تقریبا نیمی از مردم آمریکا نمیتوانند باور کنند که حالا دونالد ترامپ رییس جمهور کشورشان شده و هنوز هم نگران سیاستها و برنامههای او برای آینده جامعه خود هستند. حتی ناراحتی بسیار زیاد، برخی مردم را به فکر مهاجرت به کانادا انداخته و بازدید بسیار زیاد آنها از سایت مخصوص مهاجرین این کشور باعث بسته شدن آن شده است. اما در این میان، عدهای از مردم بیش از هر گروهی از حضور ترامپ در این منصب ناراحت هستند؛ افرادی که برنامههای سفر انسان به مریخ را در ذهن خود پروراندهاند.
شاید صحبت در این مورد آن هم زمانی که بسیاری از شرکتهای بزرگ در تدارک سفر انسان به مریخ هستند شبیه به یک جوک باشد. اگرچه شرکتهای فعال در این حوزه همچون بویینگ و اسپیس ایکس با مدیریت ایلان ماسک، اصرار زیادی به ارسال اولین مریخیها در سالهای 2022 تا 2024 دارد. حال تصور کنید که ترامپ در سال 2020 باز هم به عنوان رییس جمهور آمریکا انتخاب شود، در این صورت چه چیزی در انتظار مردم خواهد بود؟
ماسک برنامههای زیادی برای تشکیل یک تمدن بزرگ در سیاره سرخ داشته و میخواهد یک میلیون نفر را به مریخ بفرستد. همچنین قیمتی که برای هر بلیط در نظر گرفته شده، 200 هزار دلار یا کمتر به ازای هر نفر است. اگر به یاد داشته باشید در کنگره بین المللی فضانوردی مکزیک بود که ماسک از برنامههای خود برای تشکیل تمدنی جدید در مریخ صحبت کرده و اطلاعات دقیق از روش ارسال مردم به سیاره سرخ را بیان نمود. در جلسه پرسش و پاسخ “از من هر چه میخواهید بپرسید” اخیر وی که از طریق شبکه اجتماعی ردیت (Reddit) برگزار شده بود نیز در همین رابطه از او سوال شد و ماسک در پاسخ، به توقف هر بخش از پروژه زندگی در مریخ در صورت لزوم اشاره کرد. اما منظور او چه بوده است؟
بهتر است نگاهی به برنامه سفر انسان به مریخ داشته باشیم.
1. بررسی ماموریتها
این متنیست که ماسک در ردیت نوشته:
ماموریت سفینه فضایی Red Dragon در سال 2018 به منظور اطمینان از توانایی ما برای نشستن بر سطح مریخ بدون هیچ چیز اضافی و برای اینکه بفهمیم چگونه آب را از واکنش ساباتیر CH4/O2 به دست آوریم، انجام خواهد شد.
پیش از این نیز ماسک گفته بود: “انجام این واکنشها به ما در پیدا کردن تکنولوژیهای مورد نیاز برای فرستادن محمولههای بزرگ به مریخ، کمک بسزایی میکند”. با این صحبتها و مواردی که از قبل اعلام شده بود، میتوانیم منتظر دستگاههای جستجوگر آب یا رباتهایی برای انجام واکنشهای ساباتیر باشیم. این واکنش در واقع یک فرآیند شیمیاییست که در آن کربن، از سطح مریخ جذب و با هیدروژنی که از آب به دست آمده، ترکیب میشود تا نهایتا سوخت قابل استفاده متان در حاصل گردد. در ماه سپتامبر هم ماسک با اشاره به اتمسفر غنی از کربن دی اکسید (CO2) و مناطق پوشیده شده از یخ آب در مریخ، از راههایی برای به دست آوردن آب و سوخت متان سخن گفته بود.
2. ساخت کارخانه بزرگ سوخت
قدم بعدی در برنامه سفر انسان به مریخ ایلان ماسک، با احداث کارخانهای برای تولید سوخت همراه خواهد بود که در اولین ماموریت سفینه فضایی Heart of Gold، ابزار مورد نیاز آن به مریخ ارسال میشود.
بهعلاوه، مدیران اسپیس ایکس مدعی شدهاند که راه فرود بر سطح مریخ را بدون ایجاد هر گونه آسیبی به آن پیدا کرده و بر خلاف فضاپیمای شیاپارلی (Schiaparelli) در ماموریت اگزومارس 2016 (ExoMars 2016) که برخورد شدیدی با سطح مریخ داشت، از چندین منبع سوخت متان استفاده خواهند کرد.
همچنین در این جلسه، ماسک با اشاره به برخی از برنامههای خود برای اولین سفر سفینه فضایی Heart of Gold، اعلام کرد: “تفکرات من باید بسیار پوچ باشد اگر بخواهم سفینههای فضایی را تنها به مریخ فرستاده و هیچ برنامهای برای بازگرداندن آنها نداشته باشم. در این صورت ما با حجم انبوهی از سفینههای فضایی بیمصرف در سطح مریخ رو به رو خواهیم بود.”
3. ماموریت اولین افراد ارسالی به مریخ
این چیزیست که ماسک در ردیت نوشت: “اولین افرادی که به مریخ فرستاده میشوند، در پایگاهی کوچک، کار ساخت کارخانه سوخت را تمامی خواهند کرد.”
