عمده دلايل سقوط نوکيا در بازار موبايل

نوکيا يک پيشگام در بازار موبايل هاي هوشمند بود. در حقيقت او بود که معناي اسمارت فون را با سري 60 سيمبين خود در سال 2002 به دنيا فهماند. اما پس از آن، روند رشد سيستم عامل بسيار کند دنبال شد. طي پنج سال سيمبين تغيير چنداني نکرد و امکان خاصي به آن اضافه نشد.

در سال 2007 ، ناگهان اپل، آيفون را معرفي کرد. يک موبايل با صفحه نمايش کاملا تاچ و يک سيستم عامل بر معناي اپليکيشن. آيفون بسياري از تعريف ها و انتظارات را راجع به يک اسمارت فون، تغيير داد.

زماني که نوکيا نتوانست در مقابله با آيفون تغيير خاصي در سيستم عاملش بدهد، مشتريان متوجه شدند که نوکيا توان مقابله با اپل را ندارد و شروع به جابجايي به سمت اسمارت فون هاي واقعا هوشمند کردند. با گذشت چند سال، پلتفرم سيمبين پير و پير تر شد. سالخوردگي او هنگام مقايسه اش با iOS و اندرويد بيشتر توي چشم مي زد. از طرف ديگر دنياي موبايل با سرعت زيادي در حال رشد بود (و هنوز هم هست). مشتريان ديگر به موبايل به چشم يک تلفن قابل حمل با يک مرورگر درب و داغان براي وبگردي نگاه نمي کردند، آنها يک ميني کامپيوتر واقعي مي خواستند.

وين لم، تحليلگر برجسته IHS مي گويد «زماني که اپل با آيفون وارد شد، به همه نشان داد که يک شرکت چگونه بايد يک اسمارت فون را بسازد. نوکيا بايد در پاسخ به آيفون سريع تر عمل مي کرد. آنها تا سال 2011 هيچ کاري نکردند و بالاخره به ويندوز فون رو آوردند. حالا آنها دارند چوب پاسخ کندشان را مي خورند.»

از طرف ديگر، سامسونگ حرکت سريعي در بازار تلفن هاي هوشمند داشت. سامسونگ به سرعت ضعف خود را در سيستم عامل شناخت و روي آن پافشاري چنداني نکرد. اما از آنجايي که نوکيا يک سيستم عامل نسبتا موفق داشت، حاضر نشد آن را رها کند و اين کار يک اشتباه بزرگ بود. (همان اشتباهي که ريم با نگه داشتن سيستم عامل بلکبري در حال انجام آن است.)

الکس اسپکتور، تحليلگر آمار (Strategy Analytics analyst) مي گويد «اگر به چند سال قبل نگاه کنيد، مي بينيد که سامسونگ هيچ جايي در اسمارت فون ها نداشت، چنين رشدي براي او بسيار مشکل تر از نوکيايي بود که سرامد شرکت هاي موبايل زمان خود محسوب مي شد.

اندرويد (براي سامسونگ) رايگان است و ويندوز فون (براي نوکيا) پولي

سرعت عمل سامسونگ تنها علت برتري نبود. برتري ديگر چند سيستم عاملي بودن اين شرکت بود. سامسونگ علاوه بر اندرويد و ويندوز فون، براي روز مبادا، بادا (Bada = سيستم عامل متعلق به خود سامسونگ) را نيز زنده نگه داشته. اما فعلا اندرويد رايگان و کارامد، برگ برنده اصلي سامسونگ است.

آقاي اسپکتور مي گويد «سامسونگ اندرويد را در زمان درستي انتخاب کرد و از تکامل آن سود زيادي برد. با توجه به اينکه سامسونگ بازيکن اصلي فضاي اندرويد است، بخش اعظم موفقيت اندرويد متعلق به سامسونگ شد.

از طرف ديگر، نوکيا زمان زيادي را با تمرکز روي سيمبين – تا دوستي اخير با مايکروسافت – تلف کرد. از طرف ديگر، آنچنان که از آمارها بر مي آيد، گل سرسبد موبايل هاي ويندوز فوني نوکيا، لوميا، هنوز فروش کافي را براي بالا نگه داشتن شرکت نداشته است.

آقاي لم مي گويد «روي کاغذ همکاري دو شرکت خوب است، اما شروع اين همکاري – دو سال بعد از ورود آيفون و اندرويد – براي تصاحب بازار خيلي دير بود.

عدم جلب رضايت هيچ يک از طبقه هاي بازار

نوکيا نه تنها در دنياي اسمارت فون ها کند عمل کرد و طبقه بالا را از خود رنجاند، که طبقه ميانه و پايين بازار را نيز در نظر نگرفت. ساير شرکت هاي رقيب مانند اچ تي سي، هوايي و ZTE با هدف قرار دادن طبقه ميانه و پايين مانند بازارهاي چين ضربه سخت ديگري به نوکيا وارد کردند.

