گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
گرچه هنوز یک درمان قطعی و علاج صد در صدی برای بیماری اچ آی وی مثبت بدون اثرات جانبی مخرب وجود ندارد، اما داروی ایدز امروزه دیگر یک رویا نیست. داروهای متعددی در جهان وجود دارند که می‌توانند اثرات جانبی این بیماری را کاهش دهند و حداقل شرایطی را به وجود بیاورند که بیمار مورد نظر بتواند سال‌های باقی‌مانده از عمر خود را در وضعیت بهتری به سر ببرد.
یکی از این داروها که جزو معدود نمونه‌های قابل تهیه در بازار به شمار می‌رود، داروی Daraprim است. این داروی ایدز که از حدود پنجاه سال پیش در حال توسعه و تکمیل بوده است، توسط کمپانی داروسازی آمریکایی Turing Pharmaceuticals خریداری شده است. بعد از خریداری حق فروش و تولید ترکیب خاصی از این دارو در ایالات متحده‌ی آمریکا توسط این کمپانی، قیمت آن تنها در یک شب و به طور ناگهانی، ۵ هزار درصد افزایش یافت و مارتین شکرلی (Martin Shkreli) سی و سه ساله، مدیر این کمپانی، به یکی از منفورترین شخصیت‌های تاریخ جهان در میان مردم و به خصوص مبتلایان به این بیماری وحشتانک تبدیل شد.
با این که ترکیبات دارویی Daraprim از سال ۱۹۵۳ میلادی از وضعیت پتنت خارج شده و در دسترس محققان مختلف قرار داشته است، اما شرکت دارویی تورینگ با خرید حق پخش و توزیع آن در ایالات متحده‌ی آمریکا، قیمت آن را به طرز عجیب و بی‌رحمانه‌ای بالا برده است. اینجا بود که دانش‌آموزان دبیرستانی در کشور استرالیا به فکر کار و تحقیق بر روی این موضوع افتادند و توانستند ترکیبات این داروی گران‌قیمت را بازطراحی و به صورت اوپن سورس در اختیار محققان سراسر جهان قرار دهند.
ترکیبات مورد نیاز برای تولید داروی Daraprim و مقداری از دارو که به صورت پودر سفیدرنگ و توسط دانش‌آموزان در آزمایشگاه این دبیرستان تولید شده است
آستین ژانگ (Austin Zhang) دانش‌آموز ۱۷ ساله‌ی دبیرستان Sydney Grammar در استرالیا می‌گوید که کار کردن بر روی یک مشکل که در جهان واقعی مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، اشتیاق آنها را بسیار افزایش داده است؛ به خصوص با توجه به قضایا و پیشزمینه‌ای که درباره‌ی این دارو وجود داشته است.
برای این‌که یک نسخه‌ی جدید از داروی مورد تایید قرار بگیرد، کمپانی داروسازی مورد نظر باید ترکیبات داروی خود را با ترکیبات داروی تولید شده توسط کمپانی تورینگ که به تایید نهاد استانداردگذاری FDA رسیده است، مورد مقایسه قرار دهد. از آنجا که کمپانی تورینگ عرضه‌ی محصولات خود را تنها به دکترها و داروخانه‌های ایالات متحده‌ی آمریکا محدود کرده است، مهندسی معکوس برای دستیابی به ترکیبات این دارو نیز بسیار سخت‌تر شده است. کمپانی‌های داروسازی بعد از این مرحله باید یک روند طولانی و سنگین را برای اخذ تاییدیه از نهادهای قانونی و بهداشتی رسمی طی کنند که به دلیل عرضه‌ی محدود دارو، این روند توجیه زیادی برای آنها و سرمایه‌گذارانشان ندارد؛ تنها کمتر از ۱۰ هزار نسخه از داروی Daraprim به طور سالانه در ایالات متحده‌ی آمریکا تجویز می‌شود و به دلیل ساختار توزیع محدودی که در این کشور وجود دارد (متفاوت از تقریبا تمام کشورهای جهان)، صرفه‌ی اقتصادی برای طی کردن چنین روند طولانی و طاقت‌فرسایی از بین می‌رود.
