گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
برخلاف تصورات رایج امروزی، جمعیت کنونی ما انسان‌ها تنها کسری ناچیز و حدود 7 درصد از کل تراکم تاریخ بشر را تشکیل می‌دهد.
یک باور عمومی در میان بسیاری از افراد وجود دارد، مبنی بر اینکه شمار جمعیت زنده کنونی کره زمین بر تعداد مجموع تمامی انسان‌هایی که در طول تاریخ حیات بشری مرده‌اند، پیشی گرفته است. با این حال بررسی‌های دقیق جمعیتی و آمارگیری باستان‌شناسی این فرضیه را به طور کامل رد می‌کند. در واقع، جمعیت فعلی جهان که در آستانه ۸ میلیارد نفر تثبیت شده است، هرگز از مجموع کلیه انسان‌هایی تا به امروز متولد شده و زیسته‌اند، بیشتر نیست و و ما فقط 7 درصد جمعیت کل تاریخ بشر هستیم.
تخمین جمعیت کل تاریخ بشر از ابتدا تا به امروز
تصور این موضوع که شمار جمعیت زنده کنونی سیاره زمین بر تعداد مجموع تمامی انسان‌هایی که از ابتدای تاریخ تاکنون متولد شده و درگذشته‌اند پیشی گرفته است، در نگاه نخست و با توجه به سرعت سرسام‌آور رشد جمعیتی در دوران معاصر منطقی به نظر می‌رسد، چرا که ما در دوره‌ای با بالاترین تراکم جمعیتی تاریخ بشر زندگی می‌کنیم. با این حال، تحلیل‌های جامع و برآوردهای تاریخی نشان می‌دهد که این تصور کاملاً نادرست بوده و در واقع، جمعیت کنونی ما تنها کسر کوچکی از مجموع کل انسان‌هایی را تشکیل می‌دهد که از زمان پیدایش گونه انسان خردمند بر روی زمین قدم نهاده‌اند.
دانشمندان برای دستیابی به رقم جمعیت کل تاریخ بشر، با چالش‌های بزرگی در مورد دوره‌های ماقبل تاریخ مواجه هستند. زیرا ثبت آمار حیاتی و سرشماری‌های رسمی و قابل اعتماد تنها از چند قرن اخیر رواج پیدا کرده است. با مبنا قرار دادن تخمین‌ها از زمان ظهور انسان مدرن در حدود ۱۹۰ هزار سال پیش، برآورد می‌شود که مجموع کلیه تولدها در طول تاریخ بشر بین ۱۱۷ تا ۱۴۰ میلیارد نفر بوده است.
- اولین انسان ها در کدام منطقه سیاره زمین زندگی می‌کردند؟
- نژاد بشر هوشمند 100 هزار سال قدیمی‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد
این اختلاف فاحش بین جمعیت زنده (۸ میلیارد نفر) و تعداد کل انسان‌های متولد شده به دلیل ماهیت کند و شکننده رشد جمعیت در طول بخش اعظم تاریخ است. پیش از انقلاب صنعتی و توسعه‌های پزشکی مدرن، میانگین طول عمر انسان بسیار کوتاه بود و نرخ مرگ‌ومیر، به ویژه در میان نوزادان و کودکان فوق‌العاده بالا بود.
تنها در دو قرن اخیر است که نرخ رشد جمعیتی به طرز خیره‌کننده‌ای افزایش یافته است؛ در اوایل قرن بیستم، یعنی سال ۱۹۰۰ میلادی جمعیت جهان تنها ۱٫۶ میلیارد نفر بود. این جهش عظیم به لطف انقلاب‌های متوالی در حوزه‌های کشاورزی، پزشکی، صنعتی و بهداشت عمومی میسر شد. پیشرفت‌های صنعتی موجب کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های عفونی، بهبود استانداردهای زندگی و افزایش بی‌سابقه تولید غذا شد که امکان بقای تعداد بیشتری از انسان‌ها و رسیدن آن‌ها به سنین بالاتر را فراهم آورد.
این امر منجر به وضعیتی شد که در آن نرخ زاد و ولد برای مدتی بالا باقی ماند، در حالی که نرخ مرگ‌ومیر به شدت کاهش یافت و به رشد سرسام‌آور جمعیت انجامید. با این وجود حتی با این رشد عظیم در دوران اخیر، آمارها تأیید می‌کنند که بیش از ۹۳ درصد از تمام انسان‌هایی که تاکنون در سیاره زمین متولد شده‌اند، درگذشته‌اند.
