پس از دههها مطالعه و بررسی در اندازهی ستارهها، دانشمندان توانستند نقشهی سه بعدی از 1.2 میلیون کهکشان را به دست آورند. این نقشهی سه بعدی، گسترش هستی را به مرور زمان محاسبه میکند؛ البته با در نظر گرفتن نظریهای که در آن، انرژی تاریک در افزایش اندازهی هستی نقش دارد.
برای تشکیل این نقشه، صدها دانشمند در پروژهی «Baryon Oscillation Spectroscop Surve» یا به اختصار BOSS (بخشی از برنامهی اسلون دیجیتال پیمایش آسمان ۳) که اندازهگیری گسترش هستی در طول زمان را برعهده دارد، همکاری کردهاند. نقشهی کامل، به اندازهی ۶۵۰ مکعب میلیارد سال نوری گسترش یافته که تقریبا، یک چهارم آسمان را تشکیل میدهد.
عکس فوق که تقریباً 3 درصد از یافتههای تحقیق یاد شده را تشکیل میدهد، موقعیت 48.741 کهکشان را در زمان حدود 6 میلیارد سال قبل به تصویر میکشد. این نما حدود یک بیستم از آسمان را پوشش داده؛ ضمن اینکه پهنای این تصویر حدود 6 میلیارد سال نوری و ارتفاع آن تقریباً 4.5 میلیارد سال نوری را در بر میگیرد، (هر نقطه در این تصویر، یک کهکشان است). نقطههای زرد رنگ نشانگر نزدیکترین کهکشانها و رنگ بنفش، دورترین کهکشانها را نشان میدهد. نقاط خاکستری مناطقی را نشان میدهند که نقشهبرداری نشدهاند. این تصویر، ۴۸۷۴۱ کهکشان، یعنی تقریبا ۳ درصد از کل داده را نشان میدهد، این بدان معناست که آنها در مجموع ۱۶۲۴۷۰۰ کهکشان را مشاهده کردهاند.
دانشمندان معتقدند با بررسی شیوه خوشهبندی کهکشانها در کنار یکدیگر که به تشکیل ابرخوشههای کیهانی منتهی میشود، میتوانند ساختار جهان هستی را مشخصتر کرده و نیروی جاذبه گرانشی را بیشتر از قبل بشناسند.
«دیوید شلیگل»، اخترفیزیکدان آزمایشگاه ملی لارنس برکلی در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد:
ما بزرگترین نقشه ممکن را برای مطالعه 95% درصد از جهان هستی که تاریک است، ساختهایم. در این نقشه، میتوان دید که کهکشانها بر اثر گرانش و به وسیلهی ماده تاریک به سمت کهکشانهای دیگر کشیده میشوند و در مقیاس بزرگتر، میبینیم که انرژی تاریک با تأثیر خود بر کهکشانها، باعث انبساط عالم میشود.
دانشمندان در پروژهی BOSS به کمک ردیابی فشار امواجی که از انفجار بزرگ سرچشمه گرفته و طی چهارصد هزار سال بعد به شکل مادهی امروزی منجمد شده، موفق به اندازه گیری افزایش اندازهی هستی شدند. این دانشمندان، از 2 تا 7 میلیارد سال قبل حرکات کیهانی را ردیابی کردهاند. در این اندازهگیریها، نقش انرژی تاریک و مادهی تاریک در رشد اندازهی هستی در نظر گرفته شده است. اگر میزان گسترش کهکشانها را اندازه گیری کنیم، شاهد رقابت این دو عامل در افزایش گسترهی هستی خواهیم بود.
فلوریان بویتلر از دانشگاه Portsmouth در این باره میگوید:
در صورتی که انرژی تاریک در طول این مدت باعث گسترش هستی شده باشد، نقشهی ما نشان میدهد که نقش بسیار آرامی داشته است؛ این تغییرات در طول ۷ میلیارد سال، ۲۰ درصد بوده است.
در تصویر بالا، برشی متشکل از 10% نقشه فوق را میبینیم که ساختار سه بعدی جهان را نشان میدهد. در این تصویر، قسمتهای تیره نشانگر فضاهای تهی و قسمتهای روشن نشانگر ابرخوشههای کهکشانی هستند.
در همین راستا، شرلی هو اخترفیزیکدان دیگر آزمایشگاه برکلی و دانشگاه کارنگی ملون در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد:
حال میتوانیم نحوه خوشهبندی کهکشانها و ستارگان را به طور دقیق بر حسب زمان اندازهگیری کنیم. بدین ترتیب، قادر هستیم نظریه نسبیت عام را در مقیاسهای کیهانی بیازماییم.
به اعتقاد محققین تا به اینجا، دادههای فوق با مدل استاندارد کیهانی مطابقت دارند. بنابراین در تحقیقات آینده، دانشمندان با استفاده از نتایج این پژوهش میتوانند تأثیر انرژی تاریک را به خوبی فهمیده و طبق اظهارات «ناتال رو»، مدیر بخش فیزیک آزمایشگاه برکلی، بتوانند روند انبساطی جهان هستی را به طور دقیقتری پیشبینی نمایند.ن