جلوگیری از سقوط معابد آنگکور با استفاده از تصاویر رادار

شهر باستانی و سنگی آنگکور به عنوان باقی‌مانده‌ای تاریخی از امپراطوری خِمِر، قدمتی بین قرن نهم تا پانزدهم میلادی را دارد. برای سال‌های طولانی دانشمندانی که در حال مطالعه معابد آنگکور بودند، یک اتفاق کابوس‌وار را تصور می‌کردند. معابد آنگکور و خطر سقوط آن‌ها؛ سناریویی که می‌تواند به عنوان خطری جدی، برای این شهر باستانی مورد توجه قرار بگیرد. اکنون دانشمندان در تلاش هستند تا علت اصلی تخریب سنگ‌های این معماری استادانه و تاریخی را کشف کنند.

برای اولین بار، محققین در تلاش هستند تا به کمک اسکن رادار و تصاویر ماهواره‌ای، آب‌های ذخیره شده در منابع زیرزمینی را مورد بررسی قرار دهند. به عقیده‌ی دانشمندان، تغییرات آب‌های زیرزمینی در شهر آنگکور ممکن است علت اصلی تغییرات در سنگ‌های معابد باستانی باشند.

اثرات آسیب‌دیدگی، به شکل گسترده‌ای در معابد آنگکور به چشم می‌خورند. این اثرات را می‌توان در شکاف‌های شکل گرفته در سنگ‌ها، فرو ریختن‌ها و تَرَک‌های موجود در آنان مشاهده کرد. درک آنچه باعث تضعیف این سازه شده است می‌تواند کارشناسان را در شناخت روش‌های موثر جهت حفاظت از سازه‌های باستانی همچون معابد آنگکور و سایر سازه‌های نظیر آن یاری کند.

گفته می‌شود فرسایش و درختان در حال رشد علل اصلی شکل‌گیری تَرَک‌های این معابد هستند. اما چیزی که به آن کمتر توجه شده، منابع آبیِ زیر زمینی در این شهر باستانی است. به عقیده‌ی گروهی از محققین، این احتمال وجود دارد که آب‌های ذخیره شده در منابع زیر زمینی، بیشترین تاثیر را در این تخریب باستانی داشته باشند.

قدرت آب!

معابد آنگکور و خطر سقوط آن ها را باید جدی گرفت؛ آیا منابع آبی زیرزمینی مشکل اصلی هستند؟

مسئله‌ی تأمین آب برای شهر باستانی آنگکور بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر ساکنین و بومیان این شهر باستانی، تعداد 3 میلیون گردشگر به طور سالانه از معابد آنگکور دیدن می‌کنند. در چند دهه‌ی اخیر توجه گردشگران و علاقمندان به بازدید از این منطقه‌ی باستانی سر به فلک کشیده و نویسندگان این مطالعه را به بحث پیرامون چاه‌ها و چشمه‌های زیرزمینی این شهر باستانی واداشته است. معابد آنگکور و خطر سقوط آنان را باید جدی گرفت! زیرا مطالعات اخیر نشان می‌دهند منابع آبی زیرزمینی در این منطقه، تأثیر چشم‌گیری را در روند فرسایش و تخریب سنگ‌های این منابع داشته است.

برای نظارت بر روند تغییر شکل‌ سرزمین‌های گسترده در اطراف آنگکور، محققین از روش تداخل سنجی رادار روزنه مصنوعی که به اختصار InSAR نامیده می‌شود استفاده کردند. در طی این آزمایش، محققین نشانه‌هایی از جنبش سطحی، در منطقه ای به مساحت 22 در 18 کیلومتر را مورد بررسی قرار دادند. با استفاده از روش InSAR، معابد آنگکور و خطر سقوط آنان تا حد قابل ملاحظه‌ای تحت کنترل کارشناسان قرار خواهد گرفت.

در طول یک دوره 2 ساله بین سال‌های 2011 تا 2013، دانشمندان هیچ نشانی از تاثیر مستقیم پمپاژ آب‌های زیرزمینی بر تخریب این بنای تاریخی به دست نیاورند. با این حال به عقیده‌ی نویسندگان این مطالعه، تغییرات افزایشی آب‌های زیرزمینی در طول چند دهه، می‌توانند در آسیب رساندن به معابد آنگکور نقشی غیرقابل انکار داشته باشند. مدل‌سازی‌های کامپیوتری حکایت از آن دارند که چندین عامل در این تخریب‌ها سهم داشته‌اند. فرسایش مداوم بر سنگ‌های این معماری تاریخی در طول دهه‌های متعدد، به علت تغییرات فصلی در سطح زمین و در نتیجه‌آن، تغییر در سطح آب‌های زیرزمینی رخ داده که احتمال تخریب و ریزش آنان را افزایش می‌دهد.

آسیب پذیر بودن!

بدون شک یکی از بهترین نتایج آزمایش اسکن InSAR، نمایش سودمندی این روش به عنوان یک ابزار منحصر به فرد جهت حفظ آثار تاریخی معابد آنگکور بوده است. علاوه بر این‌، سیستم هشدار برای ردیابی سازه‌هایی با احتمال فرسودگی بالا از سایر توانایی‌های جالب توجه این روش اسکن است.

روش‌های حفاظتی سنتی در انگکور، معمولا متکی بر نظارت و اندازه‌گیری میزان تخریب‌ سازه‌ها بود. اما روش جدید به کمک تصاویر رادار، قادر است کوچک‌ترین تغییرات با پتانسیل آسیب رساندن به سازه‌ی باستانی را شناسایی کند. در واقع روش InSAR قادر است فرسودگی‌ها را قبل از وقوع مورد تشخیص قرار دهد. با استفاده‌ از این روش جدید، معابد آنگکور و خطر سقوط آن‌ ها به حداقل خود خواهد رسید.

نویسندگان این مطالعه به این نتیجه رسیدند که تجزیه و تحلیل چند زمینه مختلف از جمله زمین شناسی، هیدرولوژی، سنجش از راه دور و انسان شناسی می تواند روش امیدبخش تری برای حفظ و سازه‌های تاریخی از جمله آنگکور باشد.