تحقیقات جدید هشدار میدهد که تا سال ۲۱۰۰ میلادی، ۷۴ درصد از مناطق جهان با بحران کمبود آب شدید مواجه خواهند شد. این مطالعه سرنوشت بیش از ۷۵۰ میلیون نفر را در هالهای از ابهام میبیند.
تغییرات اقلیمی و سیستمهای آبی زمین ارتباط ناگسستنی دارند و هرگونه دگرگونی در یکی، بر دیگری تأثیر مستقیم میگذارد. با این حال، پیشبینی دقیق زمان و مکان بروز خشکسالیهای شدید ناشی از تغییرات آب و هوایی همواره چالشبرانگیز بوده است. پژوهش اخیر با هدف پر کردن این خلاء دانش، به تخمین زمان و احتمال وقوع رویدادهای «روز صفر خشکسالی» پرداخته است. نتایج این تحقیق، ضرورت برنامهریزی فوری و جامع برای مدیریت منابع آبی را بیش از پیش آشکار میسازد.
روز صفر خشکسالی: تعریفی از فاجعه
«روز صفر خشکسالی» به زمانی گفته میشود که یک منطقه یا شهر به کلی از منابع آب تهی شود. این پدیده، نتیجه ترکیبی از عوامل متعدد مانند کمبود طولانیمدت بارندگی، کاهش جریان رودخانهها و افزایش تقاضا برای آب است. کریستین فرانتسکه، استاد مرکز فیزیک اقلیمی IBS در بوسان کره جنوبی و از نویسندگان این مطالعه، تأکید میکند که این رویدادها ممکن است زودتر از آنچه تصور میکنیم، آغاز شوند.
فرانتسکه و همکارش، وچیا پی. راویناندراناسانا، برای پیشبینی نتایج بحران کمبود آب در سطح جهانی، از یک چارچوب احتمالی بر روی مجموعهای گسترده از شبیهسازیهای مدلهای اقلیمی استفاده کردند. این شبیهسازیها تمام عوامل تنشزا بر سیستمهای آبی را در نظر گرفتهاند.
گسترش بحران کمبود آب در جهان تا سال ۲۱۰۰
یافتههای این تحقیق که در ژورنال نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده است، نشان میدهد که تا پایان قرن جاری (سال ۲۱۰۰ میلادی)، ۷۴ درصد از مناطق مستعد خشکسالی جهان، از جمله مناطقی که دارای مخازن بزرگ آب هستند، در معرض خطر بالای خشکسالیهای شدید و طولانیمدت قرار خواهند گرفت. این پیشبینی تحت سناریوی انتشار گازهای گلخانهای بالا انجام شده است.
نتایج حتی نگرانکنندهتر است: نزدیک به ۳۵ درصد از این مناطق ممکن است تا سال ۲۰۳۰ با کمبود شدید آب مواجه شوند. این یعنی ۷۵۳ میلیون نفر، که ۴۶۷ میلیون نفر از آنها در مناطق شهری زندگی میکنند، میتوانند تحت سناریوی افزایش ۱.۵ درجه سلسیوس دمای زمین نسبت به سطح پیشصنعتی، در برابر کمبود شدید آب آسیبپذیر باشند. علاوه بر این، مدت زمان بین هر رویداد «روز صفر خشکسالی» ممکن است کوتاهتر از خود رویدادها باشد که زمان بازیابی را محدود کرده و خطرات ناشی از بحران آب را تشدید میکند.
مناطق درگیر شامل غرب ایالات متحده، مدیترانه، شمال و جنوب آفریقا، هند، شمال چین و جنوب استرالیا خواهند بود؛ جایی که تقاضا به سرعت از عرضه پیشی خواهد گرفت. فرانتسکه تأکید میکند که اینها صرفاً «پیشبینی» هستند نه «پیشگویی»، اما اذعان داشت که از سرعت قریبالوقوع این تغییرات غافلگیر شدهاند. این مطالعه یک تخمین جامع و بهموقع از خطر آینده آینده منابع آبی و کمبود آب ارائه میدهد که میتواند به تصمیمگیرندگان در برنامهریزی واکنشهای اضطراری کوتاهمدت و سیاستگذاریهای بلندمدت کمک کند.