آغاز مهاجرت ۲۰۰ هزار ساله انسان از آفریقا
برای درک عمق موضوع تفاوت میان جمعیت زنده کنونی و مجموع کل انسان‌هایی که در طول تاریخ حیات بشری بر روی زمین زیسته‌اند، باید به زمان پیدایش و مهاجرت‌های آغازین گونه انسان خردمند بازگردیم. بر اساس شواهد فسیلی و ژنتیکی، انسان‌های مدرن بین ۶۰ تا ۲۰۰ هزار سال پیش در قاره آفریقا پدیدار شدند. پس از آن، گروه‌هایی از آن‌ها در یک مهاجرت عظیم، حدود ۶۰ هزار سال پیش از آفریقا خارج شدند.
در طول بخش عمده‌ای از این بازه زمانی طولانی‌مدت، هیچ سند مکتوب یا سیستم ثبت آمار جمعیتی رسمی وجود نداشته است؛ بنابراین، متخصصان جمعیت‌شناسی و باستان‌شناسان ناچارند برای تخمین زدن اندازه جمعیت در آن دوران‌های باستانی و پیش از تاریخ، به مدل‌های آماری پیچیده و شواهد محدود باستان‌شناختی متکی باشند.
شرایط زندگی در آن دوران‌ها، به ویژه در مقایسه با استانداردهای امروزی، فوق‌العاده دشوار و شکننده بوده است. برای درک بهتر این وضعیت، می‌توان به آمار تخمینی میانگین امید به زندگی در جوامع باستانی اشاره کرد. برای مثال، در عصر آهن در منطقه فرانسه (دوره‌ای بین حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد تا ۱۰۰ میلادی)، مدل‌های جمعیت‌شناختی تخمین می‌زنند که میانگین طول عمر انسان‌ها تنها بین ۱۰ تا ۱۲ سال بوده است. این به آن معنا نیست که هیچ فردی تا سنین بالا زنده نمانده است، بلکه نرخ بالای مرگ‌ومیر نوزادان و کودکان، میانگین کلی را به شدت پایین آورده است.
راز بزرگ ۱۱۷ میلیارد انسان درگذشته
برآوردها حاکی از آن است که نرخ تولد زنده در آن دوران ممکن است به حدود ۸۰ تولد به ازای هر هزار نفر جمعیت می‌رسیده است، رقمی که تقریباً دو برابر بالاترین نرخ‌های باروری ثبت شده در کشورهای در حال توسعه در زمان حاضر است. عواملی مانند مرگ زودرس، شیوع بیماری‌های واگیردار که به سرعت بخش‌هایی از جمعیت را نابود می‌کردند، دسترسی محدود و نامطمئن به غذا و خطرات طبیعی مانع از رشد چشمگیر و پایدار جمعیت می‌شدند.
یکی از نهادهای معتبر در پاسخ به این پرسش تاریخی، دفتر تحقیقات جمعیت آمریکا (Population Reference Bureau) است. پژوهشگران این مرکز با تلفیق دقیق داده‌های تاریخی و برآوردهای باستان‌شناسی تلاش کرده‌اند تا یک تخمین کلی از مجموع تولدها در تاریخ بشر ارائه دهند. این محاسبات بر مبنای این فرض استوار است که ظهور انسان خردمند حدود ۱۹۰ هزار سال پیش رخ داده است.
- کشفی تکان‌دهنده در معبد خفرع مصر؛ آیا تاریخ را اشتباه فهمیده‌ایم؟!
- سنگ‌نگاره‌های اونگا؛ تصاویری از موجودات آسمانی از 6 هزار سال قبل از میلاد؟
- جهانی گمشده زیر اهرام ثلاثه: متون باستانی از یک شهر زیرزمینی عظیم پرده برداشتند
با اعمال نرخ‌های تخمینی تولد و مرگ بر دوره‌های زمانی مختلف از آن زمان تا کنون، این مرکز تخمین زده است که در مجموع حدود ۱۱۷ میلیارد تولد روی زمین رخ داده است. این رقم شامل تمام انسان‌هایی است که تاکنون در این سیاره متولد شده‌اند، در حالی که جمعیت زنده کنونی تنها حدود ۸ میلیارد نفر است. این مقایسه نشان می‌دهد که بیش از ۹۳ درصد از تمام انسان‌هایی که در طول تاریخ روی زمین زیسته‌اند، اکنون درگذشته‌اند.
محققان PRB همچنین تأکید می‌کنند که احتمالاً رقم ۱۱۷ میلیارد یک برآورد حداقلی است، زیرا مدل‌های آماری به کار گرفته شده معمولاً تغییرات شدید و ناگهانی جمعیتی (مانند قحطی‌های منطقه‌ای شدید، بیماری‌های همه‌گیر گسترده، یا جهش‌های کوتاه‌مدت و ناگهانی رشد جمعیت) را به صورت کامل و با دقت بالا در نظر نمی‌گیرند.
