طبق تحقیقات جدیدی که به تازگی منتشر شده است، استعمال و استفاده از سیگارهای الکترونیکی (E-Cigarette) ممکن است برای قلب مضر باشد. طبق نتایج این تحقیقات، نشانههای وجود و بروز بیماریهای قلبی در استفادهکنندگان سیگارهای الکترونیکی از افراد عادی بالاتر است و به طور مثال این دسته از افراد داری سطوح بالاتری از آدرنالین در قلب خود نسبت به افراد عادی بودهاند.
همچین میزان سطح استرس اکسیداتیو و التهاباتی که باعث آزاد شدن رادیکالهای آزاد و آسیب به سلولها میشوند نیز در این افراد نسبت به آنهایی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده نمیکنند، بسیار بالاتر بوده است. دکتر هولی میدلکاف (Holly Middlekauff) که از نویسندگان همراه این مقاله بوده است، خاطرنشان کرده که این نتایج نشان میدهند سیگار الکترونیکی تاثیر به مراتب بالاتری از تاثیر ساده و دارویی نیکوتین بر روی بدن فرد استفادهکننده میگذارد. او که از متخصصان قلب مدرسهی پزشکی David Geffen در دانشگاه کالیفرنیای ایالات متحدهی آمریکا محسوب میشود، در ادامهی گفت و گوی خود با وبسایت Live Science اعلام کرده است که این موضوع به دلیل آثار فیزیولوژیک ثابتی است که نیکوتین و دیگر مواد تشکیلدهندهی سیگار الکترونیکی حتی بعد از خروج نیکوتین از بدن، بر روی آن فرد بر جای میگذارند.
گول بیضرر بودن سیگارهای الکترونیکی در تبلیغات را نخورید!
متاسفانه سیگارهای الکترونیکی به دلیل برخورداری از مزایایی نظیر عدم نیاز به تنباکو و سوختن، قادر به رساندن نیکوتین و دیگر مواد دارای طعمهای مختلف به دهان و ریهی فرد هستند، این روزها از محبوبیت بالایی در میان جوانان برخودارند. البته واکنش جوامع علمی و محققان نسبت به این پدیدهی جدید، کاملا متفاوت بوده است و با این حال، اکثریت آنها معتقدند که استفاده از سیگارهای الکترونیکی، گزینهی «امنتری» نسبت به سیگارهای معمولیِ دارای تنباکو محسوب میشود که البته این به معنی «بیضرر بودن» آنها نخواهد بود.
به دلیل این که این دسته از سیگارها نیازی به سوختن تنباکو ندارند، ترکیبات سمی کمتری نسبت به سیگارهای معمولی تولید میکنند و در ضمن، تولید قطران و کربن مونوکسید نیز در آنها پایینتر است. به همین سبب طرفداران سیگارهای الکترونیکی باور دارند که استفاده از آنها ضرر کمتری نسبت به استفاده از گزینههای دیگر دارد.
اینها توضیحاتی هستند که توسط آرونی باتناگار (Aruni Bhatnagar)، استاد پزشکی در دانشگاه Louisville، ارائه داده شده است. او در این تحقیقات نقشی نداشته است و این توضیحات را به صورت اظهار نظری در سرمقالهی این تحقیقات عرضه کرده است. طبق نظرات این پروفسور، سیگارهای الکترونیکی با وجود این که از مزایای نسبی به سیگارهای معمولی برخوردار هستند، اما به سبب برخورداری از مقادیر زیادی فرمالدهید و استون که بر روی عملکرد و بیماری های مربوط به قلب، ممکن است که اثری منفی بر روی قلب استفادهکننده داشته باشند و درصد ریسک ابتلا به بیماریهای این حوزه را در او بالاتر ببرند.
در این تحقیقات از ۱۶ فرد که به مدت حداقل یک سال به طور مرتب از سیگارهای الکترونیکی استفاده کردهاند، در کنار ۱۸ فرد که استفادهای از این وسیله نداشتهاند، آزمایشها و مطالعاتی به عمل آورده شده است. افراد شرکتکننده در این تحقیقات بین ۲۱ تا ۴۵ سال سن داشته و هر دو گروه جنسیتی آقایان و خانمها را شامل میشدهاند؛ در ضمن هیچکدام از افراد حاضر در این طرح مطالعاتی از سیگارهای معمولی دارای تنباکو استفاده نمیکرده است.
در روز اول تحقیقات این افراد به داخل اتاق ساکتی که دمای آن تحت کنترل قرار داشت، منتقل شدند و ضربان قلب آنها به مدت ۵ دقیقه در حالت استراحت کامل اندازهگیری شد. سپس این اندازهگیری در ۵ دقیقهی دوم، در حالی که افراد به طور کنترل شده نفش میکشیدند، ادامه پیدا کرد. یکی تست خون جداگانه نیز برای اطلاع از میزان و نحوهی پاسخگویی این افراد به سطح استرس اکسیداتیو و التهابات ناشی از ترکیبات سمی انجام گرفت.
سیگارهای الکترونیکی و رابطهی آنها با بیماریهای قلبی و عروقی
نتایج این آزمایشها نشان داد که افراد استفادهکننده از سیگارهای الکترونیکی سطوح بالاتری از انگیختگی سمپاتیک (Sympathetic arousal) را نشان میدهند که این موضوع نشانهای از افزایش سطح آدرنالین در قلب است. علاوه بر این فاکتور، سطح استرس اکسیداتیو در این افراد نیز افزایش یافته است که به گفتهی محققین، در سیگارهای تنباکویی معمولی نیز این دو عامل، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مختلف را افزایش میدهند.
البته در نهایت باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که به دلیل فاکتورهایی نظیر وجود افرادی که قبلا سابقهی مصرف سیگارهای معمولی داشتهاند در این دو گروه، عدم اطلاع دقیق از میزان و ترکیبات سمی موجود در بدن افراد حاضر در آزمایش و البته فاکتورهای نه چندان دقیق دیگر که اندازهگیری آنها در این بازهی زمانی محدود کار دشواری است، محققان خاطرنشان کردهاند که امکان ربط دادن افزایش درصد احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی در استفادهکنندگان سیگارهای الکترونیکی بر اساس نتایج این تحقیقات، به طور قطعی و صد در صدی وجود ندارد.
اگر سیگاری نیستید، به سراغ سیگارهای الکترونیکی نیز نروید!
دکتر میدلکاف در ادامه توضیح میدهد که امکان بررسی تفاوت اثری که سیگارهای معمولی بر قلب میگذارند با اثرات ناشی از سیگارهای الکترونیکی به طور دقیق وجود ندارد و برای اطلاع از این موضوع نیاز به تحقیقات گستردهتری در آینده خواهد بود. او سپس توصیه کرده است که اگر تا به حال از سیگارهای معمولی حاوی تنباکو استفاده نکردهاید، بهتر است به سراغ استعمال سیگارهای الکترونیکی نیز نروید؛ زیرا این محصولات نیز مشابه سیگارهای معمولی، ترکیبات شیمیایی سمی مضری را وارد بدن افراد میکنند که همانطور که در این تحقیق مشخص شد، ممکن است این ترکیبات خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را بالاتر ببرند.
گفتنی است که این مقالهی علمی به طور کامل و با جزییات بیشتر در تاریخ اول فوریهی سال جاری در ژورنال تخصصی JAMA Cardiology منتشر شده است.