همانطور که سن ما افزایش پیدا میکند، ممکن است مغز ما رفته رفته دقت و تواناییهای خود را از دست داده و فراگیری مسائل جدید و مخصوصا یادآوری اتفاقات مهم در طول زندگی برایش مشکل شوند. برای برخی از افراد، این کاهش تواناییهای شناختی ممکن است بسیار جدی شده و در بعضی مواقع خاص به بیماری آلزایمر منجر شود. وقتی این کاهش طی گذر زمان به آلزایمر منجر شود، درصد شکست به مراتب بیشتر از موفقیت در درمان بیماری بوده و در حدود 99 درصد آزمایشهای انجام شده، هیچ روش درمان نهایی یافت نشده است. با در نظر گرفتن این موضوع شدیدا توصیه میشود که به فکر پیشگیری از آلزایمر باشید، چون برای درمان قطعی آن امید چندانی نیست.
مرکز نوروترک (Neurotrack) اخیرا ارزیابی آنلاینی را راهاندازی کرده است تا به این وسیله به کاربران برای فهم وضعیت سلامت حافظه خود کمک کند. در نتیجه این کار افراد روشهای پیشگیری از آلزایمر را آموخته و از کاهش توان یادگیری مغز و قدرت یادآوری آن به طور جدی، جلوگیری میکنند. این شرکت همچنین برنامهای را ارائه کرده که با استفاده از آن در صورت مواجهه با مراحل ابتدایی زوال شناختی، میتوان بر این مشکل غلبه کرد.
همانطور که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، اگرچه هنوز درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما این بیماریای نیست که طی یک شب بروز کند و به همین دلیل پیشگیری از آلزایمر با پیروی از اعمال زیر بسیار آسان است. همچنین در نظر بگیرید منظور از زوال شناختی، مرحله پیش از آلزایمر و گرفتن فراموشی کامل است.
به برنامه غذایی خود توجه کنید
رژیم غذایی صحیح میتواند در پیشگیری از آلزایمر و زوال شناختی شدیدا تاثیرگذار باشد. این رژیم غذایی مخصوص، مایند دایت (MIND diet) شناخته میشود، عبارتی دو کلمهای که مخفف عبارت «مداخله رژیم غذایی دش- مدیترانهای برای به تاخیر انداختن زوال اعصاب» (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) است. این روش در واقع ترکیبی از رژیم غذایی مدیترانهای و رژیم غذایی دش محسوب میشود که بر روی قسمتهای مهم مرتبط با مغز و ذهن انسان در این دو رژیم غذایی تمرکز میکند.
انواع توت، روغن زیتون، آجیل و انواع خشکبار و برگ سبزیجات تیره، پایههای این رژیم غذایی به منظور پیشگیری از آلزایمر را تشکیل میدهند. گفتنی است این رژیم غذایی در نتیجه یک مطالعه در سطح بسیار وسیع بر روی عوامل موثر در زوال شناختی ایجاد شد و در بین لیست بهترین رژیمهای غذایی دنیا قرار گرفت. مطالعه بر روی حدود هزار سالمند نشان داد افرادی که به طور متعادل و تقریبی از رژیم غذایی مایند پیروی کردند تا 35 درصد و افرادی که این رژیم غذایی را با جزییات دقیق و موبهمو اجرا کردند، تا 53 درصد در پیشگیری از آلزایمر و زوال شناختی موفق ظاهر شدند.
همچنین بخوانید:
در نظر داشته باشید نام بردن از رژیم غذایی به عنوان اولین مورد بدون دلیل نیست. با داشتن تغذیه مناسب نه تنها به شادابی و جوان ماندن ذهن خود کمک کرده و به پیشگیری از آلزایمر تا 50 درصد کمک میکنید، بلکه تمامی اعضا و جوارج خود مخصوصا قلب را نیز زنده و شاداب نگه میدارید.
همواره فعال باشید
موسسه ملی ایالات متحده آمریکا در امور سالمندی، با استناد به آزمایشات مبتنی بر مداخله و مطالعات اپیدمیولوژیک (بررسی روشهای انتشار یک بیماری و مهار آن)، به این نکته پی برد که ورزش و تمرین دادن به بدن میتواند نقشی کلیدی در پیشگیری از آلزایمر و به طور کلی در جلوگیری از زوال شناختی ایفا کند. گفتنی است در برنامه ارائه شده از سوی کمپانی نوروترک تمرین قدرتی و تمرینات قلبی عروقی مشاهده میشوند.