۱۵ درصد کل انسان‌های تاریخ، محصول قرن بیستم هستند
بعضی از محققان با در نظر گرفتن این نوسانات و احتمال خطاهای ذاتی در مدل‌سازی دوره‌های پیش از تاریخ و تاریخی اولیه، تخمین‌های خود را کمی بالاتر از آمارهای ارائه شده قرار داده و برآورد می‌کنند که تعداد کل انسان‌هایی که تاکنون متولد شده‌اند، ممکن است بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیارد نفر متغیر باشد. حتی اگر بالاترین رقم را مبنا قرار دهیم، جمعیت کنونی جهان که تقریباً ۸ میلیارد نفر است، تنها بین ۶ تا ۸ درصد از مجموع کل انسان‌های تاریخ را تشکیل می‌دهد. دلیل اصلی پیدایش این باور اشتباه و عدم درک صحیح از این نسبت، ناشی از پدیده بی‌سابقه رشد انفجاری جمعیت در حدود دو قرن اخیر است.
در طول بخش اعظم و طولانی تاریخ حیات گونه انسان، رشد جمعیت زمین به کندی و با نوسانات فراوان همراه بود. نرخ تولد و مرگ‌ومیر تقریباً در تعادل بودند و هر افزایش ناچیزی، به سرعت توسط قحطی‌ها، بیماری‌های همه‌گیر و جنگ‌ها خنثی می‌شد. برای درک ابعاد این کندی رشد می‌توان اشاره کرد که در اوج شکوفایی امپراتوری روم، تخمین زده می‌شود که کل جمعیت جهان تنها حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون نفر بوده است و حتی تا سال ۱۰۰۰ میلادی، این رقم با افزایش بسیار آهسته، تقریباً بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر سیاره باقی ماند.
این وضعیت تا آستانه قرن نوزدهم ادامه داشت. سپس با وقوع انقلاب صنعتی پیشرفت‌های عظیم در کشاورزی، بهداشت عمومی و پزشکی فرارسید. از قرن نوزدهم به بعد آهنگ رشد جمعیت به طور چشمگیری تسریع شد، به طوری که جمعیت جهان تقریباً در هر صد سال دو برابر شد. بدین ترتیب نیمی از تمام انسان‌هایی که تاکنون متولد شده‌اند، تولد خود را در همین ۲۰۰ سال اخیر تجربه کرده‌اند و برآوردهای دقیق‌تر نشان می‌دهد که حدود ۱۵ درصد از کل جمعیت‌های تاریخ، صرفاً در قرن بیستم و بیست‌ویکم زیسته‌اند.
پیش‌بینی اوج جمعیتی ۱۰ میلیاردی تا ۲۰۶۰ میلادی
برای درک بهتر این انفجار جمعیتی، می‌توان تمام تاریخ ۲۰۰ هزار ساله انسان خردمند را به یک دوره ۲۴ ساعته تشبیه کرد. در این مقیاس زمانی فشرده، رسیدن انسان‌های مدرن به جمعیت‌های میلیاردی صرفاً در چند ثانیه پایانی شب اتفاق افتاده است. بخش اعظم این «انفجار جمعیت» در کمتر از ۰٫۱ درصد از کل بازه زمانی حیات گونهٔ ما رخ داده است.
- کشف بقایای کشتی نوح در کوه آرارات؛ آیا این پایانی بر یک افسانه است؟
- از نقشه کیهانی تا پورتال زندگی؛ اسرار نهفته در حکاکی‌های 5000 ساله سنگ کوچنو
- رمزگشایی از گلیف‌های گاسفورد: آیا مصریان باستان 5000 سال پیش به استرالیا سفر کرده بودند؟
پیش‌بینی‌های دموگرافیک کنونی نشان می‌دهند که جمعیت زمین احتمالاً تا اواسط قرن ۲۱، یعنی در سال‌های ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۰ به اوج خود یعنی حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد نفر خواهد رسید و پس از آن، ممکن است رشد متوقف شده و به تدریج جمعیت ثابت یا حتی شروع به کاهش کند. با توجه به تمام این شواهد و مدل‌های آماری، تصور اینکه تعداد انسان‌های زنده بیشتر از کل مردگان تاریخ باشد، یک مغالطه است. از زمان پیدایش انسان خردمند، بین ۱۱۷ تا ۱۴۰ میلیارد انسان بر روی زمین زندگی کرده‌اند و تنها بخش بسیار کوچکی از این مجموع، یعنی تقریباً ۸ میلیارد نفر، امروز در قید حیات هستند.
ما انسان‌های کنونی در واقع نماینده جمعیت کل تاریخ بشر هستیم که مملو از رنج، امید، مرگ و تولد، و تلاش بی‌وقفه برای بقا بوده است؛ هر فردی که امروز زندگی می‌کند، نتیجه زنجیره‌ای بی‌پایان و موفقیت‌آمیز از میلیون‌ها نسل پیشین است که با تحمل شرایط دشوار و سخت، راه را برای وجود ما هموار کرده‌اند.