هر سال صدها هزار نفر به بیماری مرگبار ایدز آلوده میشوند تا بشر به جای پیش رفتن در سمت ریشهکن کردن ویروس اچآیوی، بیشتر درگیر عواقب ناشی از آن بر سلامت جهانی شود. ایدز با وجود مرگباربودن، از یک سو جالب عمل میکند؛ برخلاف بسیاری از ویروسها که خود سبب از پای درآوردن یک فرد میشوند، HIV مستقیما سبب مرگ و میر نمیشود، بلکه با تضعیف سیستم ایمنی، بدن را در برابر سادهترین بیماریهای دیگر آسیبپذیر میکند. درست مثل اینکه به جای منفجرکردن مستقیم یک خودرو، سیستم ترمز آن را قطع کنیم! این خودرو بالاخره یک جا حین داشتن سرعت بالا (با مبتلا شدن به یک بیماری شدید) چپ خواهد کرد، هر چند ممکن است تا سالها به کار خود ادامه دهد. به دلیلی مشابه، فرد مبتلا ممکن است با مقاومت در برابر ایدز حتی تا ده سال زندگی کند. تحقیقات جدید نشان میدهند مقاومت در برابر ایدز (AIDS) ممکن است تا آخر عمر طبیعی ادامه داشته باشد.
افزایش بدون توجیه مقاومت در برابر ایدز
سندروم نقص ایمنی اکتسابی (Acquired immune deficiency syndrome) یا ایدز، نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس HIV ایجاد میشود. نخست فرد مبتلا ممکن است برای مدتی کوتاه بیماری شبه آنفلوآنزا را تجربه کند، از همین رو بیماری تا مدتها هیچ علامت خاصی از خود نشان نخواهد داد (دوره نهفتگی). با پیشرفت بیماری، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن به وجود آمده و فرد عفونتهای ضعیفی را تجربه خواهد کرد، هر چند در افراد دارای دستگاه ایمنی خوب این مورد کمتر اتفاق میافتد. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که سلولهای CD4+ T به کمتر از 200 سلول در هر میکرولیتر برسند.
چندین تیم تحقیقاتی و متشکل از برترین دانشمندان در تمامی کشورها، مدتها است به صورت شبانه روزی به انجام تحقیقات برای یافتن واکسنی برای پیشگیری و در ادامه روشی برای درمان میگردند، اما همواره به در بسته میخورند. از همین رو تاکنون هیچ واکسیناسون رسمی و همچنین درمان قطعی برای آن عرضه نشده است.
اخیرا یک تحقیق در دانشگاه آکسفورد (Oxford) نتایج بیسابقهای را درباره یک گروه از کودکان آفریقایی نشان داده است؛ یک سیستم دفاعی ضد HIV در درون بدن این کودکان از حمله ویروسها جلوگیری کرده و شدیدا با پیشرفت آنها مقابله میکند. نتایج کسب شده این سوال را در ذهن دانشمندان به وجود آورده که آیا یک سیستم دفاعی طبیعی برای افزایش مقاومت در برابر ایدز و حتی از بین بردن آن وجود دارد؟ خوشبختانه جواب “بله” است.
این موضوع تنها در میان پستانداران غیر از انسان مشاهده شده است، موجوداتی که هزاران سال را برای ارتقا یک سیستم ایمنی و مصونیت یافتن در برابر عوامل بیرونی به صورت طبیعی صرف کردهاند. اکنون به نظر میرسد اتفاق مشابهی در حال بروز در میان دستهای خاص از انسانها است و از آنجایی که تمامی انسانها در ساختار بدن خود با یکدیگر یکسانند، بعید نیست تا در آیندهای نزدیک به تمامی نسل بشر انتقال پیدا کند؛ کودکان در حال مصونیت یافتن نسبت به ویروس HIV بود و مقاومت در برابر ایدز برای آنها سادهتر شده است.
تحقیقات صورت گرفته بر روی خون 170 کودک آفریقایی که همه نتیجه تست ایدز + داشتهاند نشان میدهد هیچ کدام از آنها به نقطه حاد بیماری نرسیدهاند. در واقع سیستم ایمنی این کودکان نسبتا سالم و سر حال بوده است. این نتیجه از آغاز فرآیند انقلاب انسان در برابر ویروس HIV و قرار داشتن بشریت در مراحل ابتدایی این فرآیند خبر میدهد. اما افزایش مقاومت در برابر ایدز چگونه افتاده است؟
دانشمندان در حال تلاش برای مشخصکردن این مکانیزم هستند، اما در هر صورت نتایج اولیه بر این موضوع دلالت دارند که سیستم دفاعی بدن کودکان در حال پس زدن کامل ویروس است که به نوبه خود واقعا بیسابقه ظاهر بهشمار میرود. به طور طبیعی سیستم ایمنی به طور وحشیانه و سرسختانهای به ویروس HIV حمله میکند. در نتیجه این اتفاق و در اثر دست و پا زدن بیش از اندازه سیستم دفاعی، بدن تضعیف شده و به اچآیوی اجازه به دستگرفتن قدرت داده میشود.
دست یافت جدید به احتمال زیادی روشهای کنونی محققین برای درمان ایدز را متحول خواهد کرد. از جمله مفاهیم کسب شده از نتایج تحقیق افزایش بیسابقه مقاومت در برابر ایدز توسط کودکان آفریقایی، ارتباط کم این بیماری با خود ویروس HIV است. در واقع واکنش سیستم ایمنی بدن انسان سبب نابودیش میشود. درست مثل اینکه شما برای بیرون کردن یک فرد غریبه از منزلتان، خود را بدون نتیجه به آب و آتش بزنید، در حالی که با داشتن یک نقشه زیرکانه احتمالا این کار را سادهتر انجام خواهید داد.