یکی از معضلات جامعه جهانی امروز اضافه وزن است که تلاش برای کاهش وزن و کم کردن مقدار چربیها در بیش از 60 درصد مردم جهان دیده میشود. وجود مواد غذایی وسوسهبرانگیز و خوشمزه از شیرینی و تنقلات گرفته تا انواع دسرها مانند قهوه و بستنیها در برنامه غذایی که سرشار از کربوهیدرات هستند یکی از دلایلی است که مردم را اسیر اضافه وزن کرده است. متاسفانه رسانههای تصویری نیز به دلیل عدم آگاهیرسانی صحیح به مردم موجب شده تا هر فرد چندین برنامه غذایی متفاوت را دنبال کند در حالی متخصصین تغذیه بر این نکته تاکید فراوان دارند که موثرترین روش کاهش وزن پای بند بودن به یک رژیم غذایی واحد است.
یکی از مرسومترین روشهایی که مردم برای کاهش وزن و پایین آوردن میزان چربی در بدن خود پیش میگیرند استفاده از رژیم غذایی «کم کربوهیدرات» است. فرضیهای که در مورد این نوع رژیم غذایی وجود دارد بیان میکند که مصرف زیاد کربوهیدرات سبب شده تا میزان انسولین بدن افزایش یافته که این امر موجب میشود تا از سوزانده شدن چربیها و کالریهای ذخیره شده توسط بدن جلوگیری شود. از همین جهت متخصصین برنامههای غذایی را به مردم پیشنهاد میکنند که دارای کمترین میزان کربوهیدرات است.
بحثبرانگیزترین نکته این نوع رژیمها وجود این فرضیه است که آیا بهطورقطع کاهش مصرف کربوهیدراتها سبب افزایش متابولیسم بدن و سوزاندن چربیها خواهد شد؟ مجله آمریکایی تغذیه بالینی طبق مطالعات اخیر، دانشمندان به این نتیجه رسیده است که این نوع رژیم غذایی فاقد اثر بوده و کاهش مصرف کربوهیدرات سبب سوزانده شدن چربیها توسط بدن نمیشود.
ایده رژیمهای غذایی کم کربوهیدرات در واقع بر این اصل استوار است که میزان کالری دریافتی توسط فرد ثابت بوده اما غلات تصفیه شده و قندها جایگزین چربیها و پروتئینها میشوند. محققین سازمان جهانی بهداشت به رهبری کوین هال طی آزمایشی به بررسی 17 تن از افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی مفرط بودند پرداختند.
دکتر کوین هال به همراه پرسنل آزمایش خود بیماران را در مدت زمان 2 ماه در یک بیمارستان مجهز به پیشرفتهترین دستگاههای آنالیز کننده بدن مورد آزمایش قرار دادند. محققین در نخستین ماه برای افراد مورد آزمایش رژیمی غذایی مطابق را برنامه تغذیهای روزانه آن افراد تدارک دیدند تا در ماه اول به روش سابق به مصرف زیاد کربوهیدرات بپردازند.
در ماه دوم محققین یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات را بر روی بیماران امتحان کردند. تعیین اثربخشی هر یک از رژیمهای غذایی موجود در زندگی افراد جامعه کاری بسیار دشوار است چراکه عوامل فراوانی در سوزاندن چربیها و کالریها انباشته شده در بدن دخیل هستند. از ورزش کردن گرفته تا کمتحرکی و حتی بیمیلی افراد برای مصرف مواد غذایی طبق رژیم پیشنهاد شده همه و همه از جمله عواملی هستند که بهطور مستقیم بر عملکرد برنامههای تغذیه افراد اثر میگذارند.پ
پایین آوردن کربوهیدرات در برنامه غذایی تاثیری بر روی کاهش وزن ندارد!
محققین پس از گذشت دو ماه نتایج به دست آمده از هر دو رژیم غذایی آزمایش شده را مقایسه کردند و به دلیل وجود علائمی مشابه و نتایجی یکسان در هر دو برنامه غذایی محققین به این نتیجه رسیدند که رژیمهای غذایی کم کربوهیدرات هیچ اثری بر روی کاهش وزن افراد ندارند. یکی از محکمترین استدلالهای محققین برای اثبات این موضوع قرار گرفتن بیماران مورد آزمایش در شرایط یکسان است چراکه میزان فعالیت و ورزش تمام بیماران کنترل شده بوده است.
دکتر کوین هال نتیجه کلی این آزمایش را چنین بیان کرد:
در روزهای ابتدایی آزمایش ما شاهد کاهش میزان انسولین در بدن بیماران بودیم که این اتفاق تا هفته اول ادامه پیدا کرد و انسولین در پایینترین سطح خود قرار گرفت اما برخلاف ایده کلی رژیمهای کم کربوهیدرات ما شاهد مصرف مقادیر بسیار ناچیزی از چربیها و پروتئینهای ذخیره شده توسط بدن بودیم که طبق پیشبینیهای متخصصین ما، مصرف چربی توسط بدن رفته رفته با گذشت چندین روز کاهش پیدا کرده و در روزهای انتهایی آزمایش کاملا متوقف شد.
اگرچه نتایج این آزمایش در روزهای ابتدایی با رژیمهای غذایی کم کربوهیدرات مطابق بود و سبب افت میزان انسولین در بدن شد اما در مدت زمان طولانی بهکلی اثرات این رژیم از بین رفت و در روزهای پایانی آزمایش تنها مقدار 100 کالری در روز توسط بدن بیماران مصرف میشد. اگرچه برای اطمینان بیشتر و رسیدن به نتایجی 100 درصد تعمیمپذیر برای همه افراد لازم است تا آزمایشهایی بزرگتر با جامعه آماری بیشتر صورت گیرد تا عموم مردم مورد مطالعه قرار گیرند اما بدون شک آزمایش صورت گرفته یکی از دقیقترین و پیشرفتهترین آزمایشهایی است که تاکنون در این زمینه انجام شده است.
با این وجود بسیاری از محققین معتقدند که یک معادله ریاضی بسیار ساده در پشت مشکلات اضافه وزن وجود دارد. کارشناسان تغذیه معتقدند اگر میزان سوزاندن کالری توسط بدن بیشتر از مقدار دریافت کالری باشد رفته رفته با کاهش وزن مواجه خواهید شد و این معادله ساده ریاضی موجود در این قضیه است. هرقدر میزان سوزاندن کالری را نسبت به دریافت آن افزایش دهید سریعتر چربیهای موجود در بدن استفاده شده و موجب تعادل وزنی میشوید.
درنهایت باید گفت که کالری فقط کالری است و منبع دریافت آن اهمیتی ندارد بلکه نسبت دریافت به مصرف آن است که تعیین کننده اصلی میزان چربی سوزی شما است بنابراین مطمئنترین روش و برنامه غذایی را میتوان بر پایه همین معادله ساده ریاضی قرار داد.