جستجوی حیات مریخی در دیگ های یخی قدیمی سیاره سرخ

ما انتظار نداریم که روی مریخ به موجودات پیشرفته‌ای همچون موش برخورد کنیم. با این حال حیات مریخی می‌تواند به شکل میکروبی بر روی آن وجود داشته باشد. پروژه‌هایی در دست اقدام است (همچون ExoLance) تا با رفتن به زیر سطح مریخ، در آنجا به دنبال حیات باشند. اما محققان دانشگاه تگزاس، مکان دیگری که برای یافتن حیات بسیار امیدوارکننده است را پیشنهاد داده‌اند: ساختار عجیبی که می‌تواند باقی‌مانده یک “دیگ یخی” باشد و مکان مناسبی از نظر گرما و مواد شیمیایی غنی بوده و همچنین محیط دوستانه‌ای برای میزبانی حیات است.

این گودال قیف‌مانند داخل دهانه‌ای در حوضه Hellas قرار گرفته است. تصور می‌شود که در این محل در زمان‌های گذشته دریاچه عظیمی وجود داشته است و امروزه نیز فعال بودن آن از نظر آتشفشانی و همچنین یخی، آن را به محل مناسبی برای شکل‌گیری حیات میکروبی تبدیل می‌کند.

Joseph Levy سرپرست این پروژه می‌گوید:

از آنجایی که به نظر می‌رسد این محل عناصر کلیدی برای شکل‌گیری حیات شامل: آب، گرما و سایر مواد لازم را دارد، ما در تحقیقمان برای یافتن مکان‌های مناسب حیات، به این محل رسیده‌ایم.

این محل مشابه مکان‌هایی در روی زمین است که به آنها دیگ‌های یخی گفته می‌شود. علت این نامگذاری فوران‌های آتشفشانی از زیر سطوحی است که با لایه‌هایی از یخ پوشیده شده‌اند. این عوارض سطحی بر روی مریخ شکل‌های عجیبی دارند که مشابه چشم یک گاو به نظر می‌رسند.

برای اینکه مشخص شود عارضه Hellas و یک مورد دیگر به نام Galaxias Fossae واقعا دیگ یخی هستند یا فقط از برخورد سیارک شکل گرفته‌اند، این گروه با استفاده از تصاویر استروسکوپیک به بررسی سه‌بعدی ارتفاع این دو محل پرداخت. نتیجه کار ساختار کاملا قیفی‌شکل این عوارض بود.

Levy می‌گوید:

این یافته کاملا ما را شگفت‌زده کرد و باعث شد تا به این فکر کنیم که آیا این نواحی ناشی از ذوب‌شدن بخش مرکزی و کنارزدن یخ‌های آن هستند، یا اینکه چندین برخورد سیارکی باعث رانده‌شدن یخ و گسترده‌شدن اندازه ظاهری دهانه شده است.

اما برخلاف ظاهر کامل مشابه Hellas و Galaxias Fossae، این تیم محقق نتیجه گرفت که نحوه تشکیل آنها کاملا با هم تفاوت دارد. به نظر می‌رسد که Galaxias Fossae با توجه به خرده‌های باقی‌مانده اطرافش، یک دهانه برخوردی باشد. چراکه سیارک برخوردی نتوانسته این خرده‌ها را از اطراف گودال کنار زده و پاک کند. از طرف دیگر، اطراف Heallas چنین خرده‌هایی وجود نداشته و الگوی شکستگی‌های آن با فوران آتشفشانی که یخ‌های سطحی را ذوب کرده، مطابقت دارد.

نتیجه چنین فرآیندی در گودال Hellas که شرایط لازم برای حیات مریخی را فراهم آورده، آن را به مکان بسیار مناسبی برای ماموریت‌های آینده جستجوی حیات تبدیل می‌کند. حتی دهانه دیگر نیز باید با دقت بیشتر بررسی شود، شاید آن هم یک دیگ یخی قدیمی‌تر بوده و حیات مریخی در آن هم می‌توانسته شکل گرفته باشد.

این تحقیق در مجله Icarus به چاپ رسیده است.