گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
تاریخ زمین با انقراض های جمعی بزرگ گره خورده است. آیا ما در میانه رویداد بعدی هستیم؟ آینده زمین و بشریت به کدام سو می‌رود؟
تاریخ سیاره ما سرشار از رویدادهای دراماتیک است و یکی از موضوعات تکرار شونده در این تاریخ وقوع انقراض جمعی است. در طول پانصد میلیون سال گذشته زمین پنج رویداد بزرگ انقراض را تجربه کرده است.
این رویدادها دوره‌هایی هستند که حیات روی سیاره ما به‌شدت تغییر کرد و هزاران گونه از حیوانات گیاهان و حشرات از بین رفتند. دلایل این انقراض‌ها چیزهایی مثل فوران‌های آتشفشانی عظیم، برخورد سیارک‌ها و تغییرات ناگهانی آب‌وهوا بود.
بسیاری از دانشمندان معتقدند ما اکنون در میانه ششمین انقراض جمعی زندگی می‌کنیم. اما این بار عامل اصلی یک ابرآتشفشان یا سیارک غول‌پیکر نیست.
در حال حاضر فعالیت‌های انسانی بحران آب‌وهوا را هدایت می‌کند و این باعث نابودی گونه‌ها با سرعتی نگران‌کننده شده است. درک پنج انقراض گذشته به ما کمک می‌کند تا بفهمیم اکنون چه اتفاقی در حال رخ دادن است. این رویدادها شکنندگی حیات و نحوه واکنش اکوسیستم‌ها به اختلالات عظیم را به ما نشان می‌دهند.
نخستین رویدادهای انقراض بزرگ
اولین مورد از پنج انقراض جمعی بزرگ حدود ۴۴۴ میلیون سال پیش در اواخر دوره اردویسین رخ داد. در آن زمان حیات عمدتا محدود به موجودات اقیانوسی مانند تریلوبیت‌ها و مرجان‌ها بود.
این رویداد بیش از ۸۶ درصد از گونه‌های موجود را از بین برد و آن را به یکی از ویرانگرترین انقراض‌های تاریخ تبدیل کرد. عامل اصلی این انقراض یک تغییر اقلیمی شدید و کاهش شدید سطح دی‌اکسید کربن بود که به یک عصر یخبندان بی‌رحمانه منجر شد.
دومین انقراض بزرگ حدود ۳۷۲ میلیون سال پیش در اواخر دوره دوونین به وقوع پیوست. این رویداد یک دوره طولانی بود که میلیون‌ها سال به درازا کشید و حدود ۷۵ درصد از کل حیات روی زمین را نابود کرد.
یکی از نظریه‌های اصلی رشد عظیم گیاهان در خشکی است. ریشه این گیاهان با تجزیه خاک مواد مغذی را به رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها سرازیر کرد. این موضوع احتمالا باعث شکوفایی جلبکی گسترده و تخلیه اکسیژن آب شد که به مرگ گونه‌های دریایی انجامید.
انقراض جمعی پرمین-تریاس
رویداد انقراض پرمین-تریاس که حدود ۲۵۲ میلیون سال پیش رخ داد، شدیدترین انقراض در تاریخ زمین بود. این رویداد که به مرگ بزرگ نیز مشهور است بین ۹۰ تا ۹۶ درصد از کل گونه‌ها را از صحنه روزگار محو کرد.
مجموعه‌ای از فوران‌های آتشفشانی در سیبری این فاجعه اقلیمی را رقم زد. این فوران‌ها برای صدها هزار سال ادامه یافتند و مقادیر عظیمی گازهای گلخانه‌ای را در جو آزاد کردند. نتیجه آن گرمایش جهانی اسیدی شدن اقیانوس‌ها و کاهش سطح اکسیژن دریاها بود.
حیات روی زمین توانایی مقابله با این شرایط را نداشت. اقیانوس‌ها تقریبا بی‌جان شدند و جنگل‌ها ناپدید گشتند. کل گروه‌های جانوری از جمله حشرات و برخی مهره‌داران به‌طور کامل منقرض شدند.
- چرا پرنده‌ها زنده ماندند اما دایناسورها منقرض شدند؟
- شمارش معکوس برای نابودی زمین در سال ۲۰۳۰؛ یک سیارک کار ما را تمام می‌کند!
- آیا ما در خطر وقوع ششمین انقراض جمعی هستیم؟
این رویداد به ما نشان می‌دهد که چگونه تغییرات محیطی می‌توانند به‌راحتی حیات را از نقطه اوج خود به مرز نابودی بکشانند و اکوسیستم‌ها را برای همیشه دگرگون کنند.
انقراض دایناسورها و ظهور پستانداران
انقراض تریاس-ژوراسیک حدود ۲۰۱ میلیون سال پیش صحنه را برای ظهور دایناسورها در دوره ژوراسیک آماده کرد. در این رویداد حدود ۷۰ تا ۷۶ درصد از کل گونه‌ها عمدتا در اقیانوس‌ها و در میان خزندگان و گیاهان اولیه از بین رفتند.
علت این انقراض نیز فعالیت‌های آتشفشانی گسترده بود. اگرچه این دوره برای بسیاری از گونه‌ها ویرانگر بود، اما دایناسورها و برخی پستانداران زنده ماندند و به شکوفایی ادامه دادند.
مشهورترین رویداد انقراض جمعی حدود ۶۶ میلیون سال پیش رخ داد و به انقراض دایناسورها (به‌جز دایناسورهای پرنده‌ای که به پرندگان امروزی تبدیل شدند) منجر شد. در مجموع ۷۵ درصد از گونه‌ها ناپدید شدند.
عامل اصلی آن برخورد یک سیارک عظیم به عرض ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر با مکانی که امروزه شبه‌جزیره یوکاتان در مکزیک نامیده می‌شود، بود. این برخورد باعث ایجاد سونامی، آتش‌سوزی‌های گسترده و یک زمستان هسته‌ای شد که جلوی رسیدن نور خورشید را گرفت.
پایان اکسیژن و سرنوشت نهایی حیات
در حال حاضر حیات در سیاره غنی از اکسیژن ما رونق دارد، اما جو زمین همیشه این‌گونه مهمان نواز نخواهد بود. دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که زمین درنهایت دستخوش یک تغییر جوی شدید خواهد شد.
این تغییر باعث انقراض بیشتر موجودات از جمله انسان‌ها می‌شود و به حیات آن‌طور که ما می‌شناسیم پایان می‌دهد. با گذشت زمان خورشید به‌تدریج درخشان‌تر و داغ‌تر می‌شود و تجزیه دی‌اکسید کربن در جو ما را افزایش می‌دهد.
کاهش شدید دی‌اکسید کربن، به نابودی گسترده گیاهان و دیگر موجودات تولید کننده اکسیژن می‌انجامد. با از بین رفتن این ارگانیسم‌های فتوسنتز کننده، سطح اکسیژن اتمسفر به شدت افت کرده و حیات هوازی از گیاهان و جانوران گرفته تا کل اکوسیستم‌های وابسته به آن نابود خواهد شد.
در آن زمان تنها حیات میکروبی بی‌هوازی بر سیاره ما حکمرانی خواهد کرد. گرچه این رویداد یک میلیارد سال دیگر رخ خواهد داد، اما این سرنوشت محتوم زمین است.