رابطه عطسه و بیرون زدن چشم از حدقه: چرا هنگان عطسه کردن چشمانمان را می‌بندیم؟

رابطه عطسه و بیرون زدن چشم از حدقه تصویری هولناک در ذهن انسان ایجاد می کند. آیا ما در زمان عطسه کردن چشمهایمان را می بندیم تا مانع از خروج کره چشم از حدقه شویم؟! اگر در زمان عطسه چشمان خود را باز نگه داریم چه اتفاقی می افتد؟

پژوهشگران معتقدند که هر چند باز نگه داشتن چشمها در زمان عطسه کردن امری ممکن است، اما تا حدودی انجام این عمل مشکل می نماید. آنها تاکید دارند که هنوز دلیل قطعی برای بستن چشمها در زمان عطسه کشف نشده است، اما احتمال دارد که این واکنش نقشی محافظتی برای انسان داشته باشد.

عطسه کردن در واقع واکنشی از سوی بدن است تا مجراهای خیشومی را از صدمات ذرات خارجی محافظت کند. در زمان عطسه، حجمی از هوا با سرعت 10mph از ششها خارج می شود. البته قبل از تحقیقات صورت گرفته در سال 2013، دانشمندان تصور می کردند سرعت خروج هوا از ریه ها در زمان عطسه 100mph است، اما پژوهشها در این سال نشان داد که چنین نیست. با این وجود محققان در یک زمینه اطمینان داردند؛ اینکه رابطه عطسه و بیرون زدن چشم از حدقه تنها یک خرافه است.

رابطه عطسه و بیرون زدن چشم از حدقه؛ واقعیت یا خرافه؟

بطور کلی باید توجه داشت که کارکرد عطسه فراتر از خارج سازی ذرات مهاجم از ریه و مجاری خیشومی است، در زمان عطسه، مرکز کنترل عطسه در مغز به ماهیچه های بدن از مری تا اسفنکتر دستور می دهد تا منقبض شوند. این دستور همچنین شامل ماهیچه های پلک نیز می شود.

اما اینکه بستن چشم در زمان عطسه چه کارکردی دارد به شکل یک معما درآمده است. با این وجود پژوهشگران احتمال می دهند که این امر به انسان کمک می کند تا مانع از ورود ذرات خارج شده از مجاری خیشومی به داخل چشم شوند.

بر اساس داستانی قدیمی و خرافی، مردم تصور می کردند در زمان عطسه باید چشمها را بست تا کره چشم از کاسه اش خارج نشود! اما این داستان وهمی بیش نیست، زیرا در زمان عطسه می توان چشمها را باز نگه داشت و هیچ پیامد منفی هم در این خصوص وجود ندارد.

البته منشا این داستان برمی گردد به سال 1882، در آن زمان مقاله ای در نیویورک تایم منتشر شده و داستان زنی را روایت می کرد که به خاطر عطسه شدید، دچار جابجابی کره چشم شده بود!

اما محققین تاکید دارند که هیچ گونه مدرک علمی برای اثبات این رابطه وجود ندارد و قدرت یک عطسه آنقدر نیست که کره چشم را حرکت دهد، حتی اگر فرد در زمان عطسه چشمان خود را باز نگه دارد. با این وجود عطسه می تواند عروق خونی را تحت فشار قرار دهد و این امر ممکن است به سرخی چشم و یا صورت منتهی شود.