اگر اولین افرادی که به مریخ ارسال میشوند وظیفه ساخت کارخانه سوخت را داشته باشند، پیش از هر چیز باید برای خود زیستگاهی را ایجاد کرده و نیازهای اولیه خود همچون نفس کشیدن و آشامیدن را برطرف کنند. چنین چالشهایی، ذهن بسیاری از مردم و کارشناسان فضانوردی را مشغول کرده است. اما ماسک در پاسخ به یکی از کاربران ردیت، به زندگی اولین افراد در خانههایی با گنبد شیشهای و استفاده از رباتها برای توسعه آن اشاره کرد.
یکی دیگر از پرسشها، نام اولین جمعیت مریخی بود: “زمانی که اولین افراد ارسالی با نام Mars Base Alpha زندگی خود در سطح مریخ را آغاز میکنند، ابزار مورد نیاز آنها برای ساخت کارخانه سوخت، طی ماموریت سفینه فضایی Heart of Gold به دستشان خواهد رسید.”
به هر صورت هنوز هم اطلاعات مهندسی و فنی زیادی از سفر انسان به مریخ در دست نبوده و هنوز هم پرسشهای زیادی پیرامون تشکیل تمدن انسانی در مریخ وجود دارد که ماسک باید به آنها پاسخ دهد.
4. تشکیل تمدن در مریخ
ماسک در ردیت به کاربران اعلام کرد که با دو برابر کردن تعداد پروازها میان مریخ و زمین که هر 26 ماه یکبار اتفاق میافتد، میتوانیم شاهد رشد خود به خودی شهرها در مریخ باشیم. بر اساس اطلاعاتی که وبسایت Popular Mechanics منتشر کرده، هر تمدن فضایی برای شکلگیری و تنوع ژنتیکی، تنها به ده هزار داوطلب نیاز خواهد داشت.
اما افکار ماسک صرفا به این موارد ابتدایی محدود نشده و او میخواهد در سیاره مریخ همه چیز، از کارخانههای تولید آهن گرفته تا پیتزا فروشیها، وجود داشته باشد. از این رو، جمعیت تقریبی یک میلیون نفری، میتواند یک شهر پر رونق همچون تگزاس، آستین یا سنخوزه را ایجاد کند.
با تاسیس یک پایگاه عملیاتی در سطح مریخ که توانایی تولید متان را داشته باشد، شاید اسپیس ایکس و شریک احتمالیاش، بویینگ، بخواهند تجهیزات بسیار گرانقیمت خود را هر 26 ماه یکبار به زمین بفرستند. اما طبق پیشبینیها، تا آن زمان فاصله مریخ و زمین بسیار بیشتر از فاصله 140 میلیون مایلی فعلی خواهد بود. از آنجایی که تمامی ابزار قابلیت استفاده مجدد را دارند، شاید همین موضوع فرصتی برای ارسال افراد بیشتر و توسعه سریعتر شهرها در مریخ را فراهم کند.
برای پشتیبانی و تشویق مردم به مهاجرت به مریخ، ماسک با قرار دادن سکوهایی مختلف در اطراف زمین، امکان ملحق شدن مردم به سیستم حمل و نقل بین سیارهای شرکت اسپیس ایکس را فراهم خواهد کرد.
اگرچه نباید فراموش کرد که پیشتر ماسک اعلام کرده بود، اولین افراد داوطلب سفر به مریخ، باید خود را برای مرگ آماده کنند. ریسک اولین سفر انسان به مریخ بسیار بالا بوده و شاید تعداد تلفات آن نیز بالا باشد.
خوشبختانه در پاسخ ماسک به یکی از کاربران ردیت در این زمینه، سوخت کافی در سفینههای سیستم حمل و نقل بین سیارهای وجود خواهد داشت و بدون در نظر گرفتن فاصله زمین تا مریخ، آنها میتوانند عملیات امدادرسانی را سرعت بخشند.
اما آیا برنامه سفر انسان به مریخ عملی است؟
حتی با وجود این اطلاعات جدید، باز هم نمیتوانیم از عملکرد بدون نقص برنامه ماسک اطمینان داشته باشیم و در کنار هم آمدن لغاتی همچون “تاحیر” و “ماموریت فضایی”، بدون شک به پروژه سفر انسان به مریخ مربوط مربوط میشود، پروژهای که البته شاید در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ هرگز آغاز نشود.
اما آیا برنامه ماسک بالاخره عملی میشود؟
John Logsdon، یکی از کارشناسان سیاست فضایی دانشگاه جورج واشنگتن که در کنفرانس مکزیک ایلان ماسک نیز حضور داشت، با اشاره با اینکه همه چیز “ممکن” است، نسبت به این پروژه تردید زیادی دارد:
به نظر من، محقق شدن سفر انسان به مریخ آن هم با چنین برنامهای بسیار بعید است. ماسک جزئیات هر زمینهای که شاید به حجم انبوهی از اطلاعات نیاز داشته باشد را به حداقل میرساند تا طرح خود را بیان کند. با اینکه او اطلاعات بسیاری را از برنامه خود با همگان به اشتراک گذاشته، اما ما هنوز نمیدانیم که صد نفر اولی که قرار است به مریخ ارسال شوند، کجا و چگونه زندگی خواهند کرد و شاید این، چیزی باشد که تنها با نهایی شدن سفر، بتوانیم از حقیقت آن باخبر شویم.
او تنها چشم اندازی از برنامه خود را پیش روی ما قرار داده، چشم اندازی که البته در آن تناقض زیادی دیده میشود. شاید او با این صحبتها میخواهد انگیزهای را در مردم ایجاد کند.