همانند تغذیه، فعالبودن و انجام ورزش نیز میتواند علاوه بر پیشگیری از آلزایمر، به شاداب نگه داشتن کل بدن و سلامتی قلب کمک کند و مجددا این ایده که هر چیز مفید برای بدن و قلب، برای مغز انسان نیز مفید است را تقویت کند.
تا جایی که ممکن است از میزان استرس خود بکاهید
شواهد بسیار زیادی وجود دارند که ارتباط مستقیمی را بین استرس و زوال شناختی و در برخی مواقع بیماری آلزایمر نشان میدهند. در یک مطالعه نه چندان گسترده در سال 2009 که چهل و یک فرد دارای اختلال شناختی خفیف در آن شرکت داشتند، مشخص شد که زوال شناختی و نزدیکشدن به بیماری آلزایمر برای آن دسته از افراد دارای میزان استرس بالاتر، با سرعت بیشتری اتفاق میافتد. خبر خوب این است که روشهای زیادی برای مدیریت و کاهش استرس وجود دارند و از جمله آنها میتوان به تمرینات تنفسی، مدیتیشن و یوگا اشاره کرد.
عادات خواب سالمی داشته باشید
کاهش میزان خواب میتواند مشکلات بسیار زیادی را برای انسان، هم برای بدن و هم برای ذهن وی ایجاد کند. در یک مطالعه در سال 2014 مشخص شد که خواب ناچیز میتواند نقش مهمی را در زوال شناختی و در طولانی مدت حتی در بروز بیماری آلزایمر ایفا کند.
اگرچه محققین معتقدند میبایست مطالعات بیشتری به منظور فهم مکانیزم دقیق و دلیل تاثیر خواب بر روی زوال شناختی داشته باشند، اما در هر صورت، آنها به این نتیجه پی بردهاند که خواب سالم نقش بسیار مهمی را در سلامتی مغز انسان با افزایش سن وی ایفا کرده و تاثیر زیادی در پیشگیری از آلزایمر دارد. گفتنی است خواب سالم هم به میزان ساعات خواب و هم به کیفیت آن اشاره میکند.
از نظر اجتماعی فعال باشید
قسمت مشارکت در فعالیتهای اجتماعی بخشی است که کمپانی نوروترک آن را در برنامه خود گنجانده و شدیدا روی آن تمرکز دارد، به طوری که اهداف و برنامههایی همچون راهاندازی شبکه اجتماعی داخلی را در سر میپروراند. به عنوان نمونه از آنجایی که ارزیابی نوروترک در دسامبر سال 2016 میلادی (حدود سه ماه قبل) راهاندازی شده است، هزاران نفر تاکنون به منظور گفتگو درباره نتایج به دست آمده خود، به عضویت یک گروه خصوصی در فیس بوک درآمدهاند. حتی در نیوزیلند یک گروه شرکتکننده در این ارزیابی تشکیل شده، که به صورت حضوری و به صرف یک لیوان قهوه با یکدیگر ملاقات میکنند.
در هر صورت پیشگیری از آلزایمر و حتی زوال شناختی با انجام فعالیتهای اجتماعی، چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد. بر اساس گفتههای موسسه ملی ایالات متحده آمریکا در امور سالمندی، فعال ماندن از نظر روان شناختی، چه با تحریک فکری و چه با شرکت در فعالیتهای اجتماعی، به طور مستقیم با پیشگیری از آلزایمر و کاهش توان مغز در ارتباط است.
مطالعه کنید، بازی کنید و برای پیشگیری از آلزایمر به هر نحو مغز خود را تحریک کنید
علاو بر تعامل اجتماعی با دیگر افراد، تحریک مغز و فعال نگه داشتن همیشگی آن رابطه کاملا مستقیمی با پیشگیری از آلزایمر داشته و ریسک این بیماری را کاهش میدهد. خوشبختانه مورد خاصی در این باره وجود ندارد و از مطالعه گرفته تا حلکردن پازل و یا شرکت در سخنرانیها میتواند به تحریک مغز کمک کند. به عبارت دیگر، درست همانند هر اندام دیگری که در صورت عدم استفاده ضعیف شده و با استفاده مداوم ورزیده و قدرتمند میشود، ذهن انسان نیز در صورت فعالماندن همیشگی، از زوال شناختی و آلزایمر دور میماند. حتی بر اساس تحقیقات جدید انجام بازیهای کامپیوتری باعث جوان تر شدن ذهن میشود.