به تازگی یک تکه یخ بزرگ به وسعت 1.6 کیلومتر از توده یخ پاین آیلند (Pine Island) در قطب جنوب جدا شده و ماهوارههای ناسا توانستهاند در حالیکه سطح یخ شکسته شده و به آرامی جدا میشود را ثبت کنند. توده یخ پاین آیلند یکی از بزرگترین یخچالهای طبیعی در بخش غربی قطب جنوب است که در حدود 20 درصد از یخهایی که به سمت اقیانوس روانه میشوند، متعلق به این بخش هستند.
این یخچال طبیعی عظیم همچنین یکی از ناپایدارترین تودههای یخ در چند سال اخیر بوده و به سرعت در حال عقبنشینی و از دست دادن مقادیر زیادی از یخ است. در گذشته، یخهایی به وسعت شهرها از توده یخ پاین آیلند جدا شدهاند و اکنون نیز بخش دیگری از یخها را از دست داده است.
آخرین واقعهی بزرگ این یخچال طبیعی مربوط به جولای 2015 میشود که در آن یک تکه یخ به وسعت 580 کیلومتر مربع از توده یخ پاین آیلند شکسته شده و روانهی اقیانوس شد.
ماهوارهی Landsat 8 تصاویری از این واقعه اخیر که در بین 25 تا 29 ژانویه رخ داده است را ثبت کرده که شامل مراحل ترک خوردن اولیه تا جدا شدن و حرکت آن میشود. با آن که این تکه یخ اخیر در حدود 10 برابر کوچکتر از آنچه در سال 2015 جدا شده، است اما به گفته دانشمندان ناسا، این رویدادها نشاندهندهی شکنندگی و ناپایداری این یخچال طبیعی هستند.
ایان هووات (Ian Howat)، قطب شناس دانشگاه اوهایو در گزارشی میگوید:
من فکر میکنم که این شکستگی اخیر به نوعی “پسلرزه” اتفاقی بزرگتر بوده است. آنطور که به نظر میرسد، نقاط ضعفی در درون این یخچال طبیعی وجود دارند که منجر به اتفاقات 2015 و این شکستگیهای کوچکتر شدهاند.
این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک نیز یخهای بیشتری از توده یخ پاین آیلند جدا شوند. چندی پیش تصاویر ماهوارهای ناسا، شکافهای کوچکی را در فاصلهی 10 کیلومتری از لبه یخچال نشان دادهاند و به تازگی در 4 نوامبر 2016 نیز شکاف دیگری کشف شده است.
توده یخ پاین آیلند از درون در حال فروپاشی است.
تغییرات جوی و گرم شدن اقیانوسها به طور مستقیم با عقبنشینی و آب شدن یخچالهای طبیعی ارتباط دارند. به گفتهی هووات، چنین شکستگیهای پی در پی برای این یخچال، غیر عادی است اما یخچالهای بخش غربی قطب جنوب به دلیل جریان یافتن آبهای گرم اقیانوسی در زیر آنها، در حال فرسایش هستند. نتایج یک پژوهش جدید نشان دادند که گرم شدن اقیانوسها در حال تبخیر شکاف اصلی توده یخ پاین آیلند است که باعث فرسایش این توده از مرکز میشود.
آبهای گرم اقیانوسی باعث از بین رفتن یخچالها از درون میشوند. از همین رو، دانشمندان انتظار شکستگیها و جدا شدن تکههای بزرگتری از یخ را دارند و هشدار دادهاند که در صورت پیش گرفتن روند فعلی، در حدود 100 سال آینده، دیگر چیزی از بخش غربی قطب جنوب باقی نخواهد ماند و تمامی یخهای آن از بین خواهند رفت.