چین از جنگنده جدید جنگ الکترونیک خود با نام J-15DT رونمایی کرد. این جنگنده با قابلیتهای پیشرفته و فناوریهای نوین، توانایی بینظیری در عملیاتهای هوایی دارد.
انتشار تصویر تازهای، نمایی دقیقتر از جدیدترین عضو خانواده جنگندههای ناونشین شنیانگ J-15 چین یعنی نسخه جنگ الکترونیک J-15DT را ارائه میدهد. نشانههایی وجود دارد که این جنگنده ممکن است وارد خدمت عملیاتی شده یا دستکم به آن نزدیک شده باشد.
نکته کلیدی آن است که این فلانکر برای عملیات از عرشه ناوهای هواپیمابر مجهز به منجنیق، مانند ناو فوجیان، آماده شده است. بهتازگی شواهدی منتشر شده که نشان میدهد این ناو احتمالاً آزمایشهایی با هواپیماهای بال ثابت را آغاز کرده است.
قابلیتهای جنگنده جنگ الکترونیک J-15DT چین
پیشرفتهای حاصلشده در برنامه J-15DT نه تنها گسترهی جاهطلبیهای چین در زمینه جنگندههای ناونشین را نشان میدهد، بلکه تاکید فزاینده بر عملیات پرتاب به کمک منجنیق و فرود با قلاب (CATOBAR) را نیز نمایان میسازد؛ شیوهای که مزایای فراوانی به همراه دارد.
در تصویری که بهتازگی منتشر شده، یک فروند J-15DT در حال پرواز دیده میشود که دستکم سه غلاف جنگ الکترونیک خارجی را حمل میکند؛ دو غلاف در نقاط آویز زیر مجاری ورودی موتور و یکی (احتمالاً دو عدد) در نوک بالها. نشانهای ملی و شماره دو رقمی (در این تصویر، ‘23’) که مختص J-15های عملیاتی است، روی بدنه این جنگنده دیده میشود.
با وجود آنکه میله پرتاب با منجنیق در تصویر قابل مشاهده نیست، با توجه به درپوشهای طوسی رنگ روی دم عمودی و تفاوتهای جزئی در غلافهای نوک بال، میتوان این نمونه را نسخه CATOBAR تشخیص داد. به احتمال زیاد، درب ارابه فرود جلوی آن نیز دو تکه است. برخی منابع اعلام کردهاند که در J-15DT ترمز هوایی بالای بدنه نیز حذف شده است.
امکان دارد جنگندهی ثبت شده در این تصویر، نمونهای اولیه از J-15DT باشد که شماره جدیدی گرفته است. در هر صورت، این تصویر به وضوح روند پیوستن این جنگنده به اسکادران هوایی ناو فوجیان را نشان میدهد و حتی احتمال دارد در ناوهای قبلی نیز به کار گرفته شود.
- تصویر هیجانانگیز از هواپیمای جنگنده بدون دم چین: آیا این تکنولوژی آینده نبردهاست؟
- نگاهی به Shenyang J-5؛ قدیمیترین جنگنده جهان که هنوز در خدمت کره شمالی است
- روسیه جنگنده سوخو ۵۷ را به موشکهای هایپرسونیک مجهز کرد؛ تهدیدی جدید برای رقبا
- هند، پیشنهاد خرید جت جنگنده F-35 آمریکا را رد کرد؛ باید خودمان بسازیم!
روند توسعه J-15DT از لحاظ کلی شباهت زیادی به EA-18G Growler نیروی دریایی ایالات متحده دارد، اما احتمالا وظایف تهاجمی ثانویه نیز بر عهده خواهد داشت. در مهرماه سال گذشته بود که شواهدی از انجام آزمایشهای ناونشینی J-15DH منتشر شد. این جنگنده که دارای کابین دو نفره پشتسرهم و بدنه جلویی برجسته است، بر عرشه ناو شاندونگ مشاهده شد. این ناو، همانند ناو لیائونینگ، به سیستم پرتاب کوتاه ولی بازیابی با کمک (STOBAR) مجهز است.
از همه مهمتر، روش CATOBAR به هواپیماهای بالثابت اجازه میدهد با سوخت و مهمات بسیار بیشتری پرواز کنند. این نقطه ضعف مهمی در نسخههای اولیه J-15 است که از ناوهای لیائونینگ و شاندونگ عملیات میکردند. این مشکل برای نسخه جنگ الکترونیک J-15 جدیتر است، زیرا ناچار به حمل غلافهای اخلالگر سنگین و سوخت زیاد برای ماموریتهای اسکورت است.
ناو فوجیان به جای استفاده از منجنیقهای سنتی بخار، به سه منجنیق از نوع سامانه الکترومغناطیسی پرتاب هواپیما (EMALS) مجهز است. با وجود پیچیدگیهای اجرایی، EMALS مزایای بسیاری دارد؛ از جمله نرخ پرواز بالاتر بهواسطه کاهش زمان بازیابی سامانه، و امکان اعمال نیروی پرتاب دقیقتر بر هواپیما، که موجب پشتیبانی از انواع گستردهتری از جنگندهها از جمله نمونههای کوچک و حساس مانند پهپادها میشود. علاوه بر این، میزان استهلاک واردشده بر بدنه هواپیما نیز کاهش مییابد.
