یک اصطلاح در علم وجود دارد که می گوید: “همه چیز نسبی است”. به عنوان نمونه خوب بودن یک انسان نسبت به بدی فرد دیگری سنجیده می شود، یا بزرگ بودن کره زمین نسبت به ابعاد و اندازه انسان های کره زمین بیان می شود. اما اگر بخواهیم یک تناسب میان کره زمین و نه حتی کهکشان دربردارنده آن، بلکه منظومه شمسی برقرار کنیم، آیا کلمه کوچک نیز برای آن زیادی نیست؟ کائنات به اندازه ای وسیع و تعداد کهکشانهای جهان به اندازه ای زیاد است که گنجاندن آن در ذهن هر فردی مغز وی را متلاشی خواهد کرد.
تعداد کهکشانهای جهان چقدر است؟
پیش از پرداختن به این بحث بهتر است تعریفی از کهکشان داشته باشیم. کهکشانها سامانههایی بزرگ با چهارچوب و مرز مشخص متشکل از ستارهها، بقایای ستارهای، ماده تاریک، گازها و گرد و غبارهای میان ستارهای هستند که اجزاء یاد شده را با نیروهای گرانشی در کنار یکدیگر تحت یک سیستم درآورده اند. در نظر داشته باشید کوچکترین کهکشانها دارای گستره ای به اندازه چند صد سال نوری و دارای حداقل ۱۰ میلیون ستاره هستند. بزرگترین کهکشانها تا ۳ میلیون سال نوری پهنا داشته و بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ میلیارد ستاره را در دل خود جای داده اند.
تعداد کهکشانهای جهان بیش از آنچه بشر متصور بوده است
به کمک تلسکوپ هابل و دیگر تجهیزات قدرتمند مشاهده اجرام آسمانی، ستاره شناسان دقیق ترین سرشماری تا به امروز درباره تعداد کهکشانهای جهان که توسط ما قابل مشاهده هستند را به تکمیل رساندند. تنها با مقایسه اعداد و ارقام به دست آمده با فرضیات پیشین باید گفت که کاملا در خواب غفلت به سر میبردیم.
جهان قابل مشاهده، یعنی بخشی از کائنات که توسط ما بر روی کره زمین قابل دیده شدن است، بالغ بر 10 تا 20 برابر بیشتر از تعداد کهکشانهای جهان که تا قبل از این تخمین زده میشد در دل خود جای داده است. با یک ضرب ساده مشخص می شود که عدد صحیح به جای 100 میلیارد، بین 1 تا 2 تریلیون است. بله، تنها 1 تریلیون کهکشان در قسمتی از کائنات که توسط ما قابل مشاهده است. به نظر شما ورای آن چه بشر می تواند ببیند، چه تعداد کهکشان دیگر وجود دارد؟ آیا اصلا می توان عددی مشخص برای آن تعیین نمود؟
در نتیجه این بروزسانی درباره تعداد کهکشانهای جهان، باید تخمین خود از تعداد ستاره های در معرض دید بشر را نیز افزایش دهیم، به این معنی که این عدد چیزی در حدود 700 هزار میلیارد میلیارد (1 هفت و در ادامه آن 23 صفر) است.
از آنجائیکه کیهان در حدود 13.8 میلیارد سال قبل پدیدار شد، ما تنها قادریم تا اشیائی که در فاصله مشخصی از ما قرار دارند را مشاهده کنیم و همین تخمین تعداد کهکشانهای جهان را محدود به محیط اطرافمان می کند. هرچیزی فراتر از این فاصله برای ما ناپیدا است، چون نور منعکس شده از اشیا موجود در چنین فواصلی زمان کافی برای رسیدن به ما نداشته اند. اگر بخواهیم پیرو این حرف که “غیرممکن، غیرممکن است” پیش برویم، فرآیند تخمین تعداد کهکشانهای جهان با در نظر گرفتن آن چه ورای دیده ما است را باید سخت ترین چالش پیش روی بشر یاد کنیم.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که طبق این تحقیقات مشخص شده، بسیاری از کهکشانهای امروزی از تجمیع کهکشانهای کوچکتر طی زمان ایجاد شده و هم اکنون نیز به فرآیند بزرگ شدن خود ادامه می دهند، چنانکه کل کائنات با سرعت فزاینده ای در حال انبساط است.