین اینترنت عمق دارد.
در برخی مقالات از اعماق وب با عنوانهای دیگری نظیر وب نامرئی و مخفی نیز یاد میشود تا حساسیت و توجه مخاطبان به این موضوع بیشتر شود. در سمت مخالف اعماق وب، محتوی آزاد قرار دارند که بهراحتی از طریق موتور جستوجو در دسترس هستند؛ اما این داستان به همینجا ختم نمیشود. علاوه بر موارد یاد شده، اعماق وب جایی است که دیتای خام را نیز در بر میگیرد؛ از اطلاعات و منابع دولتی گرفته تا دیتای دانشمندان و … حتی علاوه بر این موارد، حتی در اعماق وب نیز لایه عمیقتری قرار گرفته است…
وب سیاه چیست؟
وب سیاه بخشی از همان اعماق وب است که پیشتر در مورد آن بحث کردیم، با این حال شباهت زیادی به هم ندارند. نهتنها امکان پیدا کردن محتوی این بخش در موتور جستوجو وجود ندارد، بلکه محتوی وب سیاه در مرورگرهای معمولی نیز نمایش داده نمیشوند. این همان بخش بحثبرانگیز و مجرمانه وب است که رسانهها همیشه به آن اشاره دارند.
وب سیاه میزبان هاست وبسایتهای ناشناسی است که معمولا به فعالیتهای غیرقانونی مشغول هستند. طبق تحقیقات آقای دنیل مور و توماس رید بر روی بیش از 5000 سایت فعال در وب سیاه، مشخص شد که بیش از نیمی از این وبسایتها به فعالیتهای غیرقانونی نظیر فروش مواد مخدر، فیلمهای مستهجن، سلاح و … مشغول هستند.
با این حال، وب سیاه بهترین روش جهت برقراری ارتباط آنلاین، بدون شناسایی شدن است که توسط برخی ژورنالیستها و حقوقدانان در این بخش از اینترنت فعالیت دارند. حتی موتو جستوجوی Duck Duck Go شامل یک سرویس مخفی در فضای وب تاریک است.
بیشتر وبسایتهای وب سیاه از ابزار کدگذاری Tor استفاده میکنند، اما سایر ابزارها نظیر I2P و Freenet نیز در این بخش به کار گرفته شدهاند. جهت دسترسی و مشاهده این وبسایتها باید به ابزار نرمافزاری خاصی متوسل شوید. وبگردی در این بخش از اینترنت در بیشتر کشورهای جهان مانعی ندارد، اما استفاده از برخی سرویسهای آن کاملا غیرقانونی است.
استفاده از وب سیاه تقریبا به معنای بازگشت به گذشته و استفاده از اینترنت در آن زمان است. طراحی وبسایتها بسیار ساده و ابتدایی بوده و موتورهای جستوجوی اندکی میتوانند به شما کمک کنند. بهترین راه جهت پیدا کردن وبسایتها، استفاده از دایرکتوریهایی همچون Hidden Wiki است که لیست آنها را ارائه میکند. همچنین به دلیل عملیاتهای پسزمینه و امنیتی، سرعت بارگذاری در این بخش پایین است. سایتها نیز گاهی اوقات از دسترس خارج میشوند.
چگونه به وب سیاه دسترسی پیدا کنیم؟
مرورگر Thor بهعنوان ابزار اصلی جهت دسترسی به این بخش شناخته میشود. این کلمه مخفف عبارت “The Onion Router” است. Onion به معنای پیاز مربوط به لایههای متعدد امنیتی در این بخش بوده که جهت مخفی سازی موقعیتمکانی کاربران فعال هستند. همچنین با این مرورگر به وبسایتهای مخفی با پسوند دامین onion دسترسی خواهید داشت.
همچنین امکان وبگردی امن در فضای معمولی وب بهصورت ناشناس در مرورگر Thor فراهم شده است. راهاندازی این نرمافزار بسیار ساده است. کافیست آن را از آدرس TorProject.org دانلود کنید؛ نسخههای اندروید، لینوکس، مک و ویندوز در دسترس هستند. در ابتدا باید نحوه اتصال خود را به فضای معمولی یا سانسورشده وب سیاه مشخص کنید.
شناسایی اتصالات ممکن است تا چند دقیقه طول بکشد و پس از اتمام این مرحله آماده شروع وبگردی هستید. نحوه عملکرد این برنامه با سایر مرورگرها تفاوت چندانی ندارد و تنها از تنظیمات امنیتی بیشتری در آن استفاده شده است. تنظیمات پیشفرض Thor برای اکثر کاربران مناسب است، اما امکان افزایش امنیت در تنظیمات برنامه وجود دارد. با این کار برخی قابلیتهای برنامه غیرفعال میشوند.
در این بخش باید یک هشدار جدی به شما بدهیم: وب سیاه فضای رسمی و در چهارچوب عرف جامعه نیست. مطالعه توضیحات و محتوی برخی وبسایتها ممکن است شما را وارد قلمرو نامناسبی کند؛ بنابراین از روی کنجکاوی بر روی لینکهای زیادی کلیک نکنید.
ما به اعماق وب نیاز داریم
اگر بار دیگر سخنرانی فردی پیرامون خطرات اعماق وب را شنیدید، مطمئن باشید که وی از این بخش و فواید آن کاملا بیاطلاع است. عمق فضای اینترنت بسیار گسترده بوده و برای تجربه وبگردی کاربران ضروری است. همه ما روزانه از این بخش استفاده میکنیم، حتی اگر از این موضوع باخبر نشویم.
و با اینکه وب سیاه ممکن است ما را به محیطی خاص و گاه خطرناک ببرد، اما مرورگر Thor و امکانات امنیتی آن کماکان بهصورت رایگان و قانونی در اختیار کاربران قرار خواهد داشت. هر چیزی میتواند بهصورت آنلاین و آفلاین برای هدفهای منفی مورد استفاده قرار گیرد و این موضوع به ماهیت آنها لطمه نمیزند. نظرات خود پیرامون این مقاله و اعماق گسترده وب را با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.