گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
گزارش‌های جدید، از مصرف نجومی برق GPT-5 پرده برداشته‌اند. برآورد می‌شود این مدل هوش مصنوعی، انرژی معادل یک کشور کوچک را مصرف می‌کند.
مدل هوش مصنوعی GPT-5 شرکت OpenAI که به‌تازگی معرفی شده است، از نظر توان پردازشی و قابلیت‌ها به شکل چشمگیری فراتر از نسخه‌های پیشین خود عمل می‌کند. اما ظاهرا مصرف برق آن نیز بسیار بالاست.
میزان مصرف برق GPT-5 چقدر است؟
بر اساس برآوردهایی که بر پایه بررسی‌های انجام‌شده توسط آزمایشگاه هوش مصنوعی دانشگاه رود آیلند منتشر شده، میزان مصرف انرژی GPT-5 حدود 8.6 برابر بیشتر از نسخه قبلی GPT-4 است. OpenAI به‌طور رسمی اطلاعاتی درباره مصرف انرژی دقیق مدل GPT-5 منتشر نکرده و همین عدم شفافیت بخشی از نگرانی‌ها پیرامون ردپای انرژی کلی این مدل را ایجاد کرده است. البته باید توجه داشت که این ارقام صرفاً تخمین هستند و این تخمین‌ها بر پایه مجموعه‌ای از برآوردهای دیگر بنا شده‌اند.
برآورد دانشگاه رود آیلند نشان می‌دهد که GPT-5 به‌طور میانگین کمی بیش از 18 وات‌ساعت برای هر پرسش مصرف می‌کند، بنابراین در صورتی که تمام 2.5 میلیارد درخواست روزانه گزارش‌شده برای ChatGPT از طریق این مدل پردازش شود، میزان مصرف انرژی می‌تواند به سقفی در حدود 45 گیگاوات‌ساعت در روز برسد.
- چگونه مدل های قدیمی هوش مصنوعی ChatGPT را فعال کنیم؟
- با ChatGPT پول دربیار! (ایده‌هایی برای درآمد دلاری)
- هوش مصنوعی یا توهم مصنوعی؟ نتایج ناامیدکننده آزمایش ایجنت جدید ChatGPT
- رشد انفجاری کاربران ChatGPT؛ از 300 میلیون به 500 میلیون نفر در چند ماه
مصرف روزانه 45 گیگاوات‌ساعت رقمی بسیار عظیم محسوب می‌شود. یک نیروگاه هسته‌ای مدرن معمولاً بین 1 تا 1.6 گیگاوات برق به ازای هر رآکتور در هر ساعت تولید می‌کند، بنابراین مراکزی که GPT-5 را با مصرف 18 وات‌ساعت به ازای هر پرسش اجرا کنند، ممکن است به توانی معادل دو تا سه رآکتور هسته‌ای نیاز داشته باشند؛ مقداری که می‌تواند برای تأمین انرژی یک کشور کوچک کافی باشد.
گزارش این دانشگاه بر اساس این برآورد شکل گرفته که تولید یک پاسخ متوسط با طول 1000 توکن توسط GPT-5 می‌تواند تا 40 وات‌ساعت برق مصرف کند، در حالی که میانگین آن کمی بیش از 18.35 وات‌ساعت بوده است؛ این رقم در مقایسه با GPT-4 که 2.12 وات‌ساعت مصرف داشت، افزایش چشمگیری دارد. این میزان حتی از تمامی مدل‌های آزمایش‌شده بالاتر بوده، مگر دو مورد یعنی مدل o3 شرکت OpenAI با 25.35 وات‌ساعت و مدل R1 شرکت Deepseek با 20.90 وات‌ساعت.
با این وجود، باید اذعان داشت که روش‌شناسی آزمون‌های این آزمایشگاه از لحاظ دقت، شرایط ایده‌آل را ندارد. تیم پژوهشی برای اندازه‌گیری مصرف برق GPT-5، دو عامل کلیدی را ترکیب کرده است: مدت زمانی که مدل برای پاسخ‌گویی به یک پرسش صرف می‌کند و توان مصرفی میانگین سخت‌افزاری که آن را اجرا می‌کند.
نحوه محاسبه میزان مصرف برق GPT-5
از آنجا که OpenAI جزئیات دقیق مربوط به نحوه استقرار مدل را اعلام نکرده است، محققان ناچار به حدس‌زدن درباره پیکربندی سخت‌افزاری شدند. آنها بر این باورند که آخرین مدل این شرکت احتمالاً روی سامانه‌های Nvidia DGX H100 یا DGX H200 که در بستر Microsoft Azure میزبانی می‌شوند، اجرا می‌گردد. با ضرب زمان پاسخ‌گویی هر پرسش در توان مصرفی برآوردشده این سخت‌افزار، ارقام وات‌ساعت برای خروجی‌های مختلف، از جمله معیار مقایسه‌ای 1000 توکن، به دست آمده است.
در این محاسبه، مصرف اجزای غیر GPU (مانند CPUها، حافظه، فضای ذخیره‌سازی، سامانه‌های خنک‌کننده) نیز لحاظ شده و ضریب‌های محیطی ویژه Azure مانند اثربخشی مصرف انرژی (PUE)، اثربخشی مصرف آب (WUE) و ضریب شدت کربن (CIF) اعمال شده است. البته اگر مایکروسافت و OpenAI از سخت‌افزار جدید Blackwell شرکت انویدیا که تا چهار برابر سریع‌تر است استفاده کنند، این برآوردها نادرست خواهد بود.
GPT-5 از طراحی خاصی بهره می‌برد که همه پارامترها برای هر درخواست فعال نمی‌شوند، و این موضوع برای برخی پرسش‌های کوتاه (یا بی‌اهمیت) باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود. اما این مدل دارای حالت «استدلال» با زمان پردازش طولانی‌تر است که می‌تواند توان مصرفی را برای یک پاسخ مشابه، بین پنج تا 10 برابر افزایش دهد (یعنی بیش از 40 وات‌ساعت به ازای هر پرسش).
هرچند برآوردهای آزمایشگاه هوش مصنوعی دانشگاه رود آیلند می‌تواند دیدی کلی درباره مقایسه مصرف برق GPT-5 با نسل‌های پیشین ارائه دهد، اما اعداد مطلق به‌هیچ‌وجه ممکن است دقیق نباشند. در حال‌حاضر، مراکز داده مربوط به هوش مصنوعی باعث افزایش شدید مصرف برق در ایالات متحده شده‌اند و با گسترش مداوم این فناوری، تمامی نشانه‌ها حاکی از آن است که بحران انرژی در آینده شدت بیشتری پیدا خواهد کرد.