آقاي اسپکتور مي گويد «نوکيا به خرده فروشي ها هم توجه چنداني نکرد. اين فروشندگان گرچه سود چنداني نداشتند، اما با رها کردن آنها و رانده شدن به سوي رقبا، به يک خطر ديگر براي نوکيا در بازار طبقه پايين بازار تبديل شدند.

نوکيا با کلاس نيست

گرچه موبايل هاي پاره آجري قديمي نوکيا – و بازي مار (Snake) روي آنها – حس نوستالژي آدم را بالا و پايين مي کند، اما اين مسئله هم يک مشکل ديگر نوکيا است. مشتريان، خصوصا نوگراها، نام نوکيا را چيزي متفاوت از تکنولوژي حس مي کنند. و در دنياي حاضر، داشتن جديدترين و درخشنده ترين گجت اهميت اصلي را دارد.

آقاي لم مي گويد «نوکيا يک جور برند قديمي است و با آن احساس جديد بودن نداريد. امروزه نام سامسونگ با نوگرايي عجين شده است. نوکيا مانند يک چمدان قديمي است که تلفن هاي پاره آجري سنتي را درون خود نگه مي دارد.»

نوکيا در بازار جديد يک نوگرا نبود. اقدام مخترعانه بزرگي انجام نداد. حداقل نه تا زمان ورود موبايل هاي ويندوز فون.

نوکيا مرد عمل نبود

يکي از برتري هاي اصلي سامسونگ و ساير شرکت ها نسبت به نوکيا عکس العمل هاي سريع شان بود. سامسونگ با موبايل سرامد زمان خود، گالاکسي اس توانست پاسخ خوبي به امکانات آيفون بدهد. اما نوکيا هيچ وقت در برابر برگ هاي برنده و موبايل هاي خاص شرکت هاي رقيب، چيزي رو نمي کرد و حرفي براي گفتن نداشت.

آقاي اسپکتور مي گويد «اگر به عملکرد اپل نگاه کنيد، مي بينيد که تلفن شرکت را فقط تحت برند آيفون عرضه کرد. نامي به يادماندني و خاص که مشتريان براي ورودش لحظه شماري مي کنند. سامسونگ هم روش بسيار مشابهي براي تلفن هاي اصلي اش پيش گرفت. مشتريان مي دانند که هر سال بايد منتظر يک گالاکسي اس جديد باشند. اين انتظار تقاضاي خريد را افزايش مي دهد.»

از طرف ديگر، سامسونگ يک طيف گسترده از اسمارت فون ها دارد و بسياري از آنها زير ??? دلار قيمت دارند. به اين ترتيب طبقه اي که توانايي (يا قصد) خريد موبايل هاي گران قيمت شرکت را ندارند، نيز دست خالي برنمي گردند. در اينجا سامسونگ از روند توليد سخت افزار خود – براي کاهش هزينه توليد و در نتيجه کاهش هزينه تمام شده موبايل هايش – به خوبي بهره برده است.

آقاي لم مي گويد «برخلاف ساير شرکت ها، سامسونگ توانايي توليد تمامي سخت افزارها از جمله نمايشگر، پردازنده و … را دارد.»

اما چندان نگران و ناميد نباشيد. اگرچه اوضاع ظاهري نوکيا در سال هاي اخير بهم ريخته، در گوشه رينگ گير افتاده و شرکت ها قصد دارند از رويش رد شوند، آب برايش در دنياي اسمارت فون ها حسابي گل آلود شده و سامسونگ هم به زيبايي در حال ماهي گرفتن است، اخيرا هم کرسي پادشاهي کل موبايل ها را به همان سامسونگ داده است و در درون شرکت هم، سيمبين عزيزش در کنجي خزيده و نفس هاي آخر را مي کشد، گرچه مجبور شده است 10 هزار نفر از کارمندانش را اخراج کند، چند شرکت اش را تعطيل کند، چند مديرش را تعويض، گرچه همين چند روز پيش 10 درصد سهامش کاهش يافته است، اما به معني اين نيست که اين شرکت با ويندوز فون ها برنمي گردد، هنوز هم طراحي هاي لوميايش خيره کننده اند، هنوز هم دوربين پيورويوي او براي بقيه شرکت ها دست نيافتني و براي کاربران شگفت انگيز است و از همه مهم تر او تجربيات تلخي دارد که در پيمودن ادامه راه با ارزش ترين راهنمايش هستند.

آقاي لم مي گويد «نوکيا و مايکروسافت ضعيف نيستند، آنها براي خودشان سرمايه اي هستند. ما اعتقاد داريم که نتيجه خوبي در اين دوستي است و در طولاني مدت ويندوز فون موفق خواهد بود. در سال مالي آينده، اين شرکت بسياري از مخارج خود را کاهش مي دهد و واقعا روي چيزهايي که به سود شرکت است تمرکز مي کند.»