مطالعهای تازه نشان میدهد انسلادوس، قمر یخی زحل، یکی از جذابترین اهداف برای جستجوی حیات فرازمینی در منظومه شمسی است و این سیاره میتواند میزبان حیات باشد.
دانشمندان از دیرباز قمرهای یخی مانند انسلادوس را کاندیداهای اصلی برای یافتن نشانههای حیات میدانستند. کاوشگر کاسینی (Cassini) که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ به دور زحل میچرخید، در سال ۲۰۰۵ فورانهای عظیم بخار آب و ذرات یخ را از سطح این قمر کشف کرد. این فورانها، امکان بررسی مستقیم مواد تشکیلدهنده اقیانوس پنهان انسلادوس را فراهم آوردند و درهای جدیدی را به سوی درک پتانسیل حیات آن گشودند. در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۵، نتایج یک پژوهش تازه در این باره منتشر شد.
اقیانوس جهانی زیر سطح انسلادوس: راز بقا
در جدیدترین مطالعه، نوژایر خواجه و تیمش از دانشگاه آزاد برلین، به بازتحلیل نمونههای تازه از مواد فورانی قطب جنوب انسلادوس پرداختند که توسط فضاپیمای کاسینی طی یک پرواز سریع جمعآوری شده بودند. این روش تحلیل، مشکل تداخل تابشها را که در تحلیلهای قبلی روی مواد حلقهی E زحل وجود داشت، برطرف کرد. نمونههای اولیه کاسینی حاوی نمکهای سدیم بودند که نشاندهنده وجود یک اقیانوس زیرزمینی مایع در تماس با بستر سنگی است.
- ماموریت بلندپروازانه اروپا برای جستجوی حیات در قمر یخی انسلادوس زحل
- کشف شگفتانگیز جیمز وب: الگوهای مرموز مهرهای و ستارهای در اتمسفر زحل
- هلیکوپتر دراگون فلای؛ مأموریت ۳.۳ میلیارد دلاری ناسا برای کشف حیات در قمر زحل
مشاهدات بعدی «لرزش» انسلادوس نیز ثابت کرد که پوسته یخی آن احتمالاً کاملاً از هسته سنگی زیرین جداست و این به معنای جهانی بودن اقیانوس زیرسطحی قمر انسلادوس است. این اقیانوس احتمالاً از طریق کشش و انقباض ناشی از گرانش متغیر زحل (که به آن «تغییر شکل جزر و مدی» میگویند) گرم نگه داشته میشود و مانع از یخ زدن آن میگردد. امکان نمونهبرداری غیرمستقیم از این اقیانوس، بررسی جامعی از زیستپذیری انسلادوس را فراهم آورده است.
عناصر حیات در فورانهای یخی: شواهد کلیدی
تحلیل نمونههای فورانی کاسینی با استفاده از تکنیک طیفسنجی جرمی صورت گرفت. این روش، امکان شناسایی مولکولها و بررسی وجود عناصر شیمیایی و منابع انرژی لازم برای حیات را فراهم میکند. در دادههای بهدستآمده، مولکولهای آلی حاوی کربن، از جمله آمینها که پیشساز اسیدهای آمینه و در نتیجه پروتئینها هستند، به همراه ماکرومولکولها شناسایی شدند. عناصر CHNOPS (شامل کربن، هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن، فسفر و گوگرد) که پایههای اصلی حیات در زمین را تشکیل میدهند، بهجز گوگرد، همگی در مواد فورانی انسلادوس با اطمینان یافت شدهاند. طیفسنجی جرمی همچنین منابع انرژی احتمالی موجود در اقیانوس را نشان میدهد. با توجه به تاریکی اقیانوس زیر لایههای یخی، فتوسنتز (منبع اصلی انرژی حیات زمینی) در انسلادوس بعید است. اما حیات شیمیایی شبیه به آنچه در اطراف دریچههای گرمابی اعماق اقیانوسهای زمین در اواخر دهه ۱۹۷۰ کشف شد، ممکن است. مقادیر کافی دیاکسید کربن و هیدروژن در اقیانوس انسلادوس موجود است که حاکی از فعالیت دریچههای گرمابی است.
ماموریتهای آتی به انسلادوس: گامهای بعدی در جستجوی حیات
با تحلیل مواد فورانی تازه، این مطالعه اخیر مشکلات مربوط به تغییرات شیمیایی ناشی از تابشها را برطرف کرد. نمونههای جمعآوریشده شامل مواد جدید و شناختهشدهای بودند که از منشاء داخلی آنها در انسلادوس حکایت داشت و وجود منابع گرمابی را بیشتر تأیید میکند. با توجه به این اطلاعات درباره پتانسیل زیستپذیری این قمر، آژانس فضایی اروپا (ESA) در حال برنامهریزی برای ماموریتی در دهه ۲۰۴۰ است. این ماموریت شامل پروازهای نزدیک از کنار انسلادوس و احتمالاً حتی ورود به مدار و فرود روی سطح آن خواهد بود. با استفاده از مجموعهای از ابزارهای پیشرفته، هدف این ماموریت جستجوی شواهد حیات در مواد فورانی خواهد بود. مطالعات اخیر فابیان کلنر از دانشگاه واشنگتن و همکارانش نشان داده است که حتی یک سلول باکتریایی منفرد در یک دانه یخ نیز میتواند از طریق طیفسنجی جرمی قابل تشخیص باشد. از این رو، امید برای یافتن حیات در اقیانوس پنهان انسلادوس همچنان زنده و قوی است.
گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 