جنگنده J-15DT برای چه عملیاتهایی طراحی شده است؟
گزارش شده است که نمونه اولیه J-15DH نخستین بار در اواخر سال 2016 پرواز کرده، اما در آن زمان با پیکربندی STOBAR طراحی شده بود. این مدل مشابه نسخه زمینی J-16D، دارای غلافهای جنگ الکترونیک بزرگ در نوک بال، دماغه بازطراحیشده، و حذف حسگر جستجوی فروسرخ و توپ استاندارد است. آنتنهای تیغهای و چسبیده به بدنه در نقاط مختلف هواپیما نصب شدهاند و امکان نصب غلافهای جنگ الکترونیک بیشتر در زیر بالها و بدنه نیز وجود دارد.
همانطور که اشاره شده، سری J-15D مأموریتهای کاملاً جدیدی را برای ناوهای چین فراهم میآورد. از جمله وظایف اصلی آن، فراهمسازی پشتیبانی اخلالگر و اسکورت مستقیم هواپیماها در هنگام نفوذ به مناطق دشمن، چه از فاصله دور و چه از محدوده نزدیک است.
در عین حال، برخی منابع احتمال میدهند سری J-15D صرفاً محدود به نقش اسکورتکننده نباشد. برخی گزارشها نشان میدهد که این مدل، همانند J-16D زمینی، برای عملیاتهای تهاجمی نیز طراحی شده و توانایی حمل موشکهای ضد تشعشع و احتمالاً دیگر تسلیحات را دارد.
سؤالاتی پیرامون میزان توان و کارایی غلافهای J-15DT وجود دارد، زیرا این غلافها انرژی خود را از سامانه داخلی هواپیما دریافت میکنند، نه از توربین مستقل رمایر. این امر ممکن است توان خروجی غلافها و امکان استفاده همزمان از تمامی آنها را محدود سازد.
- تصویر هیجانانگیز از هواپیمای جنگنده بدون دم چین: آیا این تکنولوژی آینده نبردهاست؟
- جنگنده چینی چنگدو J‑20 مچ سامانههای دفاعی آمریکا، ژاپن و کره را خواباند
- جنگنده پنهانکار J-35 چین، به نیروی دریایی این کشور پیوست
پیشرفت چشمگیر جنگندههای ناونشین چین
J-15DT تنها یکی از مجموعهی رو به رشد جنگندههای ناونشین چین است که برخی برای ناو فوجیان و ناوهای CATOBAR آینده طراحی شدهاند و برخی دیگر قابلیت استفاده از ناوهای قدیمیتر با سیستم STOBAR را نیز دارند.
در صدر این فهرست، جنگنده نسل بعدی PLAN یعنی J-35 رادارگریز قرار دارد. این جنگنده از ابتدا برای عملیات CATOBAR طراحی شده، اما نشانههایی نیز دیده شده که ممکن است در آینده بر عرشه ناوهای لیائونینگ و شاندونگ نیز به کار گرفته شود.
علاوه بر این، چین در حال توسعه گسترهای از پهپادهای نظامی پیشرفته و دیگر سامانههای بدون سرنشین است که برای پرتاب از عرشه ناوها و کشتیهای تهاجمی با عرشه وسیع طراحی شدهاند. اخیراً تصاویری از یک هواپیمای آموزشی جدید منتشر شده که ظاهراً بر پایه JL-10 ساخته شده است. نشانههایی وجود دارد که این مدل برای آموزشهای ناونشینی طراحی شده و با افزایش تعداد ناوها و رواج عملیات CATOBAR، اهمیت بیشتری خواهد یافت.
همزمان، توسعه سری J-15 با مدلهایی که برای عملیات CATOBAR یا STOBAR بهینهسازی شدهاند ادامه دارد. مدل بهبودیافته J-15T تکنفره، که قابلیت عملیات از ناوهای CATOBAR را دارد، سال گذشته تقریباً بهصورت رسمی وارد خدمت عملیاتی شد. J-15T به رادار آرایه فازی فعال (AESA) جدید و کابینی مدرنتر مجهز است.
مدل دو نفره J-15S نیز وجود دارد که بدنه آن پایه طراحی J-15D بوده است. هدف نهایی از طراحی J-15S هنوز مشخص نیست و گزارشهای متناقضی در مورد آن وجود دارد. با این حال، به نظر میرسد این مدل وارد خدمت زمینی PLAN شده و استفاده ناونشین آن نیز در آینده محتمل است.
با توجه به گزارشهایی درباره آغاز احتمالی خدمت عملیاتی ناو فوجیان تا پایان امسال، میتوان انتظار داشت اطلاعات بیشتری درباره این ناو و قابلیتهای آن، بهویژه اسکادران هوایی بسیار مهم آن، منتشر شود.