گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
آنفولانزای مرغی یکی از بیماریهای خطرناک با منشا پرندگان و یک بیماری مشترک در میان انسان‌ها و حیوانات است. اخیرا این آنفولانزای فوق حاد در برخی از کشورها از جمله ایران شیوع پیدا کرده و مبارزه با آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مطلب قصد داریم تا شما را هر چه بیشتر با این بیماری خطرناک و کشنده آشنا کرده و راه‌های پیشگیری و مقابله با آن را بررسی کنیم.
آنفولانزا (آنفلوآنزا یا به انگلیسی Influenza) یک بیماری ویروسی است که اخیرا نوع طیور آن در کشورهای مختلف جهان شایع شده است. این بیماری می‌تواند بدون نشانه و خفیف بوده و یا فوق حاد و کشنده باشد. ویروس‌های آنفولانزا دارای سه نوع A، B و C هستند که فقط نوع A آن می‌تواند در پرندگان ایجاد بیماری کند. این نوع آنفولانزا، علاوه بر پرندگان در حیوانات دیگری مانند خوک، اسب و همچنین انسان نیز شیوع پیدا می‌کند.
نخستین نشانه از بیماری آنفولانزای مرغی در حدود 130 سال پیش در ایتالیا دیده شد. این بیماری موجب کشته شدن تعداد بسیار زیادی از پرندگان شد و در آن زمان به طاعون مرغی معروف شده بود. تا به امروز، آنفولانزای پرندگان در کشورهای مختلف جهان، خسارات بسیار زیادی را بر جای گذاشته است. ویروس آنفولانزای H5N1 فوق حاد پرندگان، اولین بار در سال 1997 میلادی در هنگ‌کنگ به انسان منتقل شد. این ویروس در سال‌های 2003 و 2004 به اروپا سرایت کرد و موجب آلودگی میلیون‌ها پرنده و انسان و کشته شدن بسیاری از آن‌ها شد.
در سال 2015، چندین کشور با این ویروس مبارزه کردند و ایالات متحده آمریکا با 47 میلیون مورد معدوم‌سازی، بیشترین تلفات را در دنیا داشت. در روز سه‌شنبه 26 آوریل 2016 معادل 7 اردیبهشت 1395، عراقی‌ها اولین شیوع آنفولانزای مرغی را در سال جاری گزارش کرد. آن‌ها وقوع 6 مورد آنفولانزای H5N1 فوق حاد طیور را گزارش کردند که از دسامبر سال گذشته تا فوریه‌ی امسال اتفاق افتاده بودند. سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) نیز شیوع مجدد این بیماری پس از 10 سال را تایید کرد. این سازمان با استناد به اطلاعات منتشر شده از وزارت کشاورزی عراق، اعلام کرد که حدود 720 هزار پرنده که بیشترشان هم صنعتی بودند، بر اثر این بیماری تلف شدهاند.
این بیماری از حدود یک ماه پیش در کشورهای دیگر جهان مانند هند و برخی از کشورهای اروپایی شیوع پیدا کرد و در کشور ما نیز از اواخر آبان‌ماه بود که شاهد بروز علائمی از این بیماری بودیم. سازمان دامپزشکی ایران در تاریخ 29 آبان 95 اطلاعیه‌ای در مورد بیماری آنفولانزای فوق حاد پرندگان صادر کرد:
پس از دریافت گزارش‌هایی از تلفات غیرعادی پرندگان در دو واحد پرورش طیور صنعتی در استان تهران و همزمان با وقوع بیماری آنفولانزای مرغی در برخی از کشورهای اروپایی و هند، آزمایشاتی انجام شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش، حاکی از آن است که علت این تلفات، آنفولانزای فوق حاد پرندگان از نوع H5N1 و مشابه ویروس در گردش در اروپا است. به گفته‌ی کارشناسان، معمولا تلفات ناشی از این ویروس بدون هیچ‌گونه علائمی که در H5N1 دیده می‌شد، اتفاق می‌افتد. این ویروس با اینکه شدت بسیار زیادی دارد، اما واگیری و انتشار آن به آهستگی صورت می‌گیرد و روند تلفات به کندی پیش می‌رود. بنابراین انجام آزمایش‌های تکمیلی در آزمایشگاه‌های معتبر در تایید تشخیص، بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.
چندی پیش رویترز با اشاره به گزارش وزارت جهاد کشاورزی ایران، اعلام کرد که 2 مرغداری در تهران به آنفولانزای مرغی مبتلا شدهاند و حدود 5 هزار و 600 مرغ، تنها در این دو واحد تلف شدند. مسعود هاشم زاده، معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور نیز از آماده باش ادارات دامپزشکی استان‌های سراسر کشور برای کنترل و مقابله با این بیماری خبر داد. این در حالی است که با آغاز فصل سرما و کوچ پرندگان، احتمال شیوع این بیماری در میان طیور سراسر کشور افزایش یافته است. به عقیده‌ی کارشناسان، پرندگان مهاجر عامل اصلی این آلودگی هستند و می‌توانند طیور روستایی را نیز آلوده کنند. به همین جهت لازم است تا از خرید طیور روستایی از بازارچه‌ها و یا شکار پرندگان مهاجر و خوردن آن‌ها خودداری کنید.
از جمله راه‌های انتقال این بیماری به انسان، ارتباط مستقیم فرد با پرنده‌ی بیمار و یا لاشه‌ی آن است. به گفته‌ی سازمان جهانی دام، احتمال انتقال این بیماری از طیور به انسان، خیلی کم است اما در صورتی که فرد دچار این بیماری شود با درصد بالایی به مرگ وی منجر می‌شود.
در بین انسان‌ها، افرادی که در قسمت‌های مختلف صنعت طیور کار می‌کنند از جمله کارمندان، کارکنان آزمایشگاه و کسانی که واکسیناسیون را انجام می‌دهند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس هستند. در اکثر موارد، شکل بالینی آن با تورم چشم و گاها با عکس‌العمل‌هایی همراه است. این ویروس توانایی تغییر و جهش را نیز دارد؛ به این معنی که می‌تواند با ویروس‌های موجود در انسان مانند آنفولانزای انسانی ترکیب شده و نوع جدیدی از آنفولانزا را به وجود بیاورد که بسیار خطرناک‌تر از نوع معمولی آن است.
علائم آنفولانزای مرغی در طیور
آنفولانزای مرغی در شکل فوق حاد آن، شروع ناگهانی و پر تلفاتی در گله خواهد داشت. بی‌حالی شدید، کاهش مصرف دان، افت ناگهانی و شدید تولید تخم مرغ روزانه، سیاه شدن و خونریزی تاج و ساق پا از جمله علائم این بیماری در میان پرندگان است. هر مرغ و پرنده‌ای که آلوده شده باشد باید به سرعت معدوم شود تا از شیوع ویروس در میان سایر پرندگان جلوگیری به عمل آید.
فرشاد طهرانی، مدیر کل دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور دامپزشکی هشدار داد که بیماری آنفولانزای فوق حاد پرندگان از اواخر آبان وارد کشور شده و در حال حاضر، استان‌های تهران، البرز، آذربایجان شرقی، قم، مرکزی، کرمانشاه و مازندران در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین به مسئولان استان‌های گیلان و گلستان نیز هشدار داده شده تا به دلیل ورود پرندگان مهاجر به این دو استان، اقدامات پیش‌گیرانه را در این زمینه انجام دهند.
طهرانی در ادامه افزود که اگر در یک واحد صنعتی، علائمی از آلودگی به ویروس آنفولانزا مشاهده شود، تمام پرندگان آن واحد معدوم شده و اقدامات پیش‌گیرانه نیز در شعاع 3 تا 10 کیلومتری واحد آلوده اعمال می‌شوند.
با این وجود، عیسی فرهادی به عنوان فرماندار تهران اعلام کرد که تاکنون در کل کشور، هیچ موردی از ابتلا به این بیماری در انسان دیده نشده است؛ اما رعایت نکات بهداشتی به خصوص برای کودکان و افراد مسن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سازمان دامپزشکی کشور بارها عنوان کرد که این بیماری کاملا تحت کنترل قرار دارد و تاکنون بیش از 500 هزار پرنده‌ی بیمار معدوم شدهاند و اقدامات پاکسازی و ضدعفونی اماکن آلوده نیز اعمال شده است؛ به این ترتیب جای هیچ نگرانی وجود ندارد و مردم می‌توانند با خیال آسوده، مرغ و تخم مرغ مورد نیاز خود را خریداری کنند. اما شواهد نشان می‌دهد که این بیماری نه تنها تحت کنترل نیست بلکه همچنان در حال پیشروی و گسترش در سایر استان‌های کشور است.
در پایان متذکر می‌شویم که گرچه آنفولانزای مرغی در ایران خیلی هم از کنترل خارج نشده اما کوچکترین بی‌احتیاطی می‌تواند هر یک از ما را به این ویروس خطرناک مبتلا کند. بنابراین لازم است تا با رعایت چند نکته‌ی ساده اما ضروری که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنیم.
نکاتی برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزای مرغی
1. با پرندگان، اعم از زنده و مرده تماس نداشته باشید و در صورت لزوم، با دستکش این کار را انجام دهید.
2. از نگهداری پرندگان در خانه خودداری کنید.
3. از خرید مرغ و پرندگانی که خارج از سیستم دامپزشکی و بهداشتی، ذبح و کشته می‌شوند خودداری کنید.
4. گوشت مرغ را قبل از طبخ، به مدت 20 دقیقه در آب جوش بجوشانید.
5. تخم مرغ و گوشت پرندگان را کنار سایر مواد غذایی قرار ندهید.
6. سطح تخم مرغ‌هایی که آلوده به خون و مدفوع پرندگان است را قبل از شکاندن، بشویید.
7. تخم مرغ آب‌پز را به صورت کاملا سفت شده میل کنید.
8. در آب‌هایی که پرندگان در آن زندگی می‌کنند، شنا نکنید.
9. فاصله‌ی یک متری با فرد مبتلا را حفظ کنید.
10. به مناطق آلوده سفر نکنید.