این تحقیقات باعث کاهش قیمت داروی ایدز خواهد شد؟
هرچند که طراحی و توسعه‌ی یک نسخه‌ی متن‌باز این داروی ایدز Daraprim، بار دیگر سیاست‌های بی‌رحمانه و غیر منصفانه‌ی مارتین شکرلی برای قیمت‌گذاری داروی مورد نظر را نشان می‌دهد، اما این دستاورد به طور مستقیم نمی‌تواند به بیماران مبتلا به این بیماری کشنده کمکی کند. آقای شکرلی با ارسال یک توییت در روز گذشته، نسبت به این خبر واکنش نشان داده و ارزش آن را به نحوی نادیده گرفته است؛ او در این توییت واکنشی همراه با تمسخر نسبت به این تحقیقات داشته و اعلام کرده است که هر دارویی می‌تواند در مقیاس محدودی تولید و با قیمت پایینی فروخته شود:
@nedavanovac lol how is that showing anyone up? almost any drug can be made at small scale for a low price. glad it makes u feel good tho.
— Martin Shkreli (@MartinShkreli) December 1, 2016
البته این موضوع به معنای آن هم نیست که تمام این تحقیقات بی‌فایده بوده اند و به جایی نخواهند رسید. در حقیقت دانش‌آموزان خلاق این دبیرستان استرالیایی به سراغ الگوبرداری از یک ترکیب آماده نرفته‌اند و با دنبال کردن تکنیک مهندسی معکوس، خودشان به ترکیب مورد نظر دست پیدا کرده‌اند؛ آنها این کار را از طریق انجام آنالیز طیفی بر روی تمام ترکیبات جدید انجام داده‌اند.
این گروه تحقیقاتی همچنین نتایج این دستاورد خود را بر روی گیت هاب و به صورت رایگان منتشر کرده‌اند؛ اتفاقی که منجر به دریافت کمک‌هایی از سوی کنسرسیوم اپن سورس مالاریا (OSM) که توسط بیل گیتس حمایت می‌شود، شده است. به طور مثال متخصصان این کنسرسیوم به آنها گوشزد کرده‌اند که روند توسعه و ساخت چنین دارویی برای دانش‌آموزان در یک آزمایشگاه معمولی در دبیرستان کار خطرناکی است و آنها نیاز به انجام تغییراتی در بخش‌های مختلف داشته‌اند.
بعد از به دست آوردن یک دستگاه طیف‌نگار پیشرفته، این دانش‌آموزان موفق به تولید ۳.۷ گرم از ماده‌ی خالص pyrimethamine شده‌‌اند که در بازار ایالات متحده‌ی آمریکا ۱۱۰ هزار دلار قیمت دارد و البته قرار است نتایج تحقیقات آنها نیز در همایش‌های معتبر جهانی معرفی شود. همچنین کنسرسیوم اپن سورس مالاریا راهنمایی را در این لینک منتشر کرده‌اند که به هر فرد علاقه‌مندی این امکان را می‌دهد که با دنبال کردن آن بتواند ماده‌ی مورد نظر برای ساخت داروی ایدز را خودش تولید کند.
در نهایت این دستاورد بزرگ می‌تواند به عنوان یک نقطه‌ی درخشان بسیار بزرگ در پرونده‌ی حرفه‌ای این دانش‌آموزان ۱۶ و ۱۷ ساله ثبت شود. هرچند که آنها شاید نتوانند محصول خود را در بازار به فروش برسانند، اما نتیجه‌ی این تحقیقات ثابت می‌کند که افرادی مثل مارتین شکرلی تا چه حد از سیستم توزیع دارویی ایالات متحده‌ی آمریکا سود می‌برند؛ سیستمی که نسبت به دیگر کشورها، تا حد زیادی باب میل کمپانی‌های داروسازی است.