مطالعات جدید نشان دادهاند که بازیهای ویدیویی میتوانند تأثیر غیرمنتظرهای بر هوش کودکان داشته باشند و برخلاف باور عمومی، ممکن است به توسعه تواناییهای شناختی آنها کمک کنند.
بازیهای ویدیویی مدتهاست به عنوان سرگرمی بحثبرانگیز شناخته میشوند، اما پژوهش اخیر محققان از کشورهای هلند، آلمان و سوئد این روایت را تغییر داده است. این تحقیق میگوید که زمان سپری شده در این فعالیتها میتواند در رشد هوش کودکان مؤثر باشد. نتایج این مطالعه در سال ۲۰۲۲ منتشر شده و با در نظر گرفتن عواملی مثل تفاوتهای ژنتیکی و شرایط اقتصادی اجتماعی، تأثیرات بازیهای ویدیویی را بررسی کرده است.
اثر بازیهای ویدیویی بر هوش کودکان: یافتههای کلیدی
محققان دادههای مربوط به ۹۸۵۵ کودک ۹ و ۱۰ ساله در ایالات متحده را بررسی کردند. بر اساس گزارشها، این کودکان روزانه بهطور متوسط ۲.۵ ساعت به تماشای تلویزیون یا ویدیوهای آنلاین، ۱ ساعت به بازیهای کامپیوتری و نیم ساعت به شبکههای اجتماعی میپرداختند. در این مطالعه، بیش از ۵۰۰۰ کودک دو سال بعد مجدداً مورد بررسی قرار گرفتند.
پس از دو سال، کودکانی که بیش از حد معمول زمان صرف بازیهای ویدیویی کرده بودند، افزایش قابل توجهی در تواناییهای شناختی نشان دادند. این کودکان به طور متوسط ۲.۵ واحد IQ بیشتر از سایرین رشد کرده بودند.
چگونه این تأثیرات اندازهگیری شدند؟
افزایش IQ بر اساس عملکرد کودکان در وظایفی مثل درک مطلب، پردازش بصری-فضایی، و تمرینهایی برای حافظه، افکار انعطافپذیر و کنترل شخصی اندازهگیری شد.
محققان معتقدند که بازیهای ویدیویی نهتنها به کودکان کمک میکنند تا تواناییهای شناختی خود را بهبود بخشند، بلکه این یافته به ایدهای که هوش یک ویژگی ثابت و غیرقابلتغییر است، ضربه وارد میکند.
تمایز بازیهای ویدیویی از سایر رفتارهای مرتبط با صفحهنمایش
بر اساس این پژوهش، فعالیتهایی مثل تماشای تلویزیون یا گذراندن وقت در شبکههای اجتماعی تأثیر قابل توجهی بر هوش کودکان نداشتهاند، اما بازیهای ویدیویی این ویژگی را دارند که خلاقیت و تفکر فعال را تحریک کنند. با این حال، نوع بازیها (مثل موبایلی یا کنسول) در این مطالعه بررسی نشده است.
- فعالیت مغز در این لحظات، به صورت جهانی و هماهنگ کند میشود
- خطرات وحشتناک آرایش کردن کودکان؛ از مسمومیت تا سرطان
- چرا بیماری سرطان قلب در بین انسانها رایج نیست؟
- یک عمر اتهام دروغ به تخم مرغ؛ عامل اصلی افزایش کلسترول پیدا شد
نویسنده اصلی این تحقیق، تورکل کلینگبرگ، متخصص علوم اعصاب از مؤسسه کارولینسکا در سوئد، در هنگام انتشار نتایج این پژوهش اظهار داشت: «نتایج ما از این نگاه حمایت میکنند که زمان سپری شده مقابل صفحه نمایش، به طور کلی تواناییهای شناختی کودکان را مختل نمیکند و بازیهای ویدیویی به افزایش هوش کمک میکنند.»
محدودیتهای مطالعه و نیاز به تحقیقات بیشتر
این مطالعه تلاش کرد با در نظر گرفتن عوامل مختلف ژنتیکی و اقتصادی-اجتماعی، کاستیهای گزارشهای پیشین را کاهش دهد. به هر حال، نویسندگان این تحقیق هشدار دادهاند که هنوز عوامل بیشتری مثل تأثیرات صفحهنمایش بر فعالیتهای فیزیکی، خواب، سلامت عمومی و عملکرد تحصیلی باید بررسی شوند. همچنین گفته شده که مطالعات با استفاده از دادههای ژنتیکی میتوانند ادعای رابطهای علّی بین بازی کردن و افزایش هوش را روشنتر سازند.
این پژوهش که در مجله Scientific Reports منتشر شده است، یک گام مهم در درک تأثیرات مختلف رفتارهای مرتبط با صفحهنمایش بر کودکان محسوب میشود و میتواند نقطه شروعی برای مطالعات بیشتر باشد.