یک مطالعه جدید و نگرانکننده، ارتباطی مستقیم بین مصرف غذاهای فرآوری شده و افزایش چشمگیر خطر ابتلا به سرطان ریه را آشکار کرده است.
یک تحلیل جدید روی بیش از ۱۰۰ هزار آمریکایی نشان میدهد افرادی که بیشترین میزان غذاهای فوقفرآوریشده (UPF) را مصرف میکنند، با خطر ۴۱ درصدی بیشتر ابتلا به سرطان ریه روبرو هستند.
این یافته جدید، زنگ خطری جدی برای سبک زندگی مدرن و راحتطلب امروزی محسوب میشود که هزینه پنهان و سنگینی برای سلامتی ما دارد.
سرطان ریه همچنان کشندهترین تومور بدخیم در جهان است. این بیماری در سال ۲۰۲۰ حدود ۲.۲ میلیون مورد جدید و ۱.۸ میلیون مرگ را به خود اختصاص داد. چنین آمار تکاندهندهای باعث میشود هر عامل خطر قابل اجتنابی ارزش بررسی دقیق را داشته باشد.
دکتر کای وانگ، نویسنده اصلی این پژوهش میگوید مصرف جهانی غذاهای فرآوری شده طی دو دهه گذشته بدون توجه به وضعیت اقتصادی کشورها افزایش چشمگیری داشته است.
ارتباط نگرانکننده غذاهای فرآوری شده و سرطان ریه
محققان برای این مطالعه دادههای غربالگری سرطان پروستات، ریه، روده بزرگ و تخمدان (PLCO) را بررسی کردند. این پژوهش روی ۱۰۱,۷۳۲ فرد بزرگسال بین ۵۵ تا ۷۴ سال متمرکز بود.
شرکتکنندگان در ابتدای تحقیق یک بار رژیم غذایی خود را ثبت کردند و وضعیت سلامتی آنها برای حدود ۱۲ سال زیر نظر گرفته شد. در طول این مدت ۱,۷۰۶ مورد سرطان ریه در میان آنها شناسایی شد.
- اگر میخواهید سرطان بگیرید، نوشیدنی انرژی زا بخورید!
- ارتباط شوکه کننده بین مصرف نوشیدنیهای انرژی زا و ابتلا به سرطان خون
- این غذاها شما را میکشند: نگاهی به خطرناک ترین غذاهای جهان
نتایج نشان داد در مقایسه با گروهی که کمترین میزان غذاهای فرآوری شده را مصرف میکردند، گروهی که بیشترین مصرف را داشتند با افزایش ۴۱ درصدی خطر ابتلا به انواع سرطان ریه مواجه بودند.
این آمار حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سیگار کشیدن، کیفیت کلی رژیم غذایی و شاخص توده بدنی همچنان ثابت باقی ماند. گوشتهای فرآوریشده، نوشابههای رژیمی و نان سفید بزرگترین عوامل مصرف UPF در این گروه بودند.
چرا این غذاها تا این حد خطرناک هستند؟
مشکل صرفا به ارزش غذایی پایین محدود نمیشود. فرآیندهای صنعتی ساختار غذا را تغییر میدهند و بر نحوه تعامل مواد مغذی و آلایندهها با بافتهای بدن انسان تأثیر میگذارند.
برای مثال، حرارت دادن و دودی کردن گوشتها میتواند مادهای به نام آکرولئین تولید کند که در دود سیگار نیز به وفور یافت میشود. مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند آکرولئین به DNA میتوکندری آسیب میرساند و باعث استرس سلولی در سلولهای ریه انسان میشود.
نگرانی دیگر نشت مواد شیمیایی از بستهبندیها به داخل غذا است. همچنین رنگهای خوراکی، امولسیفایرها و مواد نگهدارنده میتوانند بر باکتریهای روده، التهاب سیستمیک و تنظیم انسولین تأثیر منفی بگذارند. این مکانیسمها نشان میدهند غذاهای فرآوری شده چیزی فراتر از حذف غذاهای سالم هستند و ممکن است یک محیط بیوشیمیایی برای رشد سلولهای سرطانی ایجاد کنند.
حتی غیرسیگاریها هم در امان نیستند
با اینکه سیگار همچنان عامل اصلی اکثر تومورهای ریه است حدود یک چهارم موارد در افراد غیرسیگاری رخ میدهد. برای این افراد، رژیم غذایی، آلودگی هوا و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی شغلی نقش بزرگتری ایفا میکنند.
جالب اینجاست که تجزیه و تحلیل زیرگروهی این مطالعه نشان داد خطر نسبی ناشی از مصرف زیاد مواد غذایی فرآوری شده برای افراد هرگز سیگاری حتی بیشتر از سیگاریهای فعلی یا سابق بود. وقتی خطر پایهای کمتر باشد هر عامل مضر وزن بیشتری پیدا میکند.
برای کاهش خطرات، جایگزین کردن نوشیدنیهای شیرین با آب یا چای شیریننشده یک گام موثر است. استفاده از مرغ کبابشده یا حمص به جای گوشتهای فرآوریشده نیز میتواند میزان سدیم و نیترات دریافتی را کاهش دهد.
سبزیجات منجمد، ماست ساده و لوبیا کنسرو شده نشان میدهند که راحتی همیشه به معنای فرآوری سنگین نیست. به دنبال محصولاتی با لیست مواد تشکیلدهنده کوتاه باشید و غذاهایی را انتخاب کنید که برای نسلهای قبل نیز آشنا